 |
“Tôi vừa muốn giúp các cô gái khác, nhưng cũng muốn quên đi chuyện xảy ra với mình và tiếp tục cuộc sống”, Gemma Sheppard, 28 tuổi, người Anh, sống ở khu Quảng An, Hà Nội nói khi kể chuyện bị sàm sỡ trên đường phố vào sáng 3/2.
“Chuyện xảy ra vào lúc 10h30 ở ngõ 11 Tô Ngọc Vân... hai người nam đi xe máy tới, người ngồi sau túm vào mông tôi”, cô nói với Zing.
Họ gạ gẫm cô bằng những lời lẽ khiếm nhã. Sheppard phải hét lên, khua tay liên tục và dùng những từ ngữ nặng để xua đuổi. “Tôi hét lên ‘anh nghĩ anh đang làm gì vậy’ và ‘tránh xa tôi ra’”, Sheppard nói, đồng ý công khai họ tên mình. “Tôi run cả chân tay vì tức giận”.
Qua một nhóm Facebook của phụ nữ ở Hà Nội, cô biết một người bạn của mình cũng tố cáo bị “tấn công hai lần” theo cách tương tự. Một nạn nhân bị sàm sỡ khác còn chụp được ảnh thủ phạm, và tình cờ Sheppard nhận ra chính những người đã quấy rối mình - là các thanh niên mà cô cho là chỉ khoảng 16-18 tuổi.
“Tôi có thể khẳng định 100% rằng đây là những người đã sàm sỡ tôi”, cô nói qua tin nhắn.
 |
| Khu vực Quảng An tập trung ngày càng nhiều người nước ngoài tới Hà Nội sinh sống. Ảnh minh họa: Duy Hiệu. |
Các đại sứ quán cảnh báo công dân
Gemma Sheppard là một trong số nạn nhân nữ người nước ngoài mới nhất lên tiếng về việc bị tấn công tình dục bởi các thanh niên đi xe máy ở khu vực Quảng An trong các tuần gần đây.
Có phụ nữ tố cáo bị quất bằng thắt lưng khi đi dạo phố Quảng Bá vào buổi tối. Có người bị người lạ bất chợt sờ đùi khi đang chờ bạn bên đường. Có trường hợp quấy rối bằng lời lẽ thô tục, theo các bài đăng trên một nhóm Facebook dành cho phụ nữ ở Hà Nội.
 |
| Cảnh báo trên trang web của Đại sứ quán Mỹ. |
"Hôm đó, tôi đi xe máy, ăn mặc kín đáo và đội mũ bảo hiểm kín mặt, chỉ để lộ tóc”, M.N., 25 tuổi, người Nam Phi, sống gần chợ hoa Quảng Bá, nói với Zing. “Họ bám theo, sờ soạng rồi phóng xe đi mất… tôi đuổi theo khoảng 25 phút trước khi mất dấu ở khu vực đường Tô Ngọc Vân”. Đây là lần đầu tiên M.N. gặp chuyện như vậy sau gần một năm ở Việt Nam.
Trong hai tuần qua, nhiều đại sứ quán đã ra cảnh báo với công dân của mình về tấn công tình dục và an toàn cá nhân. Một nhóm Facebook riêng được lập ra để người nước ngoài tại khu vực Quảng An “báo động” nhau về các vụ việc, và hình ảnh nghi phạm xuất hiện ở các phố khác nhau liên tục được họ đăng lên.
Liên tục nghe về “tội phạm sàm sỡ đi xe máy”, một số phụ nữ cả nước ngoài và Việt Nam nói họ phải tạm tránh ra ngoài, thay đổi đường chạy bộ, thậm chí không còn sang bên kia của phố Âu Cơ để cảm thấy an toàn.
“Chúng tôi nhận thấy có thông tin về sự gia tăng đáng kể các vụ người nước ngoài bị tấn công ở Hà Nội thời gian gần đây, bao gồm cưỡng hiếp và tấn công tình dục”, Đại sứ quán Anh ở Việt Nam viết trên Facebook ngày 18/2, đồng thời kêu gọi các nạn nhân trình báo với đại sứ quán.
“Trong một số vụ việc, phụ nữ trở thành nạn nhân của tấn công, quấy rối tình dục, bao gồm đụng chạm, sàm sỡ”, thông báo viết.
Đại sứ quán Ireland khuyến cáo tương tự ngày 22/2, nhắc tới “sự gia tăng về thông tin các vụ tấn công, bao gồm quấy rối, sàm sỡ, đối với người nước ngoài ở khu vực Tây Hồ”.
  |
| Một nạn nhân bị sàm sỡ chụp được ảnh hai nghi phạm đèo nhau trên xe máy. Gemma Sheppard khẳng định thanh niên ngồi sau (áo đen) chính là người từng sàm sỡ mình. (Tài xế mặc áo xanh lá cây không liên quan.) Ảnh: Gemma Sheppard. |
Có hai phụ nữ quốc tịch Ireland trong số bốn phụ nữ nước ngoài đã trình báo với công an về việc bị quấy rối tình dục, theo công an quận Tây Hồ (Hà Nội) trả lời ngày 2/3.
