Sau rất nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị, ở phiên thảo luận chung của Quốc hội ngày 27/5, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã có những giải trình với tư cách lãnh đạo Chính phủ phụ trách lĩnh vực.
Ông nhấn mạnh đây là vấn đề được đại biểu Quốc hội và người dân đặc biệt quan tâm.
 |
| Quốc hội dành trọn ngày 27/5 cho ý kiến vào báo cáo giám sát việc quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị. Ảnh: Minh Quân. |
Hà Nội, TP.HCM mỗi năm tăng 200.000 người
Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh kể từ khi Luật Đất đai 2013 có hiệu lực, công tác quản lý quy hoạch, sử dụng đất đai và phát triển đô thị đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Bên cạnh đó, công tác sử dụng đất đai, quản lý, phát triển đô thị còn nhiều tồn tại, hạn chế và thách thức.
Theo ông, trước hết là xu hướng tập trung hoá đô thị ngày càng gia tăng do người dân tập trung về các đô thị để tìm kiếm việc làm và tìm kiếm điều kiện sống tốt hơn. "Ở các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM mỗi năm tăng khoảng 200.000 người, tạo áp lực lớn lên hệ thống hạ tầng đô thị, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng đất", Phó thủ tướng dẫn chứng.
Trong khi đó, đầu tư hệ thống kết cấu hạ tầng còn chậm, thiếu đồng bộ. Hệ quả là quá tải về hạ tầng ở các đô thị lớn.
Phó thủ tướng chỉ ra bất cập của cơ cấu nhà ở tại các đô thị. Chúng ta nặng về nhà ở thương mại, phù hợp với người có thu nhập khá trong khi lại thiếu nhiều nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, đặc biệt là nhà cho công nhân tại các khu công nghiệp. Ông mong Quốc hội mạnh mẽ hơn về vấn đề này.
 |
| Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng giải trình một số vấn đề liên quan đến quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị. Ảnh: Minh Quân. |
Đi cùng các tồn tại trên là tình trạng ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường tại các đô thị lớn ngày càng gia tăng, thách thức nghiêm trọng tới phát triển bền vững tại các đô thị.
Theo Phó thủ tướng, hiện còn tình trạng sử dụng đất đai lãng phí, có nơi thất thoát rất nghiêm trọng. Công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng tái định cư còn nhiều bất cập, dẫn đến người dân khiếu kiện kéo dài, ảnh hưởng đến an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.
Điều chỉnh quy hoạch chỉ đem lại lợi ích cho nhà đầu tư
Hàng loạt nguyên nhân được Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng chỉ ra, trước hết là hệ thống pháp luật liên quan đến đất đai vừa còn những khoảng trống, vừa chồng chéo, thiếu đồng bộ.
Có dự án điều chỉnh quy hoạch chỉ đem lại lợi ích cho nhà đầu tư, gây thiệt hại cho cộng đồng, người dân và Nhà nước
Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng
Những bất cập trong điều chỉnh quy hoạch đã ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng đất đai tại đô thị. Điển hình là tình trạng dự án điều chỉnh quy hoạch nhiều lần nhằm tăng mật độ xây dựng, tăng tầng cao, tăng mật độ dân cư, giảm không gian công công, tạo ra những khu nhà ở chật chội, thiếu an toàn.
"Có dự án điều chỉnh quy hoạch chỉ đem lại lợi ích cho nhà đầu tư, gây thiệt hại cho cộng đồng, người dân và Nhà nước. Vì vậy, cần chấn chỉnh kịp thời", ông Dũng nhấn mạnh.
Việc đầu tư phát triển đô thị mới chỉ tuân thủ quy hoạch nhưng chưa có kế hoạch, dẫn đến đầu tư phát triển theo phong trào ở nhiều nơi, không phù hợp với nhu cầu và khả năng cung cấp nguồn lực và làm lệch pha cung cầu cũng được nhìn nhận là nguyên nhân gây ra những dự án treo, đất bỏ hoang, làm lãng phí nguồn lực.
 |
| Theo Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng, tình trạng dự án điều chỉnh quy hoạch nhiều lần nhằm tăng mật độ xây dựng, tăng tầng cao, tăng mật độ dân cư, giảm không gian công công, tạo ra những khu nhà ở chật chội, thiếu an toàn. Ảnh: Hoàng Hà. |
Về phía quản lý Nhà nước, Phó thủ tướng đề cập đến hạn chế trong việc kiểm soát tầng cao, mật độ dân cư; công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát sử dụng đất đai, phát triển đô thị còn thiếu chặt chẽ, chậm phát hiện những sai phạm hoặc phát hiện sai phạm nhưng không xử lý kịp thời.
Đặc biệt, việc xác định giá đất trong các dự án đầu tư xây dựng đô thị, xác định giá trị quyền sử dụng đất tại doanh nghiệp trong việc cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước còn thiếu công khai, minh bạch, chưa sát với giá thị trường, gây thất thoát tài sản…
Thay mặt Chính phủ, Phó thủ tướng kiến nghị hàng loạt giải pháp để giải quyết các bất cập nêu trên. Trong đó, ông nhấn mạnh việc tập trung vào công tác quy hoạch cho sát thực tiễn, công khai để người dân giám sát.
Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, xây dựng cơ chế kiểm soát việc xác định giá đất đảm bảo công khai, minh bạch, theo cơ chế thị trường, tránh thiệt hại cho Nhà nước.
