Chính quyền Tổng thống Barack Obama hôm 1/7 công bố khoảng 64 tới 116 thường dân thiệt mạng trong các cuộc không kích khủng bố bằng máy bay không người lái (UAV) ở Iraq và Afghanistan trong giai đoạn từ 2009 đến 2015. Cũng trong khoảng thời gian này, 2.372 đến 2.581 phiến quân đã bị tiêu diệt, CNN đưa tin.
Máy bay không người lái vũ trang của Mỹ. Ảnh: Getty |
Thông tin về số nạn nhân máy bay không người lái được chính quyền Obama công bố trong nỗ lực minh bạch hơn về chiến thuật quân sự chống khủng bố gây tranh cãi của Mỹ. Việc sử dụng máy bay không người lái tiêu diệt các nhân vật bị tình nghi khủng bố không thông qua xét xử khiến Mỹ gặp nhiều chỉ trích. Tuy nhiên, Tổng thống Obama coi đây là biện pháp cần thiết để chống khủng bố.
Dù vậy, số liệu mà chính phủ Mỹ thông báo là những trường hợp nằm ngoài vùng chiến tranh. Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) cũng tiến hành các hoạt động không kích ở Pakistan, Yemen và các quốc gia châu Phi khác. Con số của nhà chức trách Mỹ đưa ra cũng thấp hơn so với ước tính của các nhóm hoạt động vì nhân quyền.
Theo giới chức Mỹ, việc chính quyền thông báo về số nạn nhân máy bay không người lái trong những tháng cuối nhiệm kỳ của Tổng thống Obama đặt áp lực lên vai các tổng thống tiếp theo của Mỹ trong việc minh bạch hóa hoạt động của máy bay không người lái. Tổng thống Obama cũng đã ký sắc lệnh nhằm hạn chế thường dân thiệt mạng vì các đợt không kích của UAV. Nó cũng yêu cầu chính quyền công bố số thường dân thiệt mạng vì các đợt không kích hàng năm.
Trên thực tế, việc phân biệt thường dân và các phiến quân gặp nhiều khó khăn cũng như dễ gây hiểu lầm. Trong một trường hợp điển hình, Mỹ đã không kích một đám cưới ở Yemen làm 12 người thiệt mạng trong năm 2014. Một quan chức cho rằng việc xác định số người chết trong các cuộc không kích là “nghệ thuật nhiều hơn khoa học” và thừa nhận sai sót trong quá trình đánh giá.