Việc Táo Quân 2018 bị một bộ phận trong cộng đồng LGBT (đại diện là ICS - Trung tâm Tổ chức bảo vệ và thúc đẩy quyền của người LGBT) phản ứng gay gắt thu hút sự quan tâm của dư luận những ngày qua với không ít tranh cãi.
Phía lên án cho rằng với một chương trình phát sóng trên đài quốc gia, những lời thoại xúc phạm, mang tính chất miệt thị một nhóm người là không thể chấp nhận. Thế nhưng, cũng có ý kiến nhận định Táo Quân là chương trình hài chính luận, và mọi thực trạng đều có thể được phản ánh.
Những quan điểm trái chiều của hai cộng đồng khác nhau về một vấn đề là điều không lạ lẫm. Nhưng đáng lưu tâm hơn cả, là ngay trong chính cộng đồng LGBT cũng có những suy nghĩ không tương đồng khi phản hồi về Táo Quân 2018.
 |
| Bắc Đẩu được chăm chút trang phục trong Táo Quân những năm gần đây. Ảnh: Chí Thanh. |
Cộng đồng LGBT tranh cãi trên MXH
Khi Viện Nghiên cứu Xã hội, Kinh tế và Môi trường (iSEE) và Trung tâm Tổ chức bảo vệ và thúc đẩy quyền của người LGBT (ICS) quyết định gửi thư ngỏ đến VTV và ban biên tập chương trình Gặp nhau cuối năm để phản đối về Táo Quân 2018, nhiều thành viên trong cộng đồng LGBT tỏ ra đồng tình.
Nội dung thư ngỏ được nhiều người chia sẻ, và ngay lập tức trở thành đề tài trao đổi trên một số diễn đàn, fanpage liên quan đến cộng đồng LGBT.
Một bộ phận của cộng đồng tán thành với nhận định "nhiều năm liền, người đồng tính, song tính và chuyển giới luôn là đối tượng bị chương trình Gặp nhau cuối năm mang ra làm trò cười, đưa thông tin sai lệch, thậm chí xúc phạm với ngôn từ tệ hại".
Không ít người gay gắt thậm chí kêu gọi tẩy chay chương trình, yêu cầu những người thực hiện phải lên tiếng. Họ nhận định Táo Quân đã khắc họa hình ảnh người chuyển giới, thông qua nhân vật Bắc Đẩu "không thực sự đẹp". Tạo hình của Bắc Đẩu luôn bị làm quá, và trở thành đề tài để các Táo châm chọc, là dẫn chứng được một số người đưa ra.
Thế nhưng, cũng ngay trong cộng đồng LGBT lại có một bộ phận không đồng tình với quan điểm của ICS và những ý kiến lên án Táo Quân 2018. Theo một fanpage của người đồng tính, 15 năm qua hình tượng Bắc Đẩu được xây dựng càng ngày càng chỉn chu, được đầu tư về trang phục, hình ảnh.
"Nhớ lại, năm 2016 Táo Quân cho thấy rất rõ tư tưởng ủng hộ tuyệt đối quyết định về tự do chuyển giới, sống thật với giới tính của con người. Đây cũng là năm mà Bộ luật dân sự 2015 ra đời chấp nhận chuyển đối giới tính, và Táo Quân đã không bỏ qua việc ca ngợi điều này", fanpage này nhận định.
 |
| Cộng đồng LGBT có những ý kiến khác nhau liên quan đến Táo Quân 2018. |
Đội ngũ admin của fanpage đại diện của người đồng tính này cũng nhấn mạnh Bắc Đẩu chưa từng ngại ngùng, không hề mặc cảm vì bất cứ những lời dèm pha. Đó chính là một thái độ sống tích cực, phù hợp của những người dám sống thật với bản thân.
"Sự phản ánh qua lời thoại, chính là hiện thực cuộc sống và hiện thực còn ghê gớm hơn hàng ngàn lần những gì Táo Quân dám phản ánh. Đó là mặt trái của xã hội được phản ánh nếu chúng ta đặt một góc nhìn khách quan và toàn diện. Không có điều gì là hoàn hảo, không có điều gì là tuyệt đối xấu hay tốt", đội ngũ admin của fanpage này viết trên trang.
Vì có lập luận hoàn toàn khác nên ngay phía dưới phần bình luận đã có không ít người phản ứng với quan điểm này. Dù vậy, với nhiều người, những nhận định này không phải là không có căn cứ, nhất là khi theo dõi hành trình 15 năm của chương trình Táo Quân.
 |
| Bắc Đẩu từng được nhận xét là "hoa hậu Thiên Đình". |
'Người phụ nữ quyền lực nhất Thiên Đình'
Táo Quân không phải là chương trình đầu tiên xuất hiện một nhân vật chuyển giới, do một nghệ sĩ nam giả nữ để thủ vai. Thực tế, thành viên cộng đồng LGBT xuất hiện tương đối nhiều trên phim ảnh, với các công việc, nghề nghiệp khác nhau, và có một thời gian chủ yếu là để gây cười, giễu nhại.
