Nằm bên dòng Huồi Giảng đổ ra sông Nậm Mộ, bao đời nay người dân xã Tà Cạ, huyện Kỳ Sơn (Nghệ An) đã quen với cảnh khe suối nước dâng vào mùa mưa. Nhưng đợt lũ quét lịch sử xảy ra rạng sáng 2/10 khiến họ mất trắng, không kịp trở tay.
Dòng lũ ầm ầm đổ về đã cuốn bay nhà cửa, tài sản, xung quanh nay chỉ là đất đá, cây cối và khung cảnh tan hoang. Hàng trăm hộ dân ở huyện Kỳ Sơn đang mong nhận được sự hỗ trợ cần thiết trước mắt và lâu dài để sớm gượng dậy sau trận thiên tai khủng khiếp.
Nước sạch và kinh phí tái thiết cuộc sống
Trở lại nhà mình sau trận lũ dữ, chị Vi Thị Thương (45 tuổi, trú bản Hòa Sơn, xã Tà Cạ) chỉ biết gào khóc khi căn nhà cấp 4 kiên cố của hai mẹ con nay chỉ còn lại phòng ngủ ngập đầy bùn đất, cây cối. Cơn lũ đã cuốn bay phòng khách và mọi tài sản trong gia đình.
 |
| Nhiều căn nhà bị cuốn trôi hoặc chỉ còn 2 bức tường bên bờ suối. Ảnh: Phạm Trường. |
Chị Thương là giáo viên Trường Tiểu học Bảo Nam 2, cách nhà 40 km. Chồng mất 15 năm trước, một mình chị chăm sóc con gái suốt thời gian qua. Người phụ nữ kể trong buổi họp chiều 1/10 tại trường, chị sốt ruột nên nhờ các đồng nghiệp khiêng xe máy qua vùng khó đi rồi chạy một mạch về nhà.
Đến đêm, đang xếp quần áo thì hàng xóm chạy tới hô lớn chạy lũ. Nữ giáo viên vơ vội chìa khóa, nổ máy xe chạy tới ngôi nhà kiên cố ở khu đồi khác để thoát nạn.
“Sống ở đây bao năm, chưa bao giờ chứng kiến đợt lũ khủng khiếp như thế. Giờ trắng tay, tôi không biết phải lấy gì để bắt đầu lại nữa”, chị nghẹn lại.
Ba ngày qua, ngoài việc dọn dẹp lại căn nhà rách nát, nhặt nhạnh những thứ còn sót, người phụ nữ 43 tuổi phải qua nhà hàng xóm trong bản xin ở nhờ, ăn từng hộp xôi, gói mì được hỗ trợ. Chị chia sẻ không biết sẽ tiếp tục nuôi con ăn học, xây lại nhà mới thế nào, khi tài sản duy nhất còn lại sau thiên tai chỉ là một chiếc xe gắn máy.
Với chị Thương, điều cần nhất lúc này không chỉ là nước sạch, bếp gas, gạo, mắm muối hay tấm chăn, quần áo mà còn là ước mơ về một căn nhà kiên cố làm nơi trú ngụ cho người mẹ đơn thân và cô con gái tuổi ăn, tuổi học.
Nhà cạnh khe suối, ông Lô Văn Bảy (45 tuổi, trú bản Hòa Sơn, Tà Cạ) nói ngày thường con suối rất cạn, dòng chảy nhỏ nhưng hôm lũ đổ về, nước suối dâng cao.
“Lũ về từng đợt nhưng đợt mạnh nhất chỉ 15 phút đã cuốn bay tất cả, không còn gì nữa hết. May còn kịp chạy thoát thân”, ông nói và cho biết từ trước đến nay chưa từng chứng kiến trận lũ kinh hoàng như vậy.
 |
| Ông Bảy uống vội hộp sữa để tiếp tục dọn nhà cửa sau khi lũ cuốn trôi tất cả tài sản. Ảnh: Phạm Trường. |
Cố nhặt nhạnh những gì còn sót lại dưới lớp bùn dày đặc, ông Bảy chỉ ước có tiền để mua sắm lại xoong chảo, nồi niêu và đồ dùng cần thiết trong gia đình sau khi cơn lũ cuốn sạch.
