Cuối năm 2009, 2 năm kể từ khi thế hệ iPhone đầu tiên ra mắt, Apple bắt đầu tiến vào thị trường Trung Quốc. Những chiếc điện thoại mang logo Táo khuyết ngay lập tức trở thành sản phẩm bán chạy.
Tuy nhiên, công sức xây dựng thị trường của Apple sau hơn 10 năm có thể đổ bể nếu như lệnh cấm WeChat của Tổng thống Mỹ Donald Trump được giữ nguyên sau hơn 1 tháng nữa.
 |
| Không có WeChat, iPhone sẽ trở thành một loại "rác điện tử" đắt tiền tại Trung Quốc. Ảnh: Bloomberg. |
iPhone không Wechat sẽ là 'rác' ở Trung Quốc
Sắc lệnh nói trên được ông Trump ký vào ngày 6/8, nêu rõ việc cấm mọi cá nhân và tổ chức của Mỹ thực hiện giao dịch với WeChat của Tencent kể từ ngày 20/9. Tuy nhiên, định nghĩa của cụm từ "thực hiện giao dịch" sẽ chỉ được Bộ Thương mại Mỹ đưa ra sau khi sắc lệnh chính thức có hiệu lực.
Dù chưa có quyết định cuối cùng, sắc lệnh của tổng thống Mỹ đã ngay lập tức khiến Tencent mất 66 tỷ USD giá trị vốn hóa chỉ trong 2 ngày, trước khi giá trị tăng trở lại vào 2 ngày gần đây.
Tencent không phải là công ty duy nhất chịu thiệt hại nếu WeChat bị cấm. Với người dùng iPhone tại Trung Quốc và các vùng sử dụng WeChat, một chiếc iPhone không có WeChat sẽ chẳng khác gì "rác điện tử đắt tiền", Bloomberg dẫn lời một cư dân Hong Kong.
 |
| Apple là công ty công nghệ nước ngoài hiếm hoi có lượng người dùng trung thành tại Trung Quốc. Ảnh: Bloomberg. |
Theo nhận định của các nhà phân tích, WeChat đã trở thành một phần quá quan trọng trong cuộc sống người dân Trung Quốc, đến nỗi họ sẵn sàng từ bỏ iPhone nếu như những chiếc điện thoại này không thể cài WeChat.
Trong một khảo sát trên mạng xã hội Weibo với hơn 1,2 triệu lượt tham gia, có tới 95% lượng người dùng cho biết họ sẽ bỏ iPhone nếu không có WeChat.
Nhà phân tích Ming-chi Kuo của TF International Securities trong một bài viết gần đây khẳng định doanh thu iPhone sẽ giảm 25-30%, trong khi doanh thu các sản phẩm khác của Apple như AirPods, iPad hay Apple Watch có thể giảm 15-25% nếu như WeChat bị xóa khỏi App Store.
"Lệnh cấm sẽ buộc rất nhiều người dùng Trung Quốc chuyển từ Apple sang các thương hiệu khác vì WeChat rất quan trọng với chúng tôi. Gia đình tôi ở Trung Quốc đều dùng WeChat, và mọi liên hệ đều thực hiện trên nền tảng này", Sky Ding, một nhân viên làm việc trong ngành tài chính tại Hong Kong chia sẻ với Bloomberg.
Trong buổi thông báo về tình hình kinh doanh quý ngày 12/8, Tencent trấn an các nhà đầu tư rằng họ tin lệnh cấm WeChat của Mỹ sẽ chỉ áp dụng ở Mỹ, và sẽ không ảnh hưởng tới phiên bản phần mềm này ở Trung Quốc, thường được gọi là Weixin. Tuy nhiên, Tencent cũng bổ sung rằng họ đang chờ xác nhận về sắc lệnh.
Thị trường 44 tỷ USD mà Apple xây dựng có thể bị thổi bay
iPhone tiếp cận thị trường Trung Quốc vào năm 2009, khi thế hệ iPhone 3GS ra đời. Mặc dù nhận sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các thương hiệu nội địa, iPhone vẫn luôn giữ thị phần lớn tại Trung Quốc.
Theo dữ liệu của IDC và Bloomberg, Apple đã bán ra hơn 210 triệu chiếc iPhone tại Trung Quốc trong vòng 5 năm qua. Số liệu của Quest Mobile cũng cho thấy iPhone đạt 20% thị phần tại Trung Quốc vào tháng 6, chỉ kém Huawei với 26% thị phần.
 |
| Sự kiện ra mắt iPhone 3GS của Apple tại Bắc Kinh, Trung Quốc vào năm 2009. Ảnh: Bloomberg. |
Thị phần Trung Quốc từng có lúc đạt tới 25% tổng doanh thu của Apple, cho thấy tầm quan trọng của thị trường này đối với Táo khuyết. Trong năm 2019, thị trường Trung Quốc đại lục chiếm khoảng 17% doanh thu của Apple, tương đương khoảng 43,7 tỷ USD.
Apple đang rất chờ đợi vào thế hệ iPhone 2020, với công nghệ 5G là điểm nhấn để thu hút người dùng Trung Quốc. Tuy nhiên, việc thiếu vắng WeChat có thể khiến cho 5G không còn ý nghĩa.
"Tôi lo rằng WeChat sẽ bị cấm trên iPhone. Điều đó sẽ khiến công việc của tôi bị ảnh hưởng, bởi 90% liên lạc với khách hàng và đồng nghiệp là trên WeChat", Vincent Han, người làm trong ngành tài chính tại Thượng Hải chia sẻ sau khi bỏ kế hoạch mua iPhone, và thay vào đó mua một chiếc smartphone của Samsung.
Apple đón nhận kết quả kinh doanh tốt trong quý vừa qua, với tổng doanh thu đạt 59,7 tỷ USD, tăng 11% so với cùng kỳ năm ngoái. Theo Apple, doanh thu từ thị trường quốc tế đóng góp 60% tổng doanh thu quý của hãng.
Tuy nhiên, bóng mây đen từ vụ WeChat vẫn đang ám ảnh Apple. Chiến lược bán iPhone SE giá thấp để thu hút những người dùng iPhone lần đầu cũng sẽ thành công cốc nếu máy không cài được WeChat.
 |
| Trái với Apple, các hãng Trung Quốc như Huawei có thể thoải mái cung cấp WeChat trên điện thoại bán trong nước. Ảnh: Xuân Tiến. |
Trái với Apple, Huawei sẽ không chịu ảnh hưởng gì từ lệnh cấm này khi họ có thể cung cấp WeChat cho người dùng Trung Quốc trên kho ứng dụng của mình. Các công ty Trung Quốc khác cũng không phụ thuộc vào kho ứng dụng Google Play Store ở thị trường nội địa. Xiaomi, Oppo hay Vivo cũng đã có những smartphone 5G để thu hút người dùng trong nước.
"Apple đã tạo nên một loạt sản phẩm rất hấp dẫn và khiến tôi phụ thuộc vào thương hiệu của họ. Sẽ thật là một thảm họa nếu WeChat bị cấm", Bloomberg dẫn lời sinh viên Trung Quốc họ Ou, một trong hàng triệu người dùng trung thành của Táo khuyết tại Trung Quốc bị đặt trước lựa chọn khó khăn.
