Theo khuyến cáo của Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), hiện nay đang có hiện tượng người dân sử dụng mật cá trắm để điều trị nhiều loại bệnh như nhức mỏi, giảm thị lực, hen, mề đay... dưới hình thức nuốt sống trực tiếp hoặc pha trộn túi mật với nước, rượu hoặc mật ong. Điều này gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe và tính mạng của người sử dụng.
Cá trắm chia thành hai loài. Cá trắm đen, có mình và vây màu xám đen, ăn tôm cá nhỏ và cá trắm trắng (ctenopharyngodon idellus) có mình và vây màu xám nhạt, gần như trắng, ăn rong, cỏ.
Độc tố chính trong mật cá trắm gây tổn thương chủ yếu là viêm gan, thận. Nguyên nhân tử vong do phù phổi cấp, phù não do vô niệu, ứ nước; tổn thương thận; các mao mạch giãn rộng, chứa đầy nước không có hồng cầu; gan bị xung huyết các tĩnh mạch giữa múi, các xoang tĩnh mạch giãn rộng, đầy hồng cầu...
Mức độ gây ảnh hưởng của mật của cá trắm tới sức khỏe phụ thuộc vào liều lượng đưa vào cơ thể. Mật của cá trắm từ 3 kg trở lên chắc chắn sẽ gây ngộ độc, gây viêm thận cấp và có thể dẫn đến tử vong sau 2 ngày nếu không được cấp cứu, điều trị kịp thời.
Cục An toàn thực phẩm cho biết, đến nay chưa có tài liệu khoa học nào khẳng định việc nuốt mật cá có tác dụng chữa bệnh mà thực tế rất nhiều trường hợp nuốt mật cá đã dẫn đến tử vong.
Để đảm bảo sức khỏe cho cộng đồng, cơ quan này khuyến cáo người dân tuyệt đối không sử dụng mật cá trắm dưới bất kỳ hình thức và mục đích nào.
Theo TS Phạm Duệ, Giám đốc Trung tâm chống độc (BV Bạch Mai), hầu như tháng nào cũng có ca nhập viện do ngộ độc mật cá trắm. Các bệnh nhân dùng mật cá trắm như một loại thần dược để chữa bệnh hoặc bồi bổ cơ thể theo hình thức truyền miệng. Nhiều bệnh nhân nhập viện ngộ độc nặng với tình trạng vô niệu, suy thận, viêm gan, suy gan sau khi nuốt mật cá trắm để dưỡng sức, trị bệnh.
TS Phạm Duệ lưu ý, trong cơ thể người, mật được tiết ra với lượng vừa đủ giúp cho tiêu hóa thức ăn. Việc sử dụng mật cá, mật động vật từ bên ngoài với nồng độ đậm đặc khiến cơ thể bị nhiễm độc. Ngoài ra, nếu mật bị bệnh, bị nhiễm vi khuẩn, uống mật chính là đưa mầm bệnh vào cơ thể. Các biểu hiện ngộ độc mật cá trắm xuất hiện khoảng 2-4 giờ sau khi nuốt mật.
