Hình ảnh Kendall Jenner gầy gò, xương xẩu xuất hiện trong show Versace mới đây cho thấy cô đang ép cân và chạy theo hình tượng người mẫu runway. Không riêng Kendall, cùng với quy tắc ngầm về tiêu chuẩn số đo ba vòng, nhiều người mẫu đồng ý đánh đổi đưa cơ thể về đúng tỷ lệ mà nhà thiết kế (NTK) mong muốn.
Để đứng ở vị trí mở màn hay vedette, tiêu chuẩn ngoại hình càng khắt khe hơn nữa. Những cô gái đam mê hào nhoáng thời trang đã không ngại dùng mọi cách để đưa cơ thể về size 0, gồm cả việc sử dụng ma túy. Khi đồng ý theo đuổi cuộc chơi, họ đối mặt với hiểm họa chết người, từ chứng rối loạn ăn uống đến nghiện chất kích thích quá đà.
Kate Moss và xu hướng người mẫu size 0
Cuối thập niên 1990, Kate Moss cùng Naomi Campbell, Cindy Crawford... ghi tên mình vào danh sách “big six" - 6 siêu mẫu huyền thoại. Thời điểm ấy, siêu mẫu gây tranh cãi khi đi đầu xu thế “heroin chic” với thân hình gầy gò, làn da xanh xao. Ngoài ra, tỷ lệ quần áo size 0 (76-56-81) của Kate cũng được xem là tiêu chuẩn.
Xu hướng heroin chic gây tranh cãi bắt nguồn từ siêu mẫu Kate Moss. |
Xu hướng người mẫu size 0 ra đời từ lúc ấy bị báo chí lên án kịch liệt. Tờ Los Angeles Times cho rằng ngành công nghiệp thời trang đang có một cái nhìn hư vô về cái đẹp và cổ xúy việc sử dụng ma tuý. Trong khi đó, tờ U.S. News and World Report gọi đây là “xu thế vô đạo đức”.
Tuy bị lên án vô nhân tính, người mẫu size 0 lại khiến các NTK thích thú. Họ cho rằng người mẫu về bản chất là “những chiếc móc di động”, nhiệm vụ của người mẫu chỉ là tôn trang phục.
Cựu người mẫu Krystle Kelley từng bày tỏ NTK luôn muốn trang phục của mình phải được chú ý ở mức cao nhất. Cô nói: “Khi người mẫu size 0 đi trên sàn diễn, họ không hề có 3 vòng gợi cảm, vì vậy khách hàng không bị phân tâm và toàn tâm toàn ý đánh giá trang phục của họ”.
Tạp chí Glamour lại nhận định người mẫu size 0 được ưa chuộng vì các NTK sợ đế chế siêu mẫu trở lại. Với họ, “big six" ra đời đã để lại nhiều hệ quả đáng sợ. Họ đã dùng quyền lực của mình để đòi yêu sách, chi phối sàn diễn để khách hàng khen ngợi thần thái người mẫu chứ không phải trang phục.
Người mẫu da bọc xương và những cái chết từ ma tuý, biếng ăn
Năm 2006, cặp chị em Luisel Ramos và Eliana khiến giới thời trang hoảng sợ khi lần lượt qua đời vì biếng ăn. Trong khi cô chị đột quỵ trên sàn diễn thời trang, cô em gái lại tử vong tại nhà riêng.
Năm 2010, chân dài Pháp Isabelle Caro qua đời ở tuổi 28 sau một thời gian dài chiến đấu với bệnh chán ăn. Isabelle từng tiết lộ trong show truyền hình The Insider của đài CBS, tại thời điểm được cho là tệ hại nhất (năm 2006), cô chỉ nặng 25 kg, trong khi chiều cao là 1m65. Cô ngất lên ngất xuống nhiều lần, tưởng chừng như không sống nổi. Có ngày, cô chỉ ăn một thanh chocolate và nhâm nhi cốc trà.
Người mẫu Carre Otis cho biết mình là nạn nhân của quy chuẩn “người mẫu size 0”. Suốt 20 năm hoạt động trong làng thời trang, cô làm bạn với cà phê đen, thuốc lá, thuốc ngủ và thuốc giảm đau liều cao. Đến cuối cùng, nữ người mẫu nhận ra hào quang của nghề này không xứng để cô dùng sức khoẻ đánh đổi.
Isabelle Caro và cặp chị em Luisel Ramos, Eliana Ramos đã ra đi vì chứng biếng ăn nghiêm trọng. |
Nhiều người mẫu trẻ lại sử dụng ma tuý, cocaine để giữ dáng. Chính Kate Moss - người đi đầu trong xu thế “heroin chic” cũng không thoát khỏi ma lực đáng sợ của việc “chuẩn mẫu”. Từ một siêu mẫu nổi tiếng trong thập niên 90, cô dần đánh mất chính mình vì nghiện ma tuý nặng.
Kayley Chabot - người mẫu 19 tuổi từng diễn cho những thương hiệu lớn như Chanel, Valentino, Dolce&Gabbana… cũng là nạn nhân của vấn nạn biếng ăn, sử dụng chất kích thích.
Do giảm cân quá đà, đến khi xuất hiện tại tuần lễ thời trang Thu Đông 2014 tại New York, Mỹ, cô cho biết mình tuyệt vọng, kiệt quệ về sức khoẻ lẫn tinh thần. “Những lúc đó, tôi chọn làm bạn với rượu và ma tuý. Chúng khiến tôi không còn cảm giác thèm ăn và châm ngòi cho chứng rối loạn ăn uống, trầm cảm”, Kayley nói.
Tiến sĩ Reef Karim (Viện Khoa học Thần kinh Semel Ucla), người từng điều trị cho nhiều nhân vật nổi tiếng, cho biết cocaine và ma túy đá đứng đầu trong danh sách “thần dược” giảm cân của nhiều sao và siêu mẫu bởi khả năng ức chế sự thèm ăn.
Và theo ông, việc những người mẫu sa đà vào ma tuý cho thấy giới thời trang đang đối xử quá tàn nhẫn với các cô gái trẻ. Tại các kinh đô thời trang lớn, số người mẫu mượn chất kích thích làm bạn còn kinh khủng hơn những gì báo chí phản ánh.
Nỗi ám ảnh mang tên 'không bao giờ đủ gầy'
Năm 2016, cựu siêu mẫu Pháp Victoire Macon Dauxerre ra mắt tự truyện mang tên Nhật ký một siêu mẫu: Không bao giờ đủ gầy. Cô kể lại những góc khuất đau lòng của giới người mẫu. Các cô gái chỉ giả vờ ăn trước ống kính phóng viên, sau khi nhà báo đi khỏi, họ phải vào nhà vệ sinh móc họng để nôn thức ăn.
Người mẫu nói cô không hề hài lòng với tiêu chí chọn mẫu của “bố già thời trang”. Cố NTK Karl Lagerfeld từng nói không muốn thấy những cô gái đầy đặn xuất hiện trên sàn diễn. Chính quy chuẩn đó của các NTK làm những cô gái trẻ sa vào vòng xoáy bệnh tật, nghiện ngập.
Tại nhiều quốc gia, đặc biệt là Pháp và Israel, chính phủ đã ban hành luật cấm người mẫu size 0. Tây Ban Nha, Đan Mạch, Italy và Anh cũng có quy định hạn chế mẫu “heroin chic”.
Ở Pháp, người mẫu phải có giấy chứng nhận sức khỏe để xuất hiện trên sàn diễn thời trang. Các công ty người mẫu sẽ bị phạt 75.000 EURO (81.000 USD) nếu sử dụng mẫu siêu gầy. Những bức ảnh photoshop khiến người mẫu “trông như nghiện, ốm quá đà” cũng bị phạt 37.500 EURO (khoảng 40.000 USD).
Người mẫu siêu gầy vẫn xuất hiện nhan nhản tại các tuần lễ thời trang dù bị lên án kịch liệt. |
Theo BBC, hai tập đoàn LVMH và Kering đưa quyết định cấm người mẫu siêu gầy lên sàn diễn. Những nhà mốt thuộc tập đoàn này bao gồm Dior, Gucci, LV, YSL… cam kết họ chỉ làm việc với người mẫu vượt size 0.
Năm 2010, Victoria Beckham kiên quyết từ chối mẫu siêu gầy diễn cho BST của cô tại New York Fashion Week. Tháng 3/2017, đại diện thương hiệu Balenciaga sa thải hai giám đốc phụ trách mảng casting người mẫu khi bỏ đói 150 cô gái trẻ trong cầu thang tối suốt 3 giờ đồng hồ.
“Tắc kè hoa” Coco Rocha - vốn là người mẫu siêu gầy - vẫn bị các NTK chê béo. Cô đã nhanh chóng lên tiếng phản đối đòi hỏi phi lý của các công ty người mẫu dành cho mình và các cô gái trẻ.
Tyra Banks - mẹ đẻ của series Next Top Model nhiều lần bị chê béo, không thích hợp làm người mẫu. Sau khi sáng lập ra chương trình tìm kiếm siêu mẫu, cô thường xuyên lên án việc giảm cân quá đà để có thân hình gầy gò, thiếu sức sống.
Tuy nói là lên tiếng chống lại những bất công, những cô gái trẻ vẫn phải đồng ý với những quy tắc ngầm được giới thời trang đưa ra. Thời của những siêu mẫu đã qua, người mẫu trẻ hiện tại phải phụ thuộc vào các công ty người mẫu, NTK. Người mẫu size 0 vẫn còn xuất hiện trên sàn diễn, những nỗ lực của những nhà hoạt động nhân quyền chỉ giải quyết được phần nào tình trạng trên.