Tiểu thuyết… từ điển
Trên thế giới, tiểu thuyết từ điển không phải một thể loại mới mẻ, nhưng ở Việt Nam, hiếm có tác phẩm nào triển khai theo cấu trúc này. Và Những mảnh mắt nhìn là một trường hợp như thế.
Không được kể theo lối tuyến tính, thay vào đó mỗi chương của cuốn sách là một mục từ khác nhau, người đọc có thể theo dõi tác phẩm bằng cách lật sách và đọc bất cứ mục từ nào theo thứ tự mình muốn nhưng vẫn xâu chuỗi được toàn bộ câu chuyện.
Kết cấu phân mảnh cho phép tác phẩm được tiếp nhận trên nhiều góc độ và bình diện. Sự kết hợp giữa chất văn chương của tiểu thuyết và chất khoa học của từ điển khiến cuốn sách vừa gãy gọn, sạch sẽ nhưng cũng giàu nhạc tính, chất thơ.
 |
| Tác phẩm NHững mảnh mắt nhìn của tác giả trẻ Thái Cường. |
Không là văn chương, mà chính là cuộc đời
Ẩn dưới lớp vỏ hình thức lạ lẫm, toàn bộ nội dung Những mảnh mắt nhìn lại rất nhỏ gọn và gần gũi. Dưới cái nhìn của người cháu ngoại tên Cao, tiểu thuyết phơi mở cảnh đời nổi chìm, đớn đau của những phận người trong cùng gia đình họ Lưu trải dài bốn thế hệ. Tác phẩm như một biên niên sử cỡ nhỏ mà ở đó, mỗi nhân vật với tính cách khác nhau đều có ước vọng sống cho riêng mình.
Dường như, ai rồi trong một thời điểm nào đó cũng sẽ có những thay đổi để tiếp tục cuộc sống mà không nhất thiết như mong muốn. Nhưng gia đình thì sẽ mãi mãi không thay đổi dù thời gian có bào mòn đi tất cả. Qua những mắt xích số phận tách biệt được nối kết mộc mạc, bầu không khí thân quen được khơi gợi lên mà bất cứ ai khi đã đọc qua, cũng tìm thấy chính mình trong đó.
Do được viết bởi một cây bút trẻ, dù có dụng công cách mấy thì Những mảnh mắt nhìn cũng không tránh khỏi một số nhược điểm của người mới theo đuổi nghiệp viết. Thái Cường đã kỹ càng trong khi kể, chính vì quá tỉ mỉ mà nhiều đoạn sa đà vào diễn giải không cần thiết.
Một số đoạn hơi tham câu từ triết lý, bay bổng, lãng mạn nên nghe thì có vẻ giàu chất thơ nhưng thực tế không đọng lại nhiều ý nghĩa. Bỏ qua những điều đó thì đây vẫn là một tác phẩm đầu tay đáng đọc đối với một tác giả trẻ.
Nhà phê bình văn học Nguyễn Thị Thanh Xuân nhận xét: “Trong một giọng văn dung dị, tiết chế, Những mảnh mắt nhìn được kể và tả rất chân, rất mộc, không là văn chương mà chính là cuộc đời, được xâu chuỗi bằng những mảnh mắt nhìn của Thái Cường từ thuở bé thơ cho đến tuổi đôi mươi…”
