Trước khi đặt chân lên Hỏa tinh, con người cần lập một căn cứ Mặt Trăng để chuyển tiếp. Chúng ta sẽ di chuyển bằng phương tiện gì tại đây? Câu trả lời là chiếc Lunar Electric Rover, xe vượt địa hình NASA dùng để chinh phục "chị Hằng".
Lunar Electric Rover là một phần sứ mệnh "Constellation" (sứ mệnh Chòm Sao), nhằm đưa con người lên Mặt trăng một lần nữa.
Vào thập niên 70, 3 chuyến tàu Apollo cuối cùng đã mang lên Mặt trăng các xe vượt địa hình giúp phi hành gia thu thập mẫu đá ở xa khu vực hạ cánh. Tuy nhiên, xe ở thời kì này chậm chạp không kém gì những chiếc xe golf, theo lời phi hành gia Apollo 11. Khó có thể mong đợi gì hơn khi đó là những năm 70, cho xe chạy trên Mặt trăng đã là một kì tích.
Niềm hy vọng của nhân loại
Lần này, các kĩ sư trang bị cho nó những tính năng vượt trội. Mục đích của sứ mệnh Chòm Sao là xây dựng các trạm phóng tàu vũ trụ chuyển tiếp. Chiếc xe mới do đó cũng được trang bị các tính năng đặc biệt.
Một buồng áp suất được tích hợp cho xe, giúp phi hành gia sống được tới 2 tuần trên Mặt Trăng, ngoài ra còn có giường ngủ, nhà vệ sinh có vòi sen. Chiếc xe vừa là ngôi nhà di động, vừa có khả năng vượt địa hình này cũng được trang bị khả năng ủi đất siêu hạng, giúp xây dựng cơ sở hạ tầng đầu tiên cho căn cứ Mặt trăng.
   |
| Lunar Electric Rover, xe vượt địa hình NASA dùng để chinh phục Mặt trăng tốn 6 triệu USD chế tạo, chưa kể phí phát triển. Ảnh: Anton Watts. |
Chiếc xe được NASA đặt biệt danh là "Cỗ xe vàng", có 12 bánh xe sắp xếp thành sáu cặp với động cơ riêng. Tất cả bánh đều có khả năng lái độc lập. Mỗi cặp bánh xe có bộ phận treo riêng cho phép chúng trèo qua những tảng đá dễ dàng.
Để xe vận hành được trên Mặt Trăng, nó phải là xe điện, vì không có không khí cho động cơ đốt trong hoạt động. Tám bộ pin được kẹp trong sàn khung tạo ra mô-men xoắn hơn 1.600 Nm, mạnh hơn cả một chiếc Bugatti Veyron. Có thể ví Rover với sức mạnh một chiếc máy ủi đất.
Tuy chỉ đạt vận tốc 20 km/h, cỗ máy ưu tiên sức mạnh hơn tốc độ, kiêm nhiệm luôn chức năng của một căn nhà di động. Chiếc xe có thể đi 96 km một lần sạc, xa hơn tổng khoảng cách tất cả xe sứ mệnh Apollo từng đi cộng dồn. Các trạm chạy bằng năng lượng Mặt trời sẽ được đặt xung quanh Mặt trăng, do đó, phi hành gia chỉ việc đổi pin cũ thành mới mà không cần phải chờ đợi.
Chi phí cỗ xe vào khoảng 6 triệu USD, chưa bao gồm phần phí phát triển. Ngoài ra, chiếc xe phải được tên lửa đẩy Ares gửi riêng lên Mặt Trăng chứ không đi chung với phi hành gia trong mô đun như thập niên 70.
Căn nhà di động ngoài không gian
Để huấn luyện phi hành gia, người ta đã xây dựng một trung tâm tại Houston, Mỹ có đặc điểm địa hình y như ở Mặt trăng để lái thử. Bên trong chiếc xe siêu đắt này, phía trước là khu vực lái, sau là khu sinh hoạt. Phần lái khá sáng sủa, giống buồng lái máy bay ném bom Lancaster với góc nhìn bao quát.
Xe không được trang bị vô lăng mà dùng cần lái joystick như chơi game. Do có khả năng di chuyển đặc biệt, cần lái này cũng được thiết kế linh hoạt. Toàn bộ chiếc xe điều khiển bởi hệ thống điện tử tiên tiến với nhiều màn hình cảm ứng.
   |
| Các phi hành gia có thể sinh hoạt ngay bên trong Lunar Electric Rover. Ảnh: Anton Watts. |
Chiếc xe có khả năng đi ngang 90 độ một cách dễ dàng nhờ các động cơ độc lập. Phi hành gia chỉ việc đưa joystick sang phải hoặc trái, không cần đánh vòng như ôtô thông thường. Đây thực sự là chiếc xe trong mơ không chỉ của các phi hành gia, mà còn là dân mê xe.
Hệ thống treo của xe tạo cảm giác rất kì lạ. Vì hoàn toàn không có rung động nào trên xe, người lái hầu như không cảm nhận được độ gập ghềnh của mặt đường, dù đi qua các tảng đá với đủ kích cỡ khác nhau. Kĩ sư thiết kế đã trang bị cho xe hệ thống treo cực tốt, nhờ những tiến bộ trong hệ thống chống rung điện tử mới nhất.
Trong các thử nghiệm ở sa mạc New Mexico, NASA đã điều khiển Rover thi với một vài chiếc Humvees cấp quân sự. Sau vài ngày, các cỗ máy quân đội bị xé nát như tương, trong khi Rover vẫn không hề hấn. Cựu phi hành gia Apollo và người lái phiên bản xe năm