Nhiều năm nay, ông Trần Thanh Liêm, ở khu vực 7, phường Bình Thủy, quận Bình Thủy (TP.Cần Thơ), với óc sáng tạo và những nỗ lực không ngừng, mỗi năm lại đưa ra thị trường Tết một loại dưa hấu được tạo hình mới. Ông là người đầu tiên tạo ra những trái dưa hấu hình vuông, hình thỏi vàng, hình xe hơi độc đáo rất được thị trường ưa chuộng.
Mấy chục năm trước, gia đình ông Liêm chuyên trồng lúa và rau màu, nhưng chỉ đủ mua gạo. Năm 2000, ông quyết định chuyển ruộng lúa qua trồng dưa hấu thâm canh. Chuyên tâm làm dưa nên ông luôn tìm tòi, học hỏi cách để tăng năng suất, hiệu quả của loại cây trồng này. Năm 2004, tình cờ xem được một tài liệu về trái dưa hấu vuông ở Nhật, ông Liêm thích quá, quyết tâm phải làm bằng được.
Qua nhiều tháng mày mò, nghiên cứu, ông chế tạo được chiếc khuôn hình vuông, rồi cho trái dưa còn nhỏ vào, để khi phát triển, dưa sẽ định hình theo. Song việc tạo hình dưa không đơn giản nên ông liên tục nếm trải thất bại. Nhưng việc thất bại này càng thôi thúc quyết tâm của ông. Suốt 1 năm thử nghiệm tại ruộng nhà, cuối cùng ông đã có những trái dưa hấu tạo hình đầu tiên.
Tết năm 2005, dưa hấu vuông do ông Liêm sản xuất đã được đưa vào bán tại siêu thị. Những năm tiếp theo, ông cải thiện khuôn để dưa đẹp và to hơn. Trên mỗi cặp dưa hấu vuông của ông đều có khắc hình tiên đồng, ngọc nữ và câu “Chúc mừng năm mới”, “Vạn sự như ý”.
 |
|
Ông Trần Thanh Liêm với những trái dưa hấu hình xe hơi Mercedes- Benz. Ảnh: Ngọc Trinh. |
Thành công đầu tiên từ quả dưa hấu vuông, ông Liêm tiếp tục sáng tạo thêm nhiều kiểu dáng độc đáo cho trái dưa hấu, vốn là loại quả không thể thiếu trong ngày Tết của phần lớn gia đình người Việt. Suốt 3 năm mày mò nghiên cứu, Tết năm 2008, ông sản xuất thành công 5 cặp dưa hấu hình thỏi vàng. Mỗi cặp được bán với giá 550.000 đồng nhưng chẳng mấy chốc hết sạch. "Năm mới, ai cũng mong phát tài, phát lộc nên làm hình thỏi vàng là hợp lý và ý nghĩa", ông chia sẻ về sản phẩm thành công thứ 2 của mình.
Sau dưa hấu vuông, dưa thỏi vàng, năm 2013, ông Liêm lại thành công với dưa hấu hình xe hơi. Và Tết Giáp Ngọ 2014, ông Liêm lại thành công với quả dưa đặc biệt có in hình bản đồ Việt Nam với 2 quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa được khắc nổi rất ấn tượng. Điều độc đáo là cứ mỗi mùa sản xuất, ngoài tạo hình sản phẩm mới, ông còn tăng trọng lượng trái dưa. Số lượng quả tạo hình cũng tăng để đủ hàng để đáp ứng cho thị trường.
"Lúc đầu, tôi chỉ chọn dưa trên 1 kg để thử nghiệm. Dần dần, khi đã có kinh nghiệm trong việc tạo hình quả, tôi đã mạnh dạn nâng trọng lượng những chiếc xe hơi, thỏi vàng...dưa lên ổn định ở mức từ 2,2 đến 2,4 kg/trái", ông Liêm chia sẻ.
