 |
Ngày 14/12, cảnh sát Mỹ phải hộ tống một số đại cử tri đến nơi làm việc. Không ít người chọn bỏ phiếu tại một địa điểm bí mật.
Lâu nay, ngày đại cử tri của các bang chính thức bỏ phiếu chỉ được xem là mang tính hình thức và ít được quan tâm. Năm nay, sự kiện này được chú ý trên khắp nước Mỹ.
38 ngày sau khi truyền thông tuyên bố ông Joe Biden là người chiến thắng bầu cử tổng thống Mỹ, kết quả này được xác nhận chính thức vào hôm 14/12.
Cựu phó tổng thống Mỹ vượt mốc 270 phiếu đại cử tri cần thiết để bước đến bục nhậm chức trong ngày 20/1/2021, bất chấp những nỗ lực ngăn cản và đảo ngược kết quả từ nhóm của Tổng thống Trump thời gian qua.
 |
| Đại cử tri đoàn bang Georgia họp mặt vào sáng 14/12. Họ nhận tờ phiếu và bầu cho ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden. Ảnh: NYT. |
Theo New York Times, tất cả đại cử tri ở các bang chiến trường mà ông Trump tìm cách thay đổi kết quả đều bỏ phiếu cho ứng viên đảng Dân chủ.
Dù vậy, cuộc chiến bầu cử Mỹ năm nay, cũng như cách tổng thống của đảng Cộng hòa từ chối chấp nhận kết quả, vẫn để lại hệ lụy lâu dài cho nước này.
Chiến thắng chính thức
Với kết quả bỏ phiếu ngày 14/12 của 538 đại cử tri từ 50 bang và Washington D.C, ông Joe Biden nhận được 306 phiếu và chính thức đắc cử, chuẩn bị trở thành tổng thống thứ 46 trong lịch sử Mỹ.
Với những ai thường xuyên theo dõi diễn biến bầu cử Mỹ trong 5 tuần qua, điều này không quá bất ngờ. Ứng viên đảng Dân chủ được truyền thông tuyên bố là người chiến thắng cuộc đua vào Nhà Trắng vào ngày 7/11. Cách biệt giữa ông và Tổng thống Trump là hơn 7 triệu phiếu phổ thông.
Nhưng đại cử tri mới là người trực tiếp bầu ra tổng thống và phó tổng thống Mỹ. Điều này cuối cùng đã diễn ra vào ngày 14/12.
"Tôi hy vọng bạn có thể thấy tôi đang cười sau lớp khẩu trang", Nancy Mills, lãnh đạo phe Dân chủ tại bang Pennsylvania, chia sẻ vào cuối buổi bỏ phiếu.
Ông Biden đánh bại Tổng thống Trump tại bang này với khoảng cách 81.000 phiếu. Bà Mills vì vậy trở thành chủ tịch đại cử tri đoàn của bang Pennsylvania, đảm bảo toàn bộ 20 phiếu được trao cho ứng viên đảng Dân chủ theo đúng quy định.
Gần như trong mọi cuộc bầu cử tổng thống trước đây, vai trò của bà Mills chỉ mang tính hình thức và ít được nhắc đến.
Cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay giữa ông Biden và Tổng thống Trump mang đến một trải nghiệm bất thường cho 538 đại cử tri trên toàn quốc.
Từ đầu ngày, khi đại cử tri đoàn tại các bang bắt đầu tập trung để bỏ phiếu, diễn biến quá trình được phát sóng trực tiếp trên mạng hoặc qua truyền hình.
Vào 17h30 (theo giờ Bờ Đông), toàn bộ 55 đại cử tri bang California bỏ phiếu và chính thức đưa ứng viên đảng Dân chủ qua vạch chiến thắng 270 phiếu.
Phải đến khi những cuộc bỏ phiếu hạ màn, một số quan chức đảng Cộng hòa bắt đầu công khai thừa nhận ông Biden chiến thắng, sau hơn 1 tháng hưởng ứng những phát biểu từ ông Trump và từ chối chấp nhận kết quả bầu cử.
 |
| Tổng thống đắc cử Joe Biden phát biểu sau khi nhận đủ phiếu đại cử tri để trở thành tổng tống thứ 46 trong lịch sử Mỹ. Ảnh: NYT. |
Thượng nghị sĩ John Thune của bang South Dakota, được xem là nhân vật quyền lực số 2 của đảng Cộng hòa tại lưỡng viện, chính thức tuyên bố: "Khi đại cử tri đoàn bỏ phiếu xong trong hôm nay, đó cũng là lúc mọi người cần hướng về tương lai".
Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Roy Blunt của bang Missouri, chủ nhiệm ủy bang nhậm chức, chính thức thông báo cơ quan của ông sẽ "xem cựu Phó tổng thống Biden là tổng thống đắc cử".
Thượng nghị sĩ John Cornyn của bang Texas cũng nhận định cuộc chiến pháp lý từ tổng thống đã hết cửa thắng.
