Theo New York Times, hơn một tuần qua, cả thế giới chứng kiến cảnh du thuyền sang trọng Diamond Princess bị cách ly ở cảng Yokohama (Nhật Bản). Hơn 3.600 hành khách và thủy thủ đoàn bị mắc kẹt trong "nhà tù nổi". Số người nhiễm virus corona trong du thuyền đã tăng lên đến 218.
Trong khi đó, du thuyền MS Westerdam lênh đênh trên biển trong 2 tuần, bị 5 quốc gia từ chối cho cập bến vì sợ nguy cơ virus corona lây lan. Mãi đến ngày 14/2, du thuyền của hãng Holland America Line mới được phép cập cảng Sihanoukville ở Campuchia.
Ở Bayonne, New Jersey (Mỹ), cách Trung Quốc hàng nghìn km, 4 công dân Trung Quốc trên một chiếc du thuyền bị cách ly sau khi các nhân viên y tế địa phương kiểm tra thân nhiệt hơn 20 hành khách. Hết quả cuối cùng là cả 4 đều không nhiễm virus corona.
 |
| Du thuyền MS Westerdam bị 5 quốc gia "hắt hủi" trước khi cập cảng ở Campuchia hôm 12/2. Ảnh: AP. |
Cơn ác mộng
Ngành công nghiệp du thuyền toàn cầu từng đối mặt với những cuộc khủng hoảng như dịch virus noro hay vụ chìm tàu Costa Concordia năm 2012 khiến 32 người thiệt mạng. Nhưng dịch virus corona (tên chính thức là Covid-19) có thể là thách thức lớn nhất đối với ngành công nghiệp này.
“Báo chí càng đưa nhiều thông tin về tàu Diamond Princess hay MS Westerdam thì sẽ càng nhiều người gạt bỏ ý tưởng đi du thuyền, nhất là những hành khách chưa từng sử dụng dịch vụ này", New York Times dẫn lời nhà phân tích James Hardiman của hãng Wedbush Securities nhận định.
Các công ty dịch vụ du thuyền không tiết lộ các số liệu cho thấy ảnh hưởng của dịch virus corona đối với ngành công nghiệp có quy mô 45,6 tỷ USD. Tuy nhiên, một số chuyên gia du lịch ước tính doanh thu của nhóm doanh nghiệp này đã sụt giảm 10-15%.
Hôm 4/2, Royal Caribbean thông báo virus Vũ Hán và những nỗ lực nhằm ngăn chặn dịch bệnh lây lan sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả kinh doanh của hãng.
Mỗi du thuyền thường chứa đến vài nghìn người ở một không gian tương đối nhỏ hẹp trong một khoảng thời gian dài. Do đó, du thuyền môi trường lý tưởng để các bệnh truyền nhiễm lây lan.
 |
| Các hành khách của du thuyền Diamond Princess bị giam cầm trong "nhà tù nổi". Ảnh: Issei Kato/Reuters. |
Giới phân tích cho biết ngành công nghiệp dịch vụ du thuyền ở châu Á và Thái Bình Dương hứng đòn nặng nhất. Ông Alex Sharpe, CEO Signature Travel Network, thừa nhận: “Nhu cầu sử dụng dịch vụ du thuyền đang lao dốc và các chuyến du lịch vào mùa xuân gần như không thể bán được”.
“Nếu không tìm ra cách đảo ngược tình thế, ngành công nghiệp này sẽ đánh mất niềm tin của khách hàng. Các chuyến du lịch trên biển sẽ ế khách trong một thời gian dài”, chuyên gia Hardiman của Wedbush Securities dự báo.
Cơn ác mộng
Trung Quốc là một trong những thị trường du lịch tăng trưởng mạnh nhất trong vài năm gần đây. Theo Hiệp hội Tàu du lịch Quốc tế, các chuyến du lịch trên biển tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương chiếm khoảng 10% toàn ngành.
Khoảng 8-9% tổng số hành khách đến từ Trung Quốc đại lục, Macau và Hong Kong. Số lượng du thuyền từ châu Á tăng 53% trong giai đoạn 2013–2017. Tuy nhiên, ngành đang đối mặt với một tương lai ảm đạm.
Những ngày qua, hàng loạt cảng ở Thái Bình Dương, từ Busan (Hàn Quốc) cho đến New Caledonia (Pháp) đã cấm du thuyền cập bến. Hong Kong phong tỏa cảng kể từ ngày 6/2. Tệ hơn nữa, các công ty dịch vụ du thuyền không hỗ trợ hành khách một cách hiệu quả.