Theo ông Liêm tiết lộ, trong các loại khuôn thì khuôn dưa hình xe hơi khiến ông mất nhiều thời gian nhất. Ông đã phải mất gần 3 năm mày mò mới đúc được loại dưa hình xe hơi này. Giống để làm ra dưa hấu xe hơi cũng được ông chọn rất kỹ, và chỉ loại dưa Bảo Quán, có màu xanh sọc được chọn để tạo hình.
 |
|
Cùng với dưa vuông, hình xe Mercedes-Benz, dưa hấu hình thỏi vàng cũng là mặt hàng hút khách vào dịp Tết. Ảnh: Ngọc Trinh. |
Để ngày càng hoàn thiện sản phẩm dưa hấu tạo hình, từ năm 2011, ông Liêm bắt đầu sử dụng khuôn nhựa thay thế khuôn bê tông để sản xuất sản phẩm dưa độc đáo cho ngày Tết. Chủ nhân của những trái dưa có hình dáng độc đáo này cho biết, năm nào cũng trước Tết vài tháng là ông đã nhận rất nhiều đơn đặt hàng từ các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh cây ăn quả ở TP.HCM và cả Hà Nội.
Có nhiều đơn vị xuống tận nhà xin ký hợp đồng thu mua sản phẩm, nhưng ông chỉ dám nhận số lượng rất hạn chế. Nguyên nhân chính là do tỷ lệ thành công khi tạo hình loại trái này không chỉ phụ thuộc vào thời tiết mà còn nhiều tác động khác, thường tỷ lệ thành công chỉ đạt 50-55%.
Tết năm nay, trái dưa hấu hình thỏi vàng của ông Liêm còn được in chữ “Phước” nổi và chìm ở 2 bên. Ông Liêm cho biết, nếu dưa thỏi vàng có trọng lượng từ 2 kg trở lên, phần chữ sẽ chìm xuống dưới vỏ dưa. Ngược lại, đối với quả nặng 1-1,3 kg, phần chữ sẽ nổi lên cao so với bề mặt vỏ trái.
“Thông thường, đến khoảng 18-20 tháng Chạp, các mối lái công ty xuống nhà họ tự ra đồng thu hoạch, đóng gói, tôi chỉ điếm tiền. Tết nguyên đán năm rồi, dưa hấu thỏi vàng bán tại TP.HCM có giá 7-8 triệu đồng/cặp nhưng vẫn được thị trường chấp nhận”, ông Liêm cho biết.
 |
|
Ông Liêm cho biết, tỷ lệ trồng thành công giống dưa độc đáo này chỉ khoảng 30-55%, đa phần là do ảnh hưởng thời tiết. Ảnh: Ngọc Trinh. |
Giải thích cho mức giá đắt đỏ, ông Liêm chia sẻ, mặc dù đây là năm thứ ba trồng dưa hấu tạo hình xe hơi, và là năm thứ hai trồng dưa hình bản đồ để bán, nhưng tỷ lệ thành công chỉ khoảng 50% đối với dưa xe hơi và 30% với dưa bản đồ.
Chỉ ruộng dưa đang xanh mướt, ông Liêm cho biết, năm nay ông làm được hơn 200 cặp dưa thỏi vàng. Số dưa này cũng đã được đặt hàng toàn bộ, với giá từ 4 đến 4,5 triệu đồng/cặp. Dưa hấu vuông với số lượng 100 cặp cũng đã được chốt giá bán 1-1,5 triệu đồng/cặp. Dưa hấu hình xe hơi Mercedes-Benz 4 chỗ ngồi, có in chữ “Phước” nổi trên mui xe ông làm được 50 cặp. Riêng dưa hấu hình bản đồ Việt Nam còn mới nên số lượng chưa nhiều.
Ông Trần Thanh Liêm cũng chia sẻ, ông chỉ đăng ký nhãn hiệu hàng hóa và kiểu dáng công nghiệp với dưa hấu hình thỏi vàng. Còn dưa hấu vuông là loại quả ông "học lỏm" từ Nhật Bản, nên không đăng ký. Hiện Cục Sở hữu trí tuệ đã cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu hàng hóa và kiểu dáng công nghiệp cho dưa hấu hình thỏi vàng của ông.
