Ngay trong những ngày kháng chiến chống Pháp gian khổ, nhà văn Nguyễn Huy Tưởng đã luôn đau đáu với việc sáng tác cho thiếu nhi và xuất bản sách cho các em. Ông quan niệm: “Văn chương viết cho thiếu niên phải cốt làm sao cho bao giờ họ cũng có một tấm lòng bồng bồng bột bột, mà vẫn biết lẽ phải, và vẫn biết thương nhau”.
Từ sở trường riêng sớm xác định, nhà văn đã hướng suy tư thẩm mỹ của mình vào việc tìm hiểu kho tàng truyện lịch sử và cổ tích của dân tộc. Với ý thức sáng tạo ông đã viết Cô bé gan dạ và sau này là Tìm mẹ, những truyện ngắn như huyền thoại, làm ra một bản sắc riêng trong văn học cho thiếu nhi.
Truyện Cô bé gan dạ thể hiện hình ảnh một cô con gái liễu yếu đào tơ, dám liều mình nhận làm vật hiến sinh cho con quái vật, để rồi đối mặt chiến đấu với mãng xà và cuối cùng đã chiến thắng, diệt trừ được mối tai họa cho dân làng. Điều này sẽ còn được tác giả thể hiện rõ nét hơn, hào hùng hơn trong Lá cờ thêu sáu chữ vàng sau này.
Nhà văn Lê Phương Liên chia sẻ quãng tuổi thơ Hà Nội của mình khi đọc Lá cờ thêu sáu chữ vàng:“Trẻ con hàng phố ngày ấy, truyền tay nhau đọc cuốn Lá cờ thêu sáu chữ vàng, say sưa đến nỗi, còn đóng vai Trần Quốc Toản, Trần Nhật Duật, rồi cả Ô Mã Nhi, Thoát Hoan... chia phe ra tỷ thí bên bãi cỏ rộng ở vườn hoa đền Bà Kiệu. Hào khí Lá cờ thêu sáu chữ vàng theo chúng tôi đi cả trong những cuộc cắm trại Đội thiếu nhi. Tôi còn nhớ trong một buổi cắm trại trên những quả đồi ven đường số 6 ( vùng Xuân Mai bây giờ), chúng tôi đã chơi trò đánh trận giả bắt chước y như trong truyện lịch sử. Khí phách Trần Quốc Toản bừng bừng trong tâm hồn cả một thế hệ ngày ấy. Nhiều bạn thiếu niên chơi trận giả trong cuộc cắm trại tuổi thơ sau này đã trở thành chiến sĩ trên chiến trường thực sự. Trong số đó có anh hùng liệt sĩ phi công Hoàng Tam Hùng, người lái máy bay MIC21 đã có trận đánh quyết tử bảo vệ vùng trời Hà Nội”.
 |
Các tác phẩm viết cho thiếu nhi của ông cho đến nay vẫn được coi là mẫu mực của nền văn học thiếu nhi Việt Nam, được dạy trong nhà trường ở nhiều cấp học, thường xuyên được xuất bản dưới nhiều hình thức khác nhau. Đặc biệt phải kể đến hình thức truyện tranh - từ những truyện cổ tích như Con cóc là cậu ông Giời, Tìm mẹ, Thằng Quấy đến truyện lịch sử Lá cờ thêu sáu chữ vàng, tất cả đều được các thế hệ họa sĩ Kim Đồng thể hiện thành truyện tranh theo phong cách truyền thống hoặc hiện đại.
Nhân dịp kỉ niệm 58 năm ngày thành lập (17/6/1957 - 17/6/2015), Nhà xuất bản Kim Đồng phối hợp với Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam tổ chức triển lãm Nhà văn Nguyễn Huy Tưởng với cảm hứng sách thiếu nhi giúp độc giả hiểu rõ hơn về mảng sách thiếu nhi buổi đầu thành lập Nhà xuất bản Kim Đồng - nhà xuất bản đầu tiên dành riêng cho thiếu nhi Việt Nam.
 |
Triển lãm trưng bày hàng trăm bức ảnh, tư liệu về cuộc đời, sự nghiệp của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng; đặc biệt là những đóng góp của ông trong công tác xuất bản sách cho thiếu nhi. Trong đó có những bút tích nhắc nhà văn Tô Hoài, nhà văn Nguyễn Tuân, nhạc sĩ Phong Nhã, họa sĩ Tạ Thúc Bình… viết, vẽ cho các em; những tư liệu ghi chép phục vụ cho sáng tác; những trang nhật kí thể hiện quan điểm, tư tưởng sáng tác của Nhà văn; những bức thư thăm hỏi, trao đổi giữa nhà văn Nguyễn Huy Tưởng với các nhà văn, cộng tác viên, cán bộ biên tập của Nhà xuất bản Kim Đồng như Võ Quảng, Nguyễn Kiên, Nguyễn Xuân Sanh…
Triển lãm cũng dành một không gian trang trọng trưng bày các tác phẩm của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng viết cho thiếu nhi, từ những cuốn sách Kim Đồng ra trong kháng chiến đến những cuốn sách đầu tiên khi Nhà xuất bản Kim Đồng mới ra đời.
Triển lãm khai mạc: 9:30, thứ tư, 17/6
Địa điểm: Phòng triển lãm chuyên đề, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam
36 Lý Thường Kiệt, Hà Nội.
