Tây Thi, Điêu Thuyền, Dương Quý phi, Vương Chiêu Quân, Đát Kỷ… là những hình tượng kinh điển thường xuyên xuất hiện trong phim cổ trang Trung Quốc. Từ những trang sử, truyền thuyết và giai thoại truyền miệng, chân dung loạt mỹ nhân cổ đại nói trên đã được khắc họa trên màn ảnh thông qua sự thể hiện của nhiều diễn viên Hoa ngữ.
Trong nhiều thập kỷ qua, số lượng nữ diễn viên có cơ hội hóa thân thành đệ nhất mỹ nhân cổ đại không ít. Tuy nhiên, số người đưa vai diễn trở thành kinh điển chỉ đếm trên đầu ngón tay. Còn lại, khi vào vai Tây Thi, Điêu Thuyền hay Đát Kỷ, các ngôi sao sẽ phải hứng chịu ý kiến trái chiều. Trường hợp gần đây nhất là Chung Hân Đồng. Cô gây tranh cãi khi nhận vai Đát Kỷ trong phim điện ảnh Phong thần chi yêu hồ vương phi.
Rủi ro khi vào vai đệ nhất mỹ nhân
Được trao vai đại mỹ nhân là cơ hội tỏa sáng, nhưng cũng là thách thức cho các diễn viên. Thách thức đầu tiên mà họ cần trải qua là sự công nhận của khán giả về mức độ phù hợp với nhân vật khi phim chưa bấm máy. Rủi ro lớn nhất mà họ phải đối mặt là bị xếp vào hàng thảm họa, chẳng hạn như bị gọi tên trong danh sách Điêu Thuyền, Tây Thi kém sắc nhất.
 |
| An Dĩ Hiên có ngoại hình xinh đẹp, nhưng hình tượng Tây Thi do cô đảm nhận từng bị chê nhạt nhòa. |
An Dĩ Hiên và Dĩnh Nhi từng bị xem là hai Tây Thi nhạt nhòa nhất trên màn ảnh Hoa ngữ do thần thái chưa đủ tầm. Nữ diễn viên họ An đảm nhận vai Tây Thi ở tác phẩm truyền hình Nằm gai nếm mật (2007). Trên thực tế, An Dĩ Hiên sở hữu ngoại hình xinh đẹp. Tuy nhiên, nhan sắc của cô phù hợp với phim hiện đại hơn phim cổ trang. Tạo hình Tây Thi trong Nằm gai nếm mật bị đánh giá là kém duyên, thiếu nét hấp dẫn của đệ nhất mỹ nhân.
Dĩnh Nhi được trao vai Tây Thi trong bộ phim Anh hùng (2013). Ngoại hình của Dĩnh Nhi khó khiến khán giả liên tưởng tới hình ảnh “nhược liễu phù phong” (dùng để miêu tả thiếu nữ có dáng vẻ thướt tha, yểu điệu) của mỹ nhân trứ danh thời kỳ Xuân Thu chiến quốc.
 |
| Nhan sắc của Ngô Cẩn Ngôn không phù hợp với hình tượng Đát Kỷ sắc sảo, ma mị. |
Năm 2018, biên kịch Vu Chính gây xôn xao khi chọn nữ diễn viên Ngô Cẩn Ngôn vào vai Tô Đát Kỷ trong bộ phim Triều Ca. Thông qua ảnh giới thiệu phim, ngôi sao họ Ngô bị chê không đủ xinh đẹp, quyến rũ và ma mị để thể hiện chân dung mỹ nhân nổi tiếng họ Tô. Do vậy, cư dân mạng Trung Quốc nhận xét Ngô Cẩn Ngôn là một trong những Đát Kỷ kém sắc nhất lịch sử.
Áp lực từ hình tượng gốc
Phim cổ trang Hoa ngữ không thiếu nhân vật nữ được miêu tả là sở hữu nhan sắc khuynh quốc khuynh thành. Song, nếu nhân vật đó nằm trong top những mỹ nhân nổi tiếng sử sách và truyền thuyết Trung Quốc như Tây Thi, Điêu Thuyền, Vương Chiêu Quân, Dương Quý phi, Đát Kỷ… thì mọi chuyện sẽ phức tạp hơn bình thường.
Sắc đẹp của loạt mỹ nhân kể trên từ lâu đã trở thành chuẩn mực và huyền thoại trong lòng khán giả. Nhắc tới Tây Thi, Vương Chiêu Quân, Điêu Thuyền, Dương Quý phi, công chúng tự nhiên sẽ liên tưởng đến câu “Trầm ngư lạc nhạn, bế nguyệt tu hoa” (ý chỉ vẻ đẹp chim sa cá lặn, nguyệt thẹn hoa nhường). Nhớ về Đát Kỷ, khán giả sẽ mặc định trong trí óc những từ ngữ miêu tả nhan sắc của nàng như sắc sảo, ma mị.
