Thời gian gần đây, chất lượng không khí tại nhiều thành phố lớn ở Việt Nam suy giảm nghiêm trọng. Bộ TN&MT nhận định nồng độ bụi PM2.5 tại Hà Nội trong thời gian qua cao nhất trong vòng 5 năm trở lại đây và khuyến cáo người dân hạn chế ra ngoài vào thời điểm này.
Với nhu cầu bảo vệ sức khỏe, nhiều người đang tìm mua các loại máy lọc không khí để trang bị cho ngôi nhà của mình. Tuy nhiên trên thị trường hiện có hàng chục mẫu mã, với mức giá từ ngoài 2 triệu tới trên 10 triệu đồng. Vậy khi tìm mua máy lọc không khí, những yếu tố nào quan trọng nhất?
Công nghệ lọc không khí và bù ẩm
Tất nhiên, một chiếc máy lọc cần phải đáp ứng yêu cầu đầu tiên là lọc được không khí một cách hiệu quả, biến không khí ô nhiễm, nhiều bụi mịn thành không khí trong lành, tỷ lệ bụi mịn thấp, giảm tác động tới sức khỏe.
Để đánh giá chất lượng không khí, có thể tính theo tỷ lệ bụi mịn trong không khí, với hai chỉ số bụi là PM2.5 và PM10. Trong đó PM2.5 là những hạt bụi siêu mịn có kích cỡ 2,5 micromet trở lại, còn PM10 là những hạt cỡ 10 micromet trở lại.
 |
| Minh họa không khí đi qua 4 lõi lọc bên trong máy lọc không khí. Ảnh: Air Concept. |
Nguyên lý hoạt động chung của máy lọc là cho không khí đi qua các màng lọc để loại bỏ dần bụi, các loại lông, tóc, phân tử khói, mùi hôi...
Các màng lọc bên trong máy có thể chia thành các mức độ lọc khác nhau. Ở mức lọc thô, hạt bụi kích thước lớn, các loại tóc, lông động vật trong không khí sẽ được giữ lại. Màng lọc trung gian có thể khử mùi bằng than hoạt tính.
Quan trọng nhất là màng lọc bụi mịn. Phần lớn dòng máy trên thị trường hiện nay sử dụng bộ lọc HEPA, với cấu tạo từ các sợi mảnh đường kính 0,5-2 micromet, do vậy có thể giữ lại những hạt bụi, phấn hoa, phân tử khói... có kích thước đến 0,3 micromet.
 |
| Tuy không thể nhìn thấy hạt bụi bằng mắt thường, lượng lớn bụi mịn khiến không khí như có một lớp sương mù, không thể nhìn xa. |
Các loại máy đơn giản, chỉ sử dụng 1 lõi lọc thì chỉ có khả năng lọc bụi mịn, giúp không khí sạch hơn. Với các loại sử dụng nhiều lõi lọc thì có thể giảm được bớt mùi, giảm vi khuẩn trong không khí. Bên cạnh đó, một số loại máy lọc cao cấp hơn còn được trang bị bộ phận tạo ion để tăng tác dụng khử mùi, làm sạch không khí.
Như vậy, khi chọn mua máy lọc, đầu tiên cần đảm bảo máy có thể lọc được bụi mịn. Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu các loại máy lọc cao cấp với chức năng như khử mùi, khử vi khuẩn.
Bên cạnh độ trong sạch, chất lượng và cảm nhận không khí còn đến từ độ ẩm. Khi sử dụng máy lọc trong phòng kín, nhiều người có thói quen bật điều hòa để lưu thông không khí. Điều này khiến độ ẩm giảm, có thể gây khô da, khó chịu.
Thời tiết mùa thu, đông ở miền Bắc cũng thường xuyên có độ ẩm thấp, do vậy khi tìm mua máy bạn nên tìm loại có cả chức năng bù ẩm, để đảm bảo độ ẩm trong phòng ở mức dễ chịu.
