Nhiều ngày nay, trên mạng xã hội lan truyền nhiều địa chỉ fanpage và trang cá nhân rao bán các loại tiền polymer giả với mệnh giá từ 50.000 đồng đến 500.000 đồng. Loại tiền giả này được quảng cáo giống thật tới 98%, cũng làm từ chất liệu polymer, có hình in chìm, chỉ khác là cùng mệnh giá có số seri giống nhau.
Thực tế, theo Ngân hàng Nhà nước, một đặc điểm dễ nhận thấy của tiền giả là chất liệu in rất dễ bị bai, giãn, rách khi kéo, có thể xé nhẹ ở cạnh tờ bạc, mực in dễ bong tróc. Trong khi đó, tiền thật làm bằng polymer có độ đàn hồi tốt, sau khi nắm, vò trong tay có thể trở về hình dạng ban đầu ngay. Chất liệu dai, mực in tốt giúp tiền thật bền màu và chịu được tác động ngoại lực tốt hơn hẳn tiền giả.
 |
| Các mệnh giá tiền chất liệu polymer dễ bị làm giả. Ảnh: Hạ Minh. |
Ngoài ra, giống như những đồng nội tệ của các quốc gia có nền kinh tế hàng đầu thế giới, tiền polymer của Việt Nam cũng có những dấu hiệu bảo an mà người dân có thể dễ dàng nhận biết được bằng mắt thường, hoặc qua tiếp xúc bàn tay, trong đó có kỹ thuật in nổi, khắc lõm, dây an ninh, mực đổi màu...
Ngân hàng Nhà nước cũng lưu ý người dân nên kiểm tra nhiều yếu tố bảo an, tối thiểu 3-4 yếu tố để xác định tiền là thật hay giả.
1. Hình in chìm, dây bảo hiểm, hình định vị
Những dấu hiệu này được nhận biết thông qua việc soi tờ tiền trước nguồn sáng. Hình bóng chìm xuất hiện phía trên mệnh giá, cạnh số seri.
Tiền thật: Các yếu tố này sẽ được nhìn thấy rõ từ hai mặt, được thể hiện bằng nhiều đường nét tinh xảo, sáng trắng.
 |
|
Hình định vị xuất hiện trên tờ 500.000 đồng thật với hai mặt khớp khít, các khe trắng đều nhau. |
Dây bảo hiểm nằm bên cạnh cửa sổ lớn, có cụm số mệnh giá và chữ "NHNNVN". Ở mệnh giá 50.000 đồng, dây bảo hiểm ngắt quãng, ghi cụm số 50.000. Ở tiền 10.000 đồng, dây bảo hiểm ghi 10.000 VND.
Tiền giả: Các dấu hiệu trên không rõ nét hoặc có sự sai lệch trong viết các mệnh giá.
2. In nổi, khắc lõm
Tiền thật: Kỹ thuật in nổi, khắc lõm được thực hiện trên cả hình ảnh lẫn nét chữ tại mặt trước và mặt sau của tờ tiền.
Ở mặt trước, dấu hiệu in nổi xuất hiện tại vị trí chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, quốc huy, mệnh giá bằng chữ và bằng số, dòng chữ “CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM”.
 |
| Ba vị trí kiểm tra kỹ thuật in lồi, khắc lõm trên mặt trước tờ tiền polymer. |
Trong khi đó, người dân có thể kiểm tra độ nổi của kỹ thuật in tiền thật tại dòng chữ “ NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM”, mệnh giá bằng chữ và bằng số, phong cảnh ở mặt sau mệnh giá từ 100.000 đồng trở lên.
Tiền giả: Cầm loại tiền này, vuốt nhẹ tay sẽ thấy trơn lì, không nhám, ráp như ở tiền thật hoặc có cảm giác gợn tay do vết dập trên nền giấy, không phải do độ nổi của nét in.
3. Mực đổi màu
Tiền thật: Khi chao nghiêng tờ bạc, hình ảnh OVI sẽ đổi màu mực từ vàng sang xanh lá (đối với tiền 500.000 đồng), từ vàng sang xanh đậm (với tiền 200.000 đồng) và từ vàng đỏ sang xanh lục đậm (với tiền 100.000 đồng).
Dây bảo an (IRIODIN) là dải màu vàng chạy dọc tờ tiền, lấp lánh ánh kim khi chao nghiêng. Dây bảo an này xuất hiện trên mọi mệnh giá tiền polymer.
Ngoài ra, khi đặt tờ bạc nằm ngang tầm mắt, hình ẩn nổi "VN" sẽ hiện rõ ở mệnh giá 200.000 đồng, 10.000 đồng và chữ “NH” ở mệnh giá 50.000 đồng và 20.000 đồng.
 |
| Các yếu tố bảo an kỹ thuật cao trên tờ tiền polymer của Việt Nam cũng được nhiều nước, trong đó có Mỹ, áp dụng. |
Tiền giả: Với khả năng làm giả như hiện nay, trên tờ tiền có thể xuất hiện yếu tố OVI nhưng khi chao nghiêng không đổi màu, hoặc có đổi màu nhưng không đúng màu như ở tiền thật.
Với dây bảo an, tiền giả có thể không có, hoặc có nhưng chỉ xuất hiện màu vàng, không ánh kim như tiền thật.
4. Hình ẩn trên các cửa sổ trong suốt
 |
|
Hình ẩn trên cửa sổ nhỏ chưa từng xuất hiện trên tiền giả. |
Tiền thật: Các cửa sổ lớn trên tờ tiền sẽ in dập nổi tinh xảo, thông thường là mệnh giá nằm trong một hình elip. Cửa sổ nhỏ sẽ chứa hình ẩn, chỉ xuất hiện nếu nhìn tới nguồn sáng đỏ (bóng đèn sợi đốt, ngọn lửa...).
Tiền giả: Hình ẩn trên tờ tiền kém tinh xảo, không có hình ẩn trên cửa sổ nhỏ khi nhìn dưới nguồn sáng đỏ như bóng đèn sợi đốt hay ngọn lửa.
5. Các cách kiểm tra khác
Tiền thật: Nếu có sẵn kính lúp, đèn cực tím, người dân có thể kiểm tra thêm một số chi tiêt bảo an nhỏ, bao gồm mảng chữ siêu nhỏ lặp đi lặp lại tại khu vực ghi mệnh giá nhỏ, mực không màu hoặc số seri phát quang.
Tiền giả: Ở tiền giả, các chi tiết bảo an này có thể xuất hiện, nhưng không sắc nét, khó đọc, hoặc không được thiết kế tương tự như tiền thật.
