Ông chủ bóng đèn Điện Quang: Đừng ngại dùng người trẻ

Không chia sẻ về cá nhân, bởi ông Hồ Quỳnh Hưng, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng giám đốc công ty cổ phần Bóng đèn Điện Quang, cho rằng Điện Quang có được thành quả như ngày hôm nay là nhờ sự đóng góp của nhiều thế hệ lãnh đạo cùng tập thể cán bộ, công nhân viên qua nhiều thời kỳ chứ không phải của riêng cá nhân ông. Trải qua thời gian, từ công ty nhà nước, Điện Quang chuyển đổi thành công ty cổ phần và dù hoạt động ở mô hình nào Điện Quang cũng không ngừng đổi mới, sáng tạo để xây dựng thành công một thương hiệu Việt Nam.

Ông Hồ Quỳnh Hưng, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc công ty cổ phần Bóng đèn Điện Quang.

Đừng ngại dùng người trẻ

- Người trẻ thường rất sáng tạo và cũng rất mạnh dạn thay đổi. Điện Quang đánh giá cao vai trò của người trẻ trong sự phát triển của công ty, vì thế chúng tôi không ngại giao những vị trí chủ chốt cho những người thuộc thế hệ 8x đảm đương. Chẳng hạn như kế toán trưởng sinh năm 1980, giám đốc hành chính sinh năm 1982, Giám đốc trung tâm nghiên cứu và phát triển sinh năm 1985... Dù còn trẻ nhưng họ đã có thâm niên ở những vị trí này 5 - 7 năm. Chú trọng phát triển người trẻ là văn hóa của Điện Quang. Nói như vậy không có nghĩa là chúng tôi không coi trọng người lớn tuổi.

Ở những bộ phận cần sự năng động, sáng tạo thì chúng tôi dùng người trẻ, nhưng ở những bộ phận cần sự trải nghiệm, bản lĩnh thì chúng tôi lại ưu tiên người lớn tuổi. Tuy nhiên, xác định sáng tạo, đổi mới là đường hướng mang đến thành công nên số lượng người trẻ ở Điện Quang khá đông.

- Nhưng liệu việc sử dụng quá nhiều người trẻ như vậy có dẫn đến những khó khăn kiểu như "người nhỏ nói, người lớn không nghe" không, thưa ông?

- Lúc đầu cũng có chút khó khăn, bởi tâm lý chung của người Việt thường là "người lớn phải lãnh đạo". Có những chỉ đạo, kế hoạch của người nhỏ đôi khi chạm tự ái những người lớn tuổi. Những lúc như thế chúng tôi phải "gỡ" cho anh em và làm cho hai bên thấu hiểu nhau. Dần dà mọi việc cũng đi vào nề nếp và được xây dựng thành văn hóa công ty, từ lãnh đạo cho đến nhân viên đều thấm nhuần. Giá trị cốt lõi chúng tôi hướng đến là "Sáng tạo, rộng lượng và trách nhiệm". Điện Quang luôn tạo ra môi trường dân chủ để tất cả mọi người đều có thể phát huy hết năng lực.

Chúng tôi khuyến khích mọi người cùng nhau sáng tạo, cổ vũ tinh thần dám làm dám chịu, thế nên cũng đề cao "rộng lượng" và "trách nhiệm", hai điều kiện để sáng tạo phát triển. Rộng lượng không chỉ thể hiện ở cách cấp trên đối xử với cấp dưới, mà còn giữa đồng nghiệp với nhau và cả cấp dưới đối với cấp trên.

Vì chỉ có sự rộng lượng mới khiến nhân viên có thể tin tưởng vào chính sách mới do lãnh đạo Công ty đưa ra và kiên nhẫn chờ đợi kết quả của chính sách ấy. Nếu không có sự rộng lượng của nhân viên đối với cấp trên thì những chính sách mới của công ty sẽ bị phản ứng ngay từ khi ra mắt. Bên cạnh đó, chúng tôi luôn tạo điều kiện và khuyến khích anh em học tập để phát triển năng lực bản thân. Các chương trình đào tạo được tổ chức thường xuyên và tùy theo yêu cầu của từng phòng, ban mà Công ty mở các lớp học tại chỗ hoặc cử người đi học. Mỗi năm hai lần, chúng tôi thực hiện các cuộc khảo sát, đánh giá chất lượng lao động, sự thỏa mãn của người lao động... để đưa ra những chính sách phù hợp.

