 |
| Thủ khoa Võ Thu Trang tại Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia TP.HCM, tháng 7/2025. Ảnh: NVCC. |
Không có mặt tại buổi lễ tốt nghiệp, không được trực tiếp nghe thông báo là thủ khoa từ nhà trường, Võ Thu Trang (SN 2003), nữ sinh thuộc thế hệ theo học ngành Trí tuệ nhân tạo (AI) đầu tiên, nhận tin vui trong ngày tốt nghiệp theo cách mà Trang cho là “lạ lùng”.
Hôm ấy, mưa bão kéo dài, Trang quyết định không dự lễ vì mẹ lo lắng cô đi đường gặp nguy hiểm. Trang nhận được tin nhắn chúc mừng từ bạn bè khi đang ở nhà.
“Em vừa bất ngờ, vừa bồi hồi”, cô gái nhớ lại khoảnh khắc biết mình là nữ thủ khoa đầu tiên và duy nhất của ngành Trí tuệ nhân tạo, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia TP.HCM. Cô tốt nghiệp loại xuất sắc với điểm trung bình 9,42/10 và TOEIC 820/990.
Sinh ra và lớn lên ở tỉnh Lâm Đồng, Trang bước vào đại học đúng thời điểm Trí tuệ nhân tạo được xem là ngành học “hot”, nhiều triển vọng nhưng cũng đầy thách thức. Khi ấy, Trang không có nền tảng về công nghệ thông tin và chưa có kiến thức về toán hay lập trình. Trang từng phân vân khi nhiều người nói đây là ngành khó và “phù hợp với nam giới hơn”.
Tuy nhiên, những buổi tư vấn của nhà trường về chương trình đào tạo mới, cùng niềm tin vào chất lượng giảng dạy, khiến em quyết định thử sức với chuyên ngành mới mà chưa một cơ sở giáo dục nào tại Việt Nam giảng dạy.
Phần lớn các môn học, Trang học chung lớp với sinh viên các ngành công nghệ khác. Trang luôn có mặt đầy đủ trên giảng đường, ghi chép lại bài giảng theo cách hiểu của mình, tập trung vào những phần giảng viên nhấn mạnh.
Trang cho biết việc tham khảo đề thi từ các anh chị khóa trước giúp em hình dung cấu trúc môn học, nhưng điều quan trọng hơn cả là hiểu đúng bản chất kiến thức.
“Có câu nói của thầy mà em luôn nhớ: Khi mình có thể diễn đạt một vấn đề theo cách ai cũng hiểu, nghĩa là mình đã thực sự hiểu nó. Do đó, em sẽ tìm hiểu thêm để diễn đạt được những kiến thức theo cách dễ hiểu nhất đối với bản thân”, Trang chia sẻ.
Trong 6 tháng thực hiện khóa luận tốt nghiệp, Trang thừa nhận đây là thời điểm đối mặt với áp lực lớn khi phải có những “ý tưởng mới”. Có thời điểm, Trang học đến 1-2h, thậm chí có đêm thức trắng để theo kịp tiến độ nghiên cứu khóa luận.
Áp lực lớn nhất không chỉ nằm ở cường độ làm việc mà còn ở yêu cầu phải đưa ra phương pháp hoặc ý tưởng mới so với các nghiên cứu trước đó. Mỗi hướng tiếp cận Trang đưa ra đều phải được thử nghiệm nhiều lần và khi kết quả không như kỳ vọng, cô buộc phải dừng lại để tìm một hướng đi mới.
Trang dành một tháng đầu để lựa chọn đề tài, sau đó dành 6 tháng để hoàn thiện khóa luận. Quãng thời gian liên tục thử sai, làm lại không chỉ giúp cô củng cố kiến thức mà còn nuôi dưỡng niềm hứng thú với nghiên cứu. Kết quả, khóa luận của Trang đạt điểm tuyệt đối 10/10 và được phát triển thành một bài báo khoa học.
“Đó cũng là lúc em nhận ra mình muốn đi xa hơn trên con đường nghiên cứu”, Trang nói.
Để tập trung cho việc học, Trang lựa chọn không đi làm sớm như nhiều bạn học cùng ngành. Trong khi nhiều sinh viên định hướng theo ứng dụng, đã bắt đầu đi làm và tích lũy kinh nghiệm từ năm hai, năm ba, cô dành thời gian cho khóa luận và học liên thông một số môn thuộc chương trình thạc sĩ.
“Em không cố gắng cân bằng hoàn hảo mọi thứ. Em chấp nhận đánh đổi vài trải nghiệm để tập trung cho mục tiêu mà em thấy quan trọng hơn ở thời điểm đó”, cô thẳng thắn.
Theo Trang, mỗi người có một lựa chọn riêng, phù hợp với năng lực và định hướng cá nhân. Lựa chọn “không đi làm” trong thời gian học tập là yếu tố giúp Trang đạt điểm GPA 9.42/10 và trở thành nữ thủ khoa duy nhất của ngành Trí tuệ nhân tạo vào cuối tháng 11/2025.
Hiện, Trang làm việc với vai trò kỹ sư AI, đúng chuyên ngành được đào tạo. Về kế hoạch dài hạn, cô gái tiếp tục theo đuổi chương trình học cao học, hướng tới trở thành giảng viên. Người thầy hướng dẫn khóa luận của Trang là người truyền cho cô niềm đam mê gắn bó với con đường học thuật.
“Em mong sau này có đủ kiến thức để chia sẻ lại cho các em sinh viên trẻ, nhất là những bạn còn nhiều băn khoăn khi theo học Trí tuệ nhân tạo giống như em trước đây”, Trang chia sẻ.
Thị trường lao động thay đổi chóng mặt, để tồn tại, con người cần học tập suốt đời. Trong bối cảnh đó, tạp chí Tri Thức - Znews giới thiệu tới độc giả cuốn Học tập suốt đời của tác giả Michelle R.Weise.
