Bộ LĐ-TB&XH vừa trình Chính phủ dự thảo sửa đổi luật BHXH mới nhất, sau khi tiếp thu ý kiến các bộ ngành và địa phương.
Bộ LĐ-TB&XH cho biết dự luật đưa ra 2 phương án về BHXH một lần.
Phương án 1, sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm, người lao động được nhận BHXH một lần.
Phương án trên giữ nguyên như hiện hành, do vậy không gặp phản ứng của người lao động. Tuy nhiên, người lao động muốn tham gia lại phải tích lũy từ đầu nên thiệt thòi trong thụ hưởng các chế độ BHXH do thời gian đóng ngắn, đặc biệt rất có thể không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
Phương án 2, sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm mà người lao động có yêu cầu thì được giải quyết một phần nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Thời gian đóng BHXH còn lại được bảo lưu để người lao động tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ BHXH.
Phương án này mặc dù số lượt người hưởng BHXH một lần có thể không giảm nhiều so với hiện hành, sau khi người lao động hưởng BHXH một lần thì không hoàn toàn ra khỏi hệ thống do còn phần bảo lưu. Khi người lao động tái tham gia BHXH sẽ được cộng nối thời gian đóng để hưởng chế độ BHXH với quyền lợi hưởng cao hơn; người lao động có động lực hơn để tiếp tục tham gia, tích lũy quá trình đóng để đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Tuy nhiên, qua quá trình khảo sát thực tế tại các địa phương, làm việc trực tiếp với các doanh nghiệp và khảo sát của một số báo điện tử về hai phương án hưởng BHXH một lần của dự thảo Luật BHXH (sửa đổi), cho thấy đa số người dân muốn giữ nguyên quy định hiện hành, một số ít lựa chọn phương án 2. Trong khi đó, ghi nhận các ý kiến góp ý bằng văn bản của các bộ, ngành, địa phương, đa số ý kiến các bộ ngành, địa phương lựa chọn phương án 2, một số ít lựa chọn giữ nguyên.
Bộ LĐ-TB&XH cho rằng, để hạn chế tình trạng hưởng BHXH một lần, dự luật có nhiều sửa đổi, bổ sung theo hướng gia tăng quyền lợi, tính hấp dẫn khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu thay vì rút một lần. Theo đó, dự luật theo hướng giảm năm đóng BHXH để hưởng lương hưu từ 20 xuống 15 năm, người lao động có thêm sự lựa chọn hưởng trợ cấp hàng tháng trong trường hợp có thời gian đóng BHXH mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, trong thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng được hưởng BHYT do ngân sách Nhà nước đảm bảo.
Theo Bộ LĐ-TB&XH, những quy định hưởng BHXH một lần là vấn đề nhạy cảm, phức tạp. Do vậy đề xuất Chính phủ báo cáo xin ý kiến của các đại biểu Quốc hội cả hai phương án.
Trao đổi với VietNamNet về phương án rút BHXH một lần, bà Nguyễn Thị Lan Hương, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học lao động xã hội (Bộ LĐ-TB&XH) cho rằng để đảm bảo chính sách an sinh thì không nên cho người lao động rút một lần. Tuy nhiên, hiện nay người lao động đang khó khăn, do vậy chỉ nên quy định rút một phần không quá 50%, phần còn lại để hướng người lao động tái tham gia BHXH, từ đó có thể hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động. Bà Hương cũng cho rằng để bảo vệ quyền lợi người lao động, cơ quan BHXH nên quy định bảo lưu số năm đóng cho người lao động. Theo đó số năm đóng vẫn được giữ nguyên và mức hưởng sau này dựa trên số tiền đóng thực tế.
“Công thức hưởng chế độ hưu trí từ BHXH dựa trên mức đóng và số năm đóng. Do vậy BHXH nên quy định bảo lưu số năm đóng để tạo điều kiện cho người lao động đảm bảo thời gian hưởng lương hưu.
Ngược lại, nếu rút 50% BHXH đồng nghĩa mất nửa thời gian đóng, khi tái tham gia BHXH trở lại người lao động có số năm tham gia BHXH ít, dẫn đến mức hưởng hưu trí, trợ cấp BHXH rất thấp”, bà Hương nói.
Tủ sách Xã hội giới thiệu những cuốn sách hay và mới về các chủ đề từ thời sự, chính trị, đến giao thông, hạ tầng... Tủ sách đồng thời cung cấp nhiều kiến thức, dữ liệu để độc giả hiểu nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội.