Không chỉ chị Thương, ông Bảy mà người dân vùng lũ Nghệ An chia sẻ ngoài cơm gạo và nhu yếu phẩm cần thiết trước mắt, về lâu dài họ mong được hỗ trợ vốn để sắm lại những gì đã bị lũ trôi mất. Họ cũng ao ước có những khu tái định cư và những căn nhà an toàn để yên tâm mỗi khi lũ về.
Khu tái định cư an toàn
Trao đổi với Zing, ông Vi Văn Mằn, Chủ tịch UBND xã Tà Cạ, huyện Kỳ Sơn, cho biết trận lũ quét vừa qua khiến 55 nhà sập hoàn toàn, 30 nhà hư hỏng nặng, 69 nhà khác bị sạt lở, ngập trong bùn đất.
Sau lũ, có nhiều đoàn thiện nguyện về trao quà song chỉ có 5 đoàn liên hệ với xã, số còn lại là tự phát và liên hệ với người thân của họ.
“Xã đã thành lập ban mặt trận, ứng cứu, hỗ trợ người dân ngày mưa lũ. Nhiều đoàn thiện nguyện đã về cung cấp mỳ tôm, trứng, nước uống và nhiều thức ăn nhanh nên bà con đã đỡ vất vả hơn. Bây giờ, cần nhất là nước sạch và kinh phí để mua sắm lại đồ đạc, vật nuôi... đã bị lũ cuốn trôi”, ông Mằn nói.
   |
Không chỉ nhu yếu phẩm cần thiết, người dân còn mong hỗ trợ kinh phí và di dời đến nơi ở an toàn sau khi trận lũ càn qua, để lại những quả đồi chờ sập. Ảnh: Phạm Trường. |
Đối với các em học sinh có nhà cửa bị trôi sách vở, áo quần nên có sự hỗ trợ về sách vở, đồ dùng học tập và quần áo để các em trở lại trường.
Chủ tịch xã Tà Cạ cho biết toàn xã có 1.154 hộ dân với khoảng 6.000 nhân khẩu. Đợt mưa lũ vừa qua đã ảnh hưởng đến hơn 300 hộ dân, chủ yếu ở các bản Bình Sơn 1, Bình Sơn 2, Sơn Hà và Hòa Sơn.
Trong đó, có khoảng 220 hộ có nhà bị cuốn trôi, hư hỏng nặng và ở vùng nguy hiểm. Về lâu dài người dân cần sự hỗ trợ đến các khu tái định cư, nơi ở mới an toàn để yên tâm sinh sống.
Ông Nguyễn Hữu Minh, Chủ tịch UBND huyện Kỳ Sơn, thông tin trận lũ quét đã tàn phá nhiều nhà dân, thiệt hại ước tính khoảng 100 tỷ đồng.
Thống kê chưa đầy đủ của chính quyền, trận lũ quét qua thị trấn Mường Xén và xã Tà Cạ làm sập và cuốn trôi 56 nhà, khiến 141 nhà bị ngập, sạt lở, hư hỏng nặng; 45 nhà phải di dời khẩn cấp. Lũ quét cũng cuốn trôi 2 ôtô, 10 ôtô khác cùng hàng trăm xe máy, xe đạp bị ngập sâu trong lớp bùn dày.
"Ba ngày qua, hàng trăm bộ đội, công an, dân quân… đang hỗ trợ người dân khắc phục thiệt hại do lũ gây ra. Khối lượng lớn bùn đất tràn vào nhiều công sở, trường học và dự kiến phải mất khoảng một tuần mới dọn dẹp hết", ông nói.