- Có thể khẳng định, hiện nay, mức lương của nhân viên ở các công ty nước ngoài cao hơn hẳn doanh nghiệp trong nước. Thêm vào đó, người trẻ thường hay "nhảy việc" vì với họ, môi trường làm việc tốt không thôi chưa đủ mà còn phải có mức lương tương xứng. Ông không sợ sau khi đào tạo, nguồn nhân lực của Điện Quang sẽ bị các tập đoàn nước ngoài "dụ dỗ”?

- Đây là thực trạng chung, và Điện Quang cũng không ngoại lệ. Tuy nhiên, chúng tôi rất tự tin với hai giải pháp: cố gắng giữ người và nếu chẳng may mất người thì bằng mọi cách không để ảnh hưởng đến hệ thống. Ngoài việc giữ người bằng chế độ lương thưởng, phúc lợi, môi trường làm việc thoải mái..., chúng tôi chú trọng đến vấn đề đào tạo chéo. Mỗi nhân viên đều được đào tạo thành người "đa năng", có thể làm được nhiều việc để khi có biến động về nhân sự thì sẵn sàng thay thế.

Ví dụ như trong phòng kế toán, người làm kế toán thanh toán vẫn có thể làm được các mảng khác như kế toán kho, kế toán công nợ... Tất cả các bộ phận đều được đào tạo như thế nhưng việc nào chuyên thì vẫn chuyên. Hình thức này đã được chúng tôi áp dụng hai năm nay và đã giúp công ty rất nhiều trong vấn đề nguồn nhân lực.

Hướng đến một tập đoàn đa quốc gia

Năm 2010, ông Hồ Quỳnh Hưng đảm nhận vị trí Tổng giám đốc Điện Quang thay cho bà Hồ Thị Kim Thoa (Thứ trưởng Bộ Công Thương hiện nay). Ngay khi nhận nhiệm vụ, ông Hưng đã cùng Ban lãnh đạo công ty đẩy mạnh việc "hiện thực hóa" mục tiêu xây dựng Điện Quang thành một tập đoàn đa quốc gia về lĩnh vực chiếu sáng và thiết bị điện.

- Mục tiêu trở thành một tập đoàn đa quốc gia về lĩnh vực chiếu sáng và thiết bị điện của Điện Quang đã được đề ra từ thế hệ lãnh đạo trước đó. Thế nhưng, người thực hiện mục tiêu ấy lại là ông cùng Ban lãnh đạo hiện thời. Và hiện nay có vẻ như Điện Quang đã bước đầu đạt được kết quả?

- Mô hình tập đoàn đa quốc gia chúng tôi xây dựng là chuyên sâu, tập trung đúng vào ngành nghề của mình chứ không phải là đa ngành nghề. Trong lĩnh vực thiết bị chiếu sáng, tại Việt Nam, Điện Quang là thương hiệu đứng đầu. Mười bảy năm liền sản phẩm của chúng tôi được người tiêu dùng bình chọn là "hàng Việt Nam chất lượng cao".

Điện Quang cũng được Chính phủ chọn là đối tác trong chương trình "Thương hiệu Quốc gia". Không chỉ sản xuất, kinh doanh thiết bị chiếu sáng trong nước, chúng tôi còn xuất khẩu sản phẩm sang hơn 30 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong đó, tại thị trường Myanmar, chúng tôi đã xây dựng được hệ thống phân phối khá tốt.

Tại nước này, Điện Quang là một trong ba thương hiệu tốt nhất về thiết bị chiếu sáng. Ngoài ra, chúng tôi còn đầu tư nhà máy sản xuất bóng đèn tiết kiệm điện ở Venezuela. Nhà máy có công suất thiết kế 74 triệu bóng/năm, vốn đầu tư 300 triệu USD. Hiện tại, giai đoạn 1 của nhà máy sản xuất 12 triệu bóng/năm, dự kiến năm 2014 sẽ tăng lên 24 triệu bóng/năm.

Đến nay, Điện Quang cũng đã thành lập nhiều công ty thành viên mà mỗi công ty đều chuyên sâu một lĩnh vực của ngành. Hiện tại, chúng tôi có một công ty sản xuất, một công ty phân phối, hai công ty chuyên thiết kế, thi công các công trình điện (M&E), cung cấp giải pháp và hai công ty liên doanh.