Theo kế hoạch ban đầu, nữ hành khách Mỹ Maranda Priem và mẹ sẽ tận hưởng kỳ nghỉ trên du thuyền Norwegian Jade của Norwegian Cruise Lines. Chiếc du thuyền này có thể chở 2.000 hành khách, dự kiến khởi hành từ Hong Kong vào ngày 17/2 để đến Singapore, Việt Nam và Thái Lan.
Khi mối lo ngại về dịch virus corona lan rộng, cô Priem liên tục gửi thư điện tử và gọi điện để hỏi công ty về việc đổi hành trình hoặc lấy lại tiền. Tuy nhiên, yêu cầu của cô bị từ chối.
 |
| Du thuyền Diamond Princess có đến 3.700 hành khách và thủy thủ đoàn, đang bị đang bị cách ly ở cảng Yokohama, Nhật Bản. Ảnh: AFP. |
Trong một thư điện tử gửi vào hôm 4/2, Roxane Sanford, một nhân viên chăm sóc khách hàng của Norwegian Cruise Lines, nói với cô Priem rằng Trung Quốc đại lục không bao gồm Hong Kong, Macau hay Đài Loan và công ty "không thể hủy chuyến hay hoàn tiền".
Khi cảng Hong Kong bị phong tỏa, công ty chuyển điểm đón khách đến Singapore. Cô Priem và các hành khách khác phải đặt lại chuyến bay và chịu hoàn toàn chi phí phát sinh. Mới đây, cô quyết định hủy chuyến đi dù không biết có được hoàn trả gần 1.700 USD hay không.
“Đó là một cơn ác mộng. Norwegian Cruise Lines không nói với tôi họ có hoàn tiền hay không. Họ không hề hỗ trợ khách hàng”, cô Priem bức xúc nói.
Dịch vụ đắt đỏ
Luật sư hàng hải Jim Walker cho biết những ngày qua, rất nhiều du khách quốc tế đã gọi cho ông, nhờ tư vấn đối phó với việc các công ty dịch vụ du thuyền thay đổi tuyến đường, buộc khách hàng chịu chi phí phát sinh, và không hoàn tiền khi khách hủy chuyến.
Du lịch trên biển thường đắt đỏ. Một chuyến đi bằng du thuyền dài 9 ngày ở châu Á tốn khoảng 1.800 USD. Du khách Angela Jones, 56 tuổi, đến từ Canton (Mỹ), đã phải đặt chỗ từ một năm rưỡi trước.
Suốt 2 tuần qua, bà bị mắc kẹt trên chiếc du thuyền MS Westerdam của hãng Holland America Line. Có tới 5 quốc gia từ chối cho chiếc du thuyền này cập cảng vì sợ dịch virus corona.
Khi dịch bệnh bùng phát ở Trung Quốc, con gái của bà là Jordan Jones Dorman, đã cân nhắc đến việc hủy chuyến. Nhưng Holland America Line liên tục trấn an họ và nói sẽ không hoàn tiền nếu khách hủy chuyến.
 |
| Một hành khách được Thủ tướng Campuchia Hun Sen ôm chặt sau khi rời khỏi tàu MS Westerdam. Ảnh: AP. |
Ngày 12/2, du thuyền cuối cùng đã đến được cảng Sihanoukville, Campuchia. Tới ngày 14/2, các hành khách được đưa lên đất liền. Hãng Holland America Line cho biết họ sẽ sắp xếp và trả tiền các chuyến bay cho hành khách để trở về nhà.
Chuyên gia Hardiman thuộc Wedbush Securities ước tính hãng Royal Caribbean thiệt hại khoảng 4 triệu USD khi hủy một chuyến đi dài 4 ngày. Mức độ thiệt hại sẽ còn phụ thuộc vào kích cỡ tàu và các yếu tố khác.
“Các công ty dịch vụ du thuyền chưa bao giờ gặp tình trạng này và không biết phải làm gì", chuyên gia công nghiệp tàu biển Ross Klein thuộc Đại học Tưởng niệm Newfoundland (Canada), lý giải.
"Với các công ty và ngành công nghiệp du thuyền, bất kỳ quyết định nào cũng phụ thuộc vào các vấn đề tài chính. Họ đang tự hỏi: ‘Làm thế nào để thiệt hại ít tiền nhất?’”, chuyên gia Klein cho biết.
