Cơ quan Vũ trụ Liên bang Nga cho biết nhà du hành vũ trụ Viktor Vaxilievich Gorbatko qua đời lúc 4h sáng 17/5 (giờ địa phương) tại bệnh viện ở Moscow sau 2 tuần điều trị do chuyển bệnh nặng.
Theo TTXVN, ông Gorbatko sinh ngày 3/12/1934 tại miền Bắc Caucasus nước Nga. Nuôi niềm đam mê ngành hàng không vũ trụ, ông gia nhập Hồng quân Liên Xô năm 1952, được cử theo học trường huấn luyện phi công.
Ông từng tham gia khóa huấn luyện bay cơ bản tại Trường Hàng không quân sự số 8 đóng tại thị trấn Pavlograd (nay thuộc Ukraine) và tốt nghiệp năm 1956 với cấp bậc trung úy không quân. Một năm sau, ông đạt cấp bậc phi công cao cấp.
Năm 1960, ông gia nhập đội du hành vũ trụ đầu tiên của Liên Xô. Ông từng 3 lần bay vào vũ trụ trong các năm 1969, 1977 và 1980.
Trong chuyến bay cuối vào ngày 23/7/1980, ông đồng hành cùng nhà du hành vũ trụ đầu tiên của Việt Nam Phạm Tuân trên con tàu Liên hợp 37. Phi thuyền được phóng từ sân bay vũ trụ quốc tế Baikonur và trở về Trái Đất ngày 31/7/1980.
 |
| Nhà du hành vũ trụ Viktor Vaxilievich Gorbatko (trái) cùng anh hùng Phạm Tuân trong một bức ảnh lưu niệm. Ảnh: Wikimedia Commons. |
Trong 8 ngày bay ngoài vũ trụ, hai phi hành gia đã thực hiện tổng cộng 142 vòng quanh quỹ đạo Trái Đất, tiến hành 30 cuộc thí nghiệm viễn thám hàng không, đo đạc và xây dựng bản đồ độ ẩm đất vùng sông Hồng, chuẩn bị xây dựng Trạm mặt đất Hoa Sen phục vụ thông tin liên lạc qua hệ Intersputnik.
Chuyến bay trở thành sự kiện lịch sử trong đời sống nhân dân hai nước, ghi một mốc son mới vào sự phát triển tình hữu nghị truyền thống và sự hợp tác toàn diện Việt Nam - Liên Xô trước đây, cũng như đối với Liên bang Nga ngày nay.
Sau khi rời chương trình không gian vào năm 1982, ông giảng dạy tại Học viện Kỹ thuật Không quân tại Moscow. Năm 1992, ông nghỉ hưu với quân hàm thiếu tướng. Từ năm 1993, ông là tổng giám đốc Tập đoàn AA&AL của Nga.
Tham gia các hoạt động hữu nghị, Gorbatko đã nhiều lần đến Việt Nam và ông như một người bạn thân thiết của Việt Nam. Trong số nhiều danh hiệu của Liên Xô và quốc tế mà ông được trao tặng có danh hiệu Anh hùng Lao động Việt Nam và Huân chương Hồ Chí Minh.
Theo kế hoạch, lễ tang của ông được cử hành vào ngày 19/5 tới tại Nghĩa trang Quân sự Liên bang ở Mytischi, ngoại ô Moscow.