Vì lẽ đó, không có gì khó hiểu khi công chúng đặt ra yêu cầu cao đối với diễn viên khắc họa chân dung loạt mỹ nhân ấy. Đẹp chỉ mới là điều kiện cần, chưa phải điều kiện đủ. Diễn viên phải có khí chất phù hợp với hình dung của khán giả về nhân vật.
 |
| Chung Hân Đồng gây tranh cãi vì vẻ đẹp của cô không phù hợp với hình dung của khán giả về Đát Kỷ. |
Chung Hân Đồng thuộc trường hợp đẹp nhưng thần thái chưa khớp với hình tượng Đát Kỷ được miêu tả trong bộ tiểu thuyết Phong thần diễn nghĩa. Trước thông tin cô vào vai nàng hồ ly tinh họ Tô ở Phong thần chi yêu hồ vương phi, một bộ phận người xem bình luận trên Weibo rằng mỹ nhân Hong Kong “có vẻ ngoài ngọt ngào, khó có thể đảm đương hình tượng Đát Kỷ sắc sảo, làm khuynh đảo kinh thành của Trụ Vương”. Họ đánh giá Chung Hân Đồng không toát lên nét quyến rũ và ma mị cần có đối với vai Đát Kỷ.
Vương Lệ Khôn cũng từng rơi vào tình huống tương tự. Nữ diễn viên chuộng phong cách dịu dàng, trang nhã ở trên phim lẫn ngoài đời. Vì vậy, cô được cho là không phù hợp với hình ảnh hồ ly tinh ma mị trong Phong thần diễn nghĩa (2019).
Lâm Tâm Như đóng Đát Kỷ ở Phong thần bảng chi Vũ vương phạt Trụ (2009). Tuy nhiên, cũng giống như Chung Hân Đồng, Vương Lệ Khôn, mỹ nhân họ Lâm chỉ hợp với kiểu nhân vật dịu dàng thay vì độc ác, thủ đoạn như Đát Kỷ.
Ngoài khí chất, diễn viên còn phải lột tả nội tâm sâu sắc của nhân vật, tránh tình trạng biến hình tượng đệ nhất mỹ nhân thành bình hoa vô hồn.
 |
| Điêu Thuyền do Cổ Lực Na Trát thủ diễn đẹp nhưng nhạt. |
Cổ Lực Na Trát là ví dụ điển hình cho thất bại trong việc thể hiện trọn vẹn hình ảnh đại mỹ nhân Điêu Thuyền. Nữ diễn viên sở hữu nhan sắc xuất chúng, có thể đáp ứng yêu cầu khắt khe về ngoại hình cho vai đệ nhất mỹ nữ. Tuy nhiên, chân dung Điêu Thuyền do cô khắc họa ở phim Võ thần Triệu Tử Long (2016) chỉ như “xác không hồn”.
Cái bóng từ những vai diễn kinh điển
Khi hóa thân thành đệ nhất mỹ nhân, diễn viên phải chấp nhận bị so sánh với vai diễn kinh điển của tiền bối trong quá khứ.
Trong lịch sử phim cổ trang Trung Quốc, đã có nhiều minh tinh đưa hình tượng Tây Thi, Điêu Thuyền, Dương Quý phi, Vương Chiêu Quân, Đát Kỷ… do họ thủ diễn trở thành kinh điển.
Đổng Trí Chi, Tưởng Cần Cần từng thành công vang dội với vai Tây Thi. Điêu Thuyền do Phan Nghinh Tử, Trần Hồng, Trần Hảo đảm nhận đã trở thành huyền thoại. Vương Chiêu Quân dưới sự thể hiện của Huỳnh Hồng, Bạch Khánh Lâm, Dương Mịch từng để lại ấn tượng sâu sắc với người xem. Nhắc đến vai Đát Kỷ, khán giả không thể không nhớ tới Ôn Bích Hà, Phạm Băng Băng…
 |
| Ôn Bích Hà đã tạo nên hình tượng Đát Kỷ kinh điển mà hiếm có đàn em nào sau này vượt qua. |
Với vai Đát Kỷ trong Phong thần chi yêu hồ vương phi, Chung Hân Đồng sớm bị đặt lên bàn cân so sánh với Ôn Bích Hà, Phó Nghệ Vỹ, Phạm Băng Băng. Cư dân mạng cho rằng mỹ nhân họ Chung không đủ lộng lẫy và sắc sảo như đàn chị. Thậm chí, có người còn hoài nghi rằng cô sẽ đem đến một Đát Kỷ thảm họa.
Những vai diễn kinh điển do nghệ sĩ đi trước tạo nên vô tình trở thành cái bóng cho loạt sao đảm nhận hình tượng tương tự sau này. Họ sẽ phải đối mặt với áp lực lớn, bởi vượt qua cái bóng ấy là thách thức khó nhằn.
