Một USD bán 500.000 đồng
Lần theo một số điện thoại rao đổi tiền giá rẻ trên mạng, chúng tôi được một thanh niên tên Phi (giới thiệu đang sống tại Hà Nội) tiếp chuyện: “Chị đổi tiền lẻ lì xì tết à. Cần bao nhiêu, tiền Việt hay USD. Phí 10 ăn 9 cho tiền mệnh giá 200 đồng, 500 đồng; 10 ăn 8 cho tiền mệnh giá 1.000, 2.000, 5.000 đồng”. Khi nghe chúng tôi nêu ý định đổi 10 triệu đồng, nhưng ở TPHCM, Phi xẵng giọng nói: “Bà chị đổi có 10 triệu mà bắt tụi này chuyển tiền vào tận trong đó. Nếu bà chị đổi từ 50 triệu đồng trở lên, chỉ khoảng mấy giờ sau sẽ có hàng ngay. Đổi ít, chi phí vận chuyển tốn kém lắm. Bà chị kiếm mối nào ở TPHCM đi”. Nói xong, Phi liền cúp máy.
 |
| Một địa chỉ rao mua bán ngoại tệ các loại tại TPHCM. |
Gọi vào số điện thoại của một người tên Phong (giới thiệu đang ngụ tại Phạm Ngũ Lão, quận 1, TPHCM, chuyên đổi tiền lẻ lì xì tết), điện thoại đổ chuông liên tục nhưng có lẽ do số gọi lạ nên không nghe máy. Thử nhắn tin vào số máy này với nội dung cần đổi 5 triệu đồng tiền lẻ để lì xì tết, chưa đầy 1 phút sau thì có tin nhắn phản hồi khá chi tiết: “Xin báo địa chỉ, chúng tôi sẽ giao hàng tận nơi, không thu phí vận chuyển. Số tiền đổi tối thiểu 100 tờ. Phí đổi cho mệnh giá 200 đồng, 500 đồng là 10 ăn 8; 1.000 đồng, 2.000 đồng, 5.000 đồng là 10 ăn 8.5; 10.000 đồng, 20.000 đồng, 50.000 đồng là 10 ăn 9”.
Không chỉ đổi tiền lẻ, đổi tiền cũ lấy tiền mới, các đối tượng đổi tiền lẻ ăn chênh lệch này còn rao bán tiền có số seri đẹp như ngày sinh, số tiến, số lùi, tứ quý, tam hoa…, với giá từ 900.000 đồng đến 5 triệu đồng/tờ. Chẳng hạn như tiền có số tứ quý 5559999 giá khoảng 800.000 - 900.000 đồng/tờ; số tuyệt đẹp 5555555 giá 5 triệu đồng/tờ.
 |
| Tờ tiền may mắn của Mỹ giá lên tới 500.000 đồng. |
Đầu tháng 12/2013 Bộ Tài chính Mỹ cho phát hành hồng bao may mắn đặc biệt chào đón năm mới Giáp Ngọ. Sản phẩm là những phong bao lì xì đỏ đính kèm tờ tiền 1 USD có số seri bắt đầu bằng “8888”. Ngoài phong bao trang trí bằng những lời chúc tết mạ vàng cùng hình một chú ngựa. “Ăn theo” thị trường hồng bao này, nhiều địa chỉ tại TPHCM đã rao bán USD một cách công khai, giá lên tới 400.000 - 500.000 đồng một hồng bao.
Trong khi đó giá bán trực tiếp từ trang web Bộ Tài chính Mỹ chỉ 5,95 USD/hồng bao; 4,5 USD/hồng bao cho người mua từ 50 hồng bao trở lên; nếu mua 1.000 hồng bao, giá chỉ còn 3,95USD/hồng bao. Chủ một điểm bán USD “đen” (địa chỉ tại Nguyễn Bá Tòng, phường Tân Thành, quận Tân Phú, TPHCM) cho biết, ngày 20/12 sẽ giao hàng trăm hồng bao 1 USD may mắn Tết Giáp Ngọ cho khách hàng. “Số hồng bao này được xách tay trực tiếp từ Mỹ về, giá khoảng 500.000 đồng/hồng bao. Cao điểm năm ngoái giá hồng bao lên tới 635.000 đồng/ hồng bao nhưng vẫn cháy hàng” - chủ điểm bán USD này cho hay.
Quy định đã có nhưng chưa ai phạt
Thông tin từ đại diện một số ngân hàng trên địa bàn TPHCM cho biết, đến thời điểm này, Ngân hàng Nhà nước vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể về việc đổi tiền lẻ mới cho khách hàng. Còn về việc mua USD tại các ngân hàng để lì xì vào dịp tết thì hầu như không ngân hàng nào bán. Bà Trần Thị Bình, Trưởng phòng Đối ngoại Sacombank, cho biết, nếu khách đổi USD mệnh giá lớn lấy mệnh giá nhỏ hơn, hoặc đổi USD cũ lấy USD mới, ngân hàng sẵn sàng đổi. Trường hợp khách mua USD phải chứng minh được mục đích sử dụng, chẳng hạn như: học tập, chữa bệnh, đi công tác, du lịch ở nước ngoài… Ngân hàng không bán USD để lì xì tết hoặc sử dụng cho những mục đích không đúng theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.
Nghị định 95-2011 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng có hiệu lực cách đây hơn 2 năm (ngày 20/10/2011), trong đó nêu rõ: Hành vi mua bán, thanh toán ngoại tệ không đúng quy định sẽ bị phạt từ 50 triệu đến 100 triệu đồng. Bên cạnh đó, còn áp dụng hình thức phạt bổ sung tịch thu tang vật gồm ngoại tệ, đồng Việt Nam hoặc vàng. Quy định là thế, nhưng nếu khách có nhu cầu mua ngoại tệ, chỉ cần đặt mua trên mạng hoặc mua trực tiếp tại các cửa hàng bán vàng là có ngay.
Một nhân viên Ngân hàng TMCP Đông Á (quận 1, TPHCM) còn hướng dẫn chi tiết: “Nếu muốn mua USD, cứ đến các tiệm vàng. Họ bán USD mệnh giá lớn, chị có thể đem tới đây, chúng tôi đổi cho. Phí được thu theo quy định, từ 1.000 - 3.000 đồng/tờ USD”. Đem thắc mắc vì sao “chợ đen” buôn bán ngoại tệ, đổi tiền hưởng chênh lệch nhộn nhịp nhưng vẫn không bị xử lý, trao đổi trực tiếp với ông Phan Hoàn Kiếm, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường TPHCM. Ông Kiếm cho biết, đơn vị kiểm tra chính là lực lượng Thanh tra Ngân hàng, Quản lý thị trường TPHCM chỉ đóng vai trò hỗ trợ, phối hợp mà thôi.
Các tay buôn tiền đều đưa công khai tên tuổi, số điện thoại, thậm chí địa chỉ nhà, tài khoản ngân hàng lên mạng để khách tiện giao dịch. Như vậy, hà cớ gì lực lượng liên ngành chức năng không bắt quả tang, xử phạt tận gốc để dẹp loạn thị trường tiền “chợ đen” dịp cận tết? Cơ quan hữu trách cần có biện pháp mạnh tay, giải quyết đến nơi đến chốn các vụ vi phạm; tránh kiểu đánh trống bỏ dùi, ra quy định cho có rồi buông xuôi.