Trong đó, chị K.C. kể lại: "Tôi gặp nhóm thanh niên 2 lần. Lần đầu, họ vỗ mông tôi khi đang đi bộ. Lần thứ hai, một nam thanh niên bám theo bằng xe máy, sờ ngực tôi rồi tăng ga bỏ chạy".
Chị A.E. cho biết: "Họ đi trên 5 xe máy, những người đầu vỗ mông tôi rồi tăng ga bỏ chạy. Hai người cuối sờ ngực rồi dùng thắt lưng da quật vào tay và người tôi".
Công an quận Tây Hồ (Hà Nội) cho biết đã đưa một số phụ nữ người nước ngoài tới xác định địa điểm, thời gian bị sàm sỡ. Tính đến ngày 2/3, đơn vị này đã nhận được trình báo của bốn phụ nữ về việc bị quấy rối tình dục, triệu tập một nghi phạm, đang xác minh thêm khoảng 25 người, cùng 30 xe máy liên quan tới sự việc.
M.N. và Gemma Sheppard đều cho biết đã trình báo với công an.
Ngoài đại sứ quán Anh, Ireland, Đại sứ quán Mỹ phản hồi email của Zing cũng nhắc tới khuyến cáo gần đây về “các phụ nữ bị đụng chạm khiếm nhã bởi hai thanh niên nam đi xe máy tốc độ chậm”. “Hai thanh niên được mô tả là đeo khẩu trang, che mũ liền áo, biển số xe được che đi để khó nhận dạng”, khuyến cáo gửi đến công dân Mỹ cho biết.
Đại sứ quán Pháp ngày 23/2 cũng khuyến cáo công dân “thêm phần cẩn thận, đặc biệt khi đi bộ ở Tây Hồ”, vì “có một số vụ tấn công, bao gồm tấn công tình dục” ở trong khu vực.
| |
| Một nạn nhân được lực lượng chức năng đưa tới hiện trường. Ảnh: L.P. |
Nhiều vụ việc trong tháng 2
Gemma Sheppard, cô gái người Anh bị sàm sỡ sáng ngày 3/2, đã chuyển nhà vào tuần kế sau đó. Cô cho biết đang tránh khu vực quanh hồ giữa Tô Ngọc Vân và Đặng Thai Mai.
“(Bây giờ) tôi ở bên kia đường Âu Cơ, tôi hiếm khi sang khu hồ Tây nữa”, cô nói. “Tôi chỉ dắt chó đi dạo ở các khu yên tĩnh, tránh khỏi phố chính. Khi đi bộ, tôi luôn phải ngoảnh lại đằng sau, nghĩ xem có thể tự vệ như thế nào”.
Một bạn thân người nước ngoài của Sheppard bị kéo cổ và chạm vào ngực khi đi bộ lúc 1h sáng với nhóm bốn cô gái. “Chúng lái xe lên vỉa hè để sờ mó cô ấy, rồi chúng lái xe đi và cười”, Sheppard cho biết.
Thấy nhiều phụ nữ đăng bài về chuyện bị sàm sỡ ở khu Quảng An (Tây Hồ, Hà Nội), cô Sheppard và hai người bạn tuyên bố sẽ tổng hợp các vụ việc, kêu gọi các nạn nhân cùng trình báo với chính quyền, thông qua nhóm “Hanoi Nightwatch” trên Facebook.
Lê Thu Trang, 35 tuổi, giáo viên tiếng Anh, một người bạn của Sheppard tình nguyện làm phiên dịch cho các nạn nhân, cho biết nhóm nhận được tường trình của 11 nạn nhân bị sàm sỡ.
 |
| Một bài đăng trên nhóm Hanoi Nightwatch kêu gọi các nạn nhân cung cấp thông tin để cùng nhau trình báo công an. Ảnh: Facebook. |
Con số trên có thể không phản ánh hết số vụ sàm sỡ đã xảy ra. Có thể có nạn nhân không thấy lời kêu gọi trên Facebook hoặc có những nạn nhân mà Trang thấy bài đăng và liên hệ lại nhưng không được trả lời. Việc kêu gọi cũng mới diễn ra trong thời gian tương đối ngắn.
Chia sẻ danh sách, Trang (ở Mỹ Đình, Hà Nội) cho rằng số vụ sàm sỡ có thể đã gia tăng đáng kể trong tháng 2, khi đa số vụ việc cô ghi nhận được xảy ra trong tháng này - chỉ sau một thời gian ngắn kêu gọi.