"Đây là lẽ thường của các cuộc bầu cử. Bạn phải có kẻ thắng, người thua. Ông Joe Biden đang trên con đường trở thành tổng thống Mỹ", Cornyn nhận định.
Khác với hình ảnh chừng mực khi đề cập đến kết quả bầu cử trong năm tuần qua, tổng thống đắc cử Joe Biden ngày 14/12 công khai chỉ trích chiến dịch gây tranh cãi từ Tổng thống Trump.
Ông cho rằng ứng viên đảng Cộng hòa cố tình tìm cách đảo ngược kết quả bầu cử và ý chí của cử tri Mỹ, đồng thời gọi những động thái pháp lý và chính trị từ phe ông Trump là "đòn tấn công chưa từng có tiền lệ vào nền dân chủ" của nước Mỹ.
"Đã đến lúc chúng ta sang trang mới", ông tuyên bố.
Tranh cãi không dừng lại
Mong muốn "sang trang" của tổng thống đắc cử Joe Biden vẫn đối diện thách thức không nhỏ.
Thượng nghị sĩ Cộng hòa Mitch McConnell của bang Kentucky, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ, vẫn im lặng. Suốt thời gian qua, ông từ chối công khai chấp nhận kết quả bầu cử, cho rằng người chiến thắng mới được tuyên bố bởi truyền thông Mỹ chứ chưa phải do đại cử tri bầu ra.
Ngay từ sáng 14/12, khi đại cử tri đoàn chuẩn bị bỏ phiếu, Cố vấn cấp cao Nhà Trắng Stephen Miller một lần nữa tuyên bố kết quả bầu cử là "gian dối" trên đài truyền hình Fox News.
Ông Miller khẳng định "đoàn cử tri thay thế" của phe Cộng hòa tại các bang tranh chấp sẽ đơn phương bỏ phiếu và gửi văn bản cho quốc hội.
Ông Miller không phải là trường hợp cá biệt. Phần lớn quan chức đảng Cộng hòa vẫn từ chối chấp nhận kết quả bầu cử.
Họ không thay đổi lập trường, bất chấp việc số phiếu kiểm đếm đã được xác thực bởi chính quyền tại 50 bang và thủ đô, còn đại cử tri đoàn cũng đã bỏ phiếu xong.
Mặc dù Tòa án Tối cao Mỹ từ chối nhận đơn kiện của phe ông Trump, một nhóm nghị sĩ đảng Cộng hòa đang có ý định chặn việc quốc hội xác nhận kết quả bỏ phiếu của đại cử tri vào ngày 6/1/2021.
Một số đồng minh của ông Trump ủng hộ tổng thống duy trì cuộc chiến pháp lý đến trước ngày nhậm chức 20/1/2021. Thượng nghị sĩ Lindsey Graham của bang South Carolina thừa nhận "con đường cho tổng thống rất hẹp", nhưng vẫn cho rằng "những thách thức pháp lý cần được giải quyết xong".
 |
| Đại cử tri của bang Pennsylvania rời điểm bỏ phiếu sau khi hoàn tất việc bầu cho ông Joe Biden. Ảnh: NYT. |
Tại Georgia, trong khi các đại cử tri đảng Dân chủ chính thức trao 16 phiếu cho ông Joe Biden, một nhóm thành viên đảng Cộng hòa vẫn họp mặt và bầu ra đại cử tri đoàn không chính thức.
Dù không làm thay đổi tổng số phiếu đại cử tri dành cho Tổng thống Donald Trump, David Shafer - lãnh đạo phe Cộng hòa ở Georgia - giải thích động thái này nhằm duy trì các lựa chọn thách thức pháp lý cho nhà lãnh đạo.
Quan chức đảng Cộng hòa tại một số bang khác, bao gồm cả Pennsylvania, cũng chọn "đại cử tri đoàn thay thế", tương tự Georgia.
Bất bình trước cách hành xử của các đồng nghiệp đảng Cộng hòa, Paul Mitchell, thành viên hạ viện Michigan, tuyên bố rời đảng.
Trong thư gửi giới lãnh đạo đảng Cộng hòa, Mitchell cáo buộc "những toan tính chính trị thô thiển, không màng đến hiến pháp hay tính trung thực của cuộc bầu cử, thúc đẩy phần đông lãnh đạo đảng" ủng hộ nỗ lực của phe Tổng thống Trump.
New York Times cảnh báo các thông điệp từ Tổng thống Trump và đồng minh "có nguy cơ làm suy yếu những trụ cột thiết chế vận hành các cuộc bầu cử Mỹ", mặc dù kết quả cuộc đua năm nay đã an bài.
Stuart Stevens, cố vấn chiến lược lâu năm của đảng Cộng hòa và là một người chỉ trích Tổng thống Trump, nhận định "một bộ phận không nhỏ trong đảng đã quay lưng với nền dân chủ".
"Thật ngớ ngẩn nếu cho rằng điều này không để lại hậu họa", ông cảnh báo.
