Trong nhiều năm qua, nhiếp ảnh gia Carlos Sun đã ghi lại những đổi thay của đường phố tại Hong Kong, chụp ảnh các tiệm bánh truyền thống và những quán dimsum vốn đang đối mặt với cảnh bị đóng cửa vì người chủ đã quá già hoặc hợp đồng thuê địa điểm sắp hết hạn.
Nhưng tốc độ biến mất của một vài trong số những biểu tượng nổi tiếng của Hong Kong suốt những tháng qua thực sự gây choáng váng.
 |
| Các thực khách thưởng thức dim sum tại Lin Heung Tea House ở Hong Kong vào năm 2018. Ảnh: Anthony Wallace / AFP / Getty Images. |
Những biểu tượng dần biến mất
"Điều này diễn ra quá nhanh trong thời gian qua", Sun nói. Anh là chủ của một tài khoản mạng xã hội chia sẻ ảnh có tên Vanishing Hong Kong. Sun làm việc này toàn thời gian sau khi ngừng công việc chụp ảnh vào năm 2020. "Cứ mỗi tuần lại có thêm một cơ sở kinh doanh nào đó phải đóng cửa", Sun chia sẻ.
Chính sách kiểm soát nghiêm ngặt vì đại dịch tại Hong Kong và những quy định giãn cách xã hội khiến du khách và cả người dân địa phương phải dùng bữa tại nhà hoặc các cơ sở lưu trú. Điều này đẩy nhanh việc đóng cửa của nhiều nhà hàng nổi tiếng và những quán cà phê từng là biểu tượng một thời.
Những biểu tượng đang biến mất bao gồm cả nhà hàng nổi chuyên về hải sản mang tên Jumbo. Nó đã bị kéo đi hồi tháng 6 vì những khó khăn tài chính và bị lật trên biển sau đó. Lin Heung, một trong những quán dimsum truyền thống cuối cùng của Hong Kong, cũng vừa phải đóng cửa. Một vài quán ăn giá rẻ nổi tiếng, vốn được biết đến với tên gọi cha chaan teng, chuyên phục vụ mì xào và bánh dứa, cũng không tránh khỏi cảnh phải dừng hoạt động.
 |
| Một chiếc thuyền buồm hướng về nhà hàng nổi Jumbo ở Hong Kong. Ảnh: Justin Chin / Bloomberg. |
Tuy nhiên, một vài thay đổi diễn ra không liên quan tới ảnh hưởng của Covid-19. Các hộ kinh doanh cá thể, nhỏ lẻ và truyền thống phải đóng cửa hoặc nhận thông báo thu hồi địa điểm kinh doanh vì việc tái quy hoạch hoặc các biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc hơn dựa trên các quy định về xây dựng.
Tháng 9, Tung Po Kitchen, quán hải sản nổi tiếng từng xuất hiện trong show No Reservations của Anthony Bourdain, đã bị buộc rời khỏi địa điểm kinh doanh quen thuộc tại một khu chợ vì vi phạm quy định thuê nhà.
 |
| Các đầu bếp chế biến các món ăn tại nhà hàng hải sản Tung Po vào năm 2007. Ảnh: KY Cheng / South China Morning Post / Getty Images. |
Sự biến mất dần dần của những chiếc đèn neon vang bóng một thời, như một phần của việc chỉnh trang Hong Kong, có thể là một trong những điểm nhấn dễ nhận ra nhất của quá trình chỉnh trang đô thị. Nhưng sự biến mất nhanh của các cửa hàng cũng gây nên nỗi buồn tiếc nhớ quá khứ trong cộng đồng 80.000 người theo dõi tài khoản mạng xã hội của Sun.
Nhiều người trong số này coi những thay đổi kể trên là một mất mát đối với căn tính của Hong Kong.
 |
| Một cuộc triển lãm bảng hiệu đèn neon ở Hong Kong, vào ngày 11/10. Ảnh: Lam Yik / Bloomberg. |
Chỉ chụp ảnh thôi là không đủ
Khi Nữ hoàng Elizabeth qua đời hồi tháng 9, sự thương tiếc bà được thể hiện rõ tại Hong Kong, trong bối cảnh nhiều người vẫn nhớ về một Hong Kong của ngày trước.
"Mất đi những cơ sở kinh doanh truyền thống giống như mất đi một phần Hong Kong, một điều đáng buồn", Mee Kam Ng, một học giả nghiên cứu đô thị tại Đại học Trung văn Hong Kong, nói. "Kiểu mất mát này thực sự không phải là điều tích cực đối với thành phố".
Trong khi một số cửa hàng được nhắc đến trên các tài khoản mạng xã hội như của Sun có thể cuối cùng cũng mở cửa trở lại tại những địa điểm mới, khi Hong Kong nới lỏng một số hạn chế liên quan đến đại dịch trong thời gần đây, nhiều cửa tiệm khác đóng cửa hoàn toàn vì các lý do khác nhau.
 |
| Một con phố cổ ở Hong Kong. Ảnh: Condé Nast Traveller. |
Trong nhiều trường hợp, các cửa hàng truyền thống đơn giản là không tìm được những người trẻ để tiếp quản việc kinh doanh. Một vài người tin rằng họ có thể giúp những cửa hàng này thông qua truyền thông xã hội. Ian Ma, làm việc trong ngành tài chính, đã lập tài khoản mạng xã hội Hong Kong Historical Shop vào năm 2018, trước khi nhận ra rằng anh có thể dùng nền tảng này để giúp kết nối các chủ cửa hàng với những người học nghề tiềm năng.
Tài khoản của Ma gần đây đăng quảng cáo tuyển dụng miễn phí cho một tiệm may và đã thu hút được một số đơn ứng tuyển. Anh cũng lên kế hoạch giúp giới thiệu các cửa hàng kinh doanh truyền thống với những người chủ nhà sẵn sàng cho thuê với giá rẻ, đồng thời kết nối những người chủ tiệm sắp đi định cư với những người muốn tiếp quản việc kinh doanh.
"Nếu bạn muốn gìn giữ một điều gì đó vì bạn không muốn nó biến mất, chỉ chụp ảnh hoặc ghi lại thôi là không đủ", Ma nói. "Chúng ta phải chủ động hơn nữa".
Mục Đô thị giới thiệu những cuốn sách hay về Kiến trúc - Đô thị của các tác giả trong và ngoài nước, giúp người yêu sách và đam mê tìm hiểu về đô thị có thêm nguồn thông tin tham khảo.