- Như vậy, có thể hiểu Điện Quang không đơn thuần là công ty sản xuất, kinh doanh thiết bị chiếu sáng, mà là kinh doanh liên hoàn từ sản xuất, phân phối cho đến thực hiện các giải pháp chiếu sáng?

- Đúng vậy. Từ năm 2007 đến nay, chúng tôi đã triển khai hoạt động của công ty theo hướng này. Mong muốn của chúng tôi là trên thị trường, khi nhắc đến chiếu sáng thì Điện Quang có thể phục vụ được tất cả, từ sản phẩm, giải pháp cho đến thi công. Hiện tại, Điện Quang mới chỉ thực hiện các công trình xây dựng trong lĩnh vực công nghiệp, các dự án công cộng, cao ốc, tòa nhà lớn, nhưng vào cuối năm nay, chúng tôi sẽ ra mắt một dịch vụ mới trong lĩnh vực dân dụng dành cho nhà dân. Đây là lĩnh vực chúng tôi đánh giá là rất tiềm năng.

- Vẫn đang rất tốt. Để khuyến khích khả năng sáng tạo của nhân viên, chúng tôi đã đề ra quy trình về thi đua sáng tạo. Mỗi năm hai lần, hội đồng thi đua sẽ bình xét các sáng kiến và khen thưởng. Những sáng kiến của nhân viên rất thiết thực đối với Điện Quang. Năm 2012, có đến 7 sáng kiến, giải pháp sáng tạo đã được áp dụng, triển khai và làm lợi cho công ty trên 9 tỷ đồng. Cũng nhờ những hoạt động sáng tạo này mà chúng tôi liên tục đưa ra thị trường những sản phẩm mới với công nghệ cao cho người tiêu dùng, như đèn compact chống ẩm dùng được ngoài mưa (đèn có nhiều mức công suất, có thể dùng thắp sáng cho vườn thanh long, đầm tôm, các cửa tiệm...), đèn huỳnh quang thế hệ mới Doublewing dùng để thay thế cho 2 bộ đèn huỳnh quang 1,2m...

Năm năm trước, Điện Quang có khoảng 200 loại sản phẩm, đến nay chúng tôi có đến gần 400 loại sản phẩm chiếu sáng và thiết bị điện. Đặc biệt, năm 2013, chúng tôi đã phát triển thành công và đưa ra thị trường rất nhiều loại đèn LED thay thế cho đèn lon, đèn tuýp, đèn âm tường. Thật ra, đèn LED đã được chúng tôi sản xuất từ năm 2010 nhưng tại thời điểm đó giá đèn LED cao gấp 10 lần đèn compact nên chưa được tiêu thụ mạnh. Hiện nay, sau nhiều lần nghiên cứu, cải tiến, chất lượng đèn LED của Điện Quang được nâng cao, giá thành chỉ còn cao hơn 2,5 - 3,5 lần đèn compact và được tiêu thụ mạnh ở các thành phố.

Nỗi khổ hàng nhái, hàng Trung Quốc

Cũng như những doanh nghiệp hàng đầu khác của Việt Nam, nhiều năm liền Điện Quang phải vất vả đối phó với hàng giá rẻ của Trung Quốc, hàng nhái, hàng giả của những đơn vị làm ăn bất chính. Tuy nhiên, với mong muốn luôn có những sản phẩm chất lượng cao, Điện Quang đã luôn nỗ lực tìm cách giải quyết vấn đề hàng giả, hàng nhái để bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng.

- Hàng giả, hàng nhái dường như là "chuyện muôn thuở" mà doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt. Điện Quang chắc không là ngoại lệ?

- Đó là một thách thức không nhỏ đối với chúng tôi. Thiết bị điện chiếu sáng là ngành hẹp nên sự bắt chước cực kỳ nhanh, dễ làm hàng nhái. Chẳng hạn như đèn Doublewing, sau hơn hai năm nghiên cứu, phát triển, thăm dò thị trường, chúng tôi mới đưa ra kinh doanh. Vậy nhưng sản phẩm mới được thị trường chấp nhận thì đã có đến 10 công ty làm hàng nhái. Đèn compact chống ẩm cũng vậy. Hiện nay, đèn compact chống ẩm của Điện Quang không chỉ bị các doanh nghiệp trong nước làm nhái mà còn có hàng nhái nhập từ Trung Quốc.