Các vụ sàm sỡ trong danh sách có điểm chung: Nhóm nam thanh niên đi xe máy, chửi tục, đụng chạm một cách bạo lực các bộ phận nhạy cảm của phụ nữ nước ngoài ngay trên phố.
Anh G.W., người Anh, cho biết anh dừng lại khi thấy một nhóm ba người Việt quấy rối một cặp đôi người nước ngoài, thậm chí còn ném gạch.
“Họ ném đá, rồi buộc (cặp đôi) phải xuống xe, rồi vây quanh. Cô gái cố chạy được ra chỗ khác. Tôi xuống xe và yêu cầu họ dừng lại… rồi cả ba bắt đầu đánh vào mũ bảo hiểm của tôi”, G.W. nói. Nhóm nghi phạm trong vụ đó thậm chí còn đập vỡ mũ bảo hiểm của cặp đôi.
G.W. cho biết dù cố gắng nói chuyện xoa dịu, một người Việt khác gần đó lại đến xua đuổi anh đi, khiến anh khó hiểu. “Tội nghiệp cô gái, cô ấy đã rất sợ. Cặp đôi này chỉ đang muốn về nhà”, theo G.W. “Không thể tin mọi người lại để chuyện này xảy ra”.
Một người bạn của Thu Trang gần đây cũng trở thành nạn nhân. “Cô ấy đang đi bộ. Có ba người đi xe máy ngược chiều lại, định đá nhưng đá hụt, rồi chửi thề và bỏ chạy”, Trang nói.
 |
| Nhóm "Hanoi Nightwatch" cảnh báo nhau khi bắt gặp nghi phạm đứng sau các vụ sàm sỡ. "4 thanh niên nam, với 2 chiếc xe không biển số ở phố Trịnh Công Sơn", một người nước ngoài đăng. Ảnh: Facebook. |
Cô cho biết nhóm “Hanoi Nightwatch” liên tục đăng ảnh để cảnh báo nhau, mỗi khi có ai đó bắt gặp nhóm thanh niên có thể là nghi phạm các vụ việc.
Lo ngại tổn thương tâm lý
Kể về việc tiếp xúc với nạn nhân, Thu Trang nói họ cảm thấy bị xúc phạm, có nguy cơ tổn thương về tâm lý. Một số người nước ngoài, thường đi bộ về nhà, giờ đây lo sợ về nhà buổi tối, hoặc ngại ra ngoài một mình, sau các vụ “bị kéo quần, túm tay”.
Thu Trang cho rằng những kẻ sàm sỡ có thể đang nhắm đến người nước ngoài vì coi họ yếu thế hơn (không rành ngôn ngữ, sống xa nhà), và nghĩ rằng sẽ dễ thoát tội hơn.
Nhưng cô cho rằng phụ nữ Việt Nam cũng là nạn nhân của các vụ tấn công tình dục trong khu vực này.
“Đây là những hành vi mà mình (xã hội) coi nhẹ từ nhiều năm nay... nên nó cứ leo thang... nếu phụ nữ Việt Nam bị quấy rối, thì chắc nặng nề lắm có thể mới trình báo”.
  |
| Một nhóm người nước ngoài (trái) bắt gặp hai thanh niên nam mà họ coi là nghi phạm sàm sỡ, và tới gần để phản đối. Hai thanh niên phủ nhận, theo bài đăng trên nhóm. Ảnh: Facebook. |
Autumn Umberger, 32 tuổi, giáo viên tiếng Anh từ Pennsylvania, Mỹ, cho biết cũng “phải nghĩ nhiều hơn trước khi ra khỏi nhà”. Cô sống ngay gần vụ tấn công có cả gạch đá mà người Anh có tên G.W. nói trên cố gắng can thiệp.
“Chẳng hạn, nếu chúng tôi cần gì ở ngoài siêu thị, thì bạn trai tôi sẽ đi mua”, cô nói.
Một lần ra ngoài gần đây, Umberger “cố gắng đi nép vào lề đường, tránh xa mặt đường, phải để ý sau lưng để không ai lẻn đến từ phía sau”.
Tô Hoài Lam, 24 tuổi, sống ở phố Từ Hoa và làm tại tiệm cho thuê xe máy thường phục vụ người nước ngoài, cho biết cảm nhận cá nhân anh từ trước đến nay là quanh hồ Tây “khá an toàn”, “tin tưởng”, khi “thấy các bạn chạy bộ nhiều, từ sáng đến tối, cả đêm”.
“Sự tin tưởng này thì nhìn chung mình vẫn có, nhưng có thể đang bị lung lay”, anh nói khi được hỏi về các vụ tấn công tình dục người nước ngoài gần đây. “Chưa bao giờ (các vụ việc) lên đến mức trắng trợn thế này”.