Nhưng khi Táo Quân được thực hiện trên sóng VTV, người chuyển giới - thông qua hình ảnh Bắc Đẩu - ở một vị trí khác. Gây cười là tất yếu, vì Táo Quân là hài kịch truyền hình, gây cười là nhiệm vụ của tất cả nhân vật. Nhưng điều đáng chú ý, Bắc Đẩu không phải là một nhân vật phụ họa, và không phải chỉ để gây cười.
Trên Thiên Đình, Bắc Đẩu là nhân vật "nói có người nghe, đe có người sợ". Cùng vị trí như Nam Tào, nhưng Bắc Đẩu luôn khiến các Táo khiếp đảm hơn vì có tính cách đanh đá, chua ngoa, đi đến tận cùng vấn đề của các ngành mà các Táo đảm trách.
Với các Táo, Bắc Đẩu hẳn nhiên là một nhân vật quyền lực, thậm chí còn là người phụ nữ quyền lực nhất Thiên Đình.
Riêng về phần kịch bản, suốt nhiều năm Bắc Đẩu được xây dựng với vai trò cầm trịch nội dung. Chương trình hay hay dở phụ thuộc không ít vào đất diễn của Bắc Đẩu và tài năng của NSƯT Công Lý.
Một điểm thú vị khác cũng có thể kể đến là trong dàn Táo Quân, có lẽ chỉ có Công Lý là được gọi với tên vai diễn trong chương trình nhiều nhất. "Cô Đẩu" là tên gọi mà nhiều người, trong đó có cả anh em, bạn bè gọi Công Lý ngoài đời thường. Điều mà chính nam nghệ sĩ từng thừa nhận.
Không chỉ là quyền lực, đẹp cũng là một trong những tiêu chí trong việc xây dựng hình ảnh Bắc Đẩu. Công Lý từng tâm sự với người viết rằng một trong những điều đau đáu nhất khi anh vào vai Bắc Đẩu đó là phải đẹp. "Tôi không còn trẻ nhưng cô Đẩu vẫn phải đẹp", là lời khẳng định của NSƯT.
 |
| Trong Táo Quân, Bắc Đẩu là nhân vật quyền lực, khiến các Táo khiếp đảm. |
Thực tế, khi xem Táo Quân nhiều năm, không khó để kết luận Bắc Đẩu chưa từng bị tạo hình xấu xí về ngoại hình vì trang phục đến khâu trang điểm đều kỹ lưỡng, chỉn chu.
NTK Đức Hùng cho biết cách đây 4-5 năm, anh được đạo diễn mời bắt đầu thiết kế trang phục Táo Quân (trước đó Táo Quân không có nhà thiết kế riêng). Nhưng thời điểm đó, chỉ một nhân vật duy nhất được thiết kế riêng, đó là Bắc Đẩu.
Đến nay, khi tất cả các Táo, nhân vật đều phải thiết kế trang phục riêng. Nhưng Bắc Đẩu vẫn là nhân vật được chăm chút nhất.
Hai năm liên tiếp, Bắc Đẩu luôn thay 3 bộ trong suốt buổi chầu. Dù trang phục của nhân vật cũng có những khen chê trái chiều, nhưng sự đầu tư của những người thực hiện là không thể phủ nhận.
Với Táo Quân, rõ ràng Bắc Đẩu từng chứng tỏ được rằng người chuyển giới cũng có thể đảm đương vị trí quan trọng, ngang cơ với "cánh mày râu" trong việc chất vấn cấp dưới. Bắc Đẩu cũng được sống với chính mình, được diện những bộ cánh lộng lẫy, thậm chí được gọi là "hoa hậu Thiên đình".
Công Lý bảo nhân vật Bắc Đẩu là một phần trong sự nghiệp của anh. Và có lẽ không nghệ sĩ tâm huyết nào lại dành một phần sự nghiệp cho một nhân vật bông đùa với mục đích là "cho người khác xúc phạm" để "xúc phạm một cộng đồng".
Nhưng tất nhiên, như lẽ thường vẫn vậy, sự đầu tư kỹ lưỡng cho một nhân vật hay ho suốt nhiều năm, có thể vẫn sẽ bị lu mờ vì những câu thoại nặng nề, không phù hợp và vô tình làm tổn thương người khác.