Cân nhắc diện tích sử dụng, các chức năng phụ
Trong thông số các loại máy lọc đều nhắc đến diện tích sử dụng hiệu quả. Người dùng nên tính toán diện tích những khu vực mình dự định sử dụng máy lọc để trang bị phù hợp.
Trong gia đình, phòng ngủ có lẽ là nơi cần trang bị máy lọc nhất. Ngoài ra, một số gia đình cũng sử dụng máy lọc ở phòng khách. Một số nơi bán cung cấp cả diện tích khả dụng khi đóng kín hoặc mở cửa phòng, khi mua bạn cũng nên xem kỹ chi tiết này.
 |
| Một số loại máy lọc không khí có thể hiển thị thông tin về chất lượng không khí, điều khiển qua ứng dụng điện thoại. Ảnh: Phan Hiếu. |
Độ ồn cũng là yếu tố cần tính đến, đặc biệt khi lắp đặt ở phòng ngủ. Nếu có thể, bạn nên yêu cầu thử nghiệm độ ồn trong những khu vực kín, ở những mức công suất khác nhau để đảm bảo máy hoạt động không làm ảnh hưởng tới giấc ngủ.
Nhiều hãng hiện nay cũng giới thiệu các sản phẩm máy lọc thông minh, cho phép kết nối và điều khiển từ smartphone hoặc hiển thị nồng độ bụi, thống kê tỷ lệ bụi theo thời gian. Đây là chức năng thú vị, nhưng quan trọng nhất vẫn là khả năng lọc không khí.
Hiện nay, các sản phẩm điều hòa tích hợp máy lọc không khí cũng phổ biến hơn. Nếu chưa trang bị điều hòa, bạn có thể cân nhắc phương án này trong phòng ngủ để tiết kiệm diện tích cho máy lọc không khí riêng.
Chế độ bảo hành, hỗ trợ sau bán hàng
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều hãng cung cấp máy lọc không khí, có cả loại hàng mới lẫn cũ. Do vậy, khi mua hàng người dùng nên hỏi kỹ về chế độ bảo hành, hỗ trợ sau bán hàng.
 |
| Máy lọc không khí của một người dùng tại Hà Nội bị cháy vì chập nguồn. Ảnh: Giang Hương. |
Đối với hàng cũ, vì là hàng đã qua sử dụng nên tìm hiểu uy tín của người bán. Hiện nay nhiều người nhập hàng đã qua sử dụng từ Nhật Bản, hay còn gọi là hàng "bãi".
Do điện áp ở Nhật là 110 V, các thiết bị điện tử nhập từ thị trường này sẽ phải trang bị bộ biến áp bên trong hoặc bên ngoài máy. Bạn cũng nên kiểm tra kỹ bộ phận này, cần có cầu chì tự ngắt để tránh sự cố chập, cháy xảy ra trong khi sử dụng.
Sau một thời gian sử dụng, các màng lọc sẽ phải lần lượt thay thế. Tuy nhiên, tuổi thọ của các màng lọc đều từ 3-10 năm, nên chi phí thay thế màng lọc theo thời gian sử dụng cũng không phải quá lớn.
Một số hãng như Sharp, Hitachi bán lõi lọc với giá khoảng gần 1 triệu. Trong khi đó, chi phí thay lõi lọc các hãng như Daikin, Panasonic hay Xiaomi có giá rẻ hơn, dưới 500.000 đồng. Trước khi mua, bạn nên hỏi kỹ người bán về tuổi thọ màng lọc, liệu màng thay thế có sẵn không để đưa ra lựa chọn hợp lý.
Dù máy lọc hoạt động tốt đến đâu, không nên hoàn toàn phụ thuộc vào thiết bị này. Việc lau dọn thường xuyên sẽ giúp nhà cửa sạch, thông thoáng hơn, vừa đảm bảo sức khỏe, vừa kéo dài thời gian sử dụng của máy lọc không khí.