Vừa rồi, thông qua việc khảo sát thị trường, chúng tôi đã phát hiện nhiều sản phẩm làm nhái sản phẩm của Điện Quang. Chúng tôi đang làm việc với các cơ quan chức năng để giải quyết vấn đề này. Đây là một cuộc chiến lâu dài, đòi hỏi phải mất nhiều thời gian và công sức. Tuy nhiên, chúng tôi không thể bỏ qua mà phải kiên quyết theo đuổi đến cùng.

- Ngoài hàng nhái, hàng giả trong nước, nghe đâu Điện Quang cũng chật vật đối phó với hàng giá rẻ nhập từ Trung Quốc?

- Cuộc chiến với hàng Trung Quốc là cuộc chiến dai dẳng và kéo dài từ nhiều năm nay. Tuy nhiên, ngay từ đầu, Điện Quang đã xác định chiến lược cạnh tranh bằng chất lượng sản phẩm gắn liền với các tiêu chí: "An toàn - tiết kiệm - thân thiện với môi trường" với giá thành phù hợp. Đến nay, các sản phẩm của Điện Quang đều dán nhãn CE chứng nhận sản phẩm an toàn của châu Âu; được Bộ Công Thương dán nhãn "Ngôi sao năng lượng Việt" chứng nhận sản phẩm đạt chuẩn Tiết kiệm quốc gia.

Năm 2010, Điện Quang là một trong hai đơn vị đầu tiên được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp Nhãn xanh Việt Nam (đơn vị còn lại là P&G). Chúng tôi chấp nhận đầu tư để có những sản phẩm chất lượng tốt nhất. Thiết bị chiếu sáng nhìn vậy nhưng người làm ăn bất chính có nhiều cách để "gian lận". Họ có thể gian lận về công suất, về bột huỳnh quang, về độ an toàn để giảm giá thành sản phẩm. Ví dụ, về công suất, họ ghi 20W nhưng thật sự chỉ có 15W.

Về bột huỳnh quang, họ dùng bột huỳnh quang bình thường thay cho bột huỳnh quang ba màu để giảm 1/10 giá thành sản phẩm. Ngoài ra, họ còn dùng loại nhựa thường thay cho nhựa chống cháy. Người tiêu dùng cứ thấy sản phẩm có giá rẻ là thích mà không biết đã bị "ăn gian" rất nhiều thứ, ảnh hưởng đến sự an toàn khi sử dụng. Để bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng, chúng tôi khuyên họ nên sử dụng những sản phẩm của các thương hiệu uy tín, các sản phẩm đã được các cơ quan chức năng thẩm định về chất lượng.

- Nhưng để đầu tư cho các "sản phẩm xanh" như ông nói thì kinh phí không hề nhỏ?

- Đúng, vì mình đầu tư cho công nghệ mà. Để có những sản phẩm đạt chuẩn châu Âu và được dán nhãn Xanh, chúng tôi phải cải tiến dây chuyền sản xuất, thay thế và nâng cấp rất nhiều thiết bị. Chỉ riêng việc nâng cấp dây chuyền thủy ngân đã tốn trên 500.000 USD. Năm 2011, chuẩn bị cho sự ra đời của những sản phẩm mới, chúng tôi phải đầu tư hàng triệu USD cho dây chuyền sản xuất. Đó là chưa kể kinh phí cho nghiên cứu và phát triển sản phẩm.

Khi kinh tế gặp khó khăn, giá cả sản phẩm được người tiêu dùng quan tâm nhất nên hàng giá rẻ nhập từ Trung Quốc và hàng nhái, hàng giả là một áp lực cho Điện Quang. Tuy nhiên, năm nay, có một lợi thế cho doanh nghiệp chân chính là Chính phủ đã quy định tất cả các sản phẩm chiếu sáng và sản phẩm tiêu hao năng lượng bán trên thị trường từ 1/7/2013 đều phải dán nhãn tiết kiệm năng lượng. Quy định này sẽ hạn chế được khá nhiều sản phẩm không đạt chuẩn lọt ra thị trường. Hơn nữa, người tiêu dùng Việt Nam hiện nay rất hiểu biết, nên dần dần cũng nhận ra đ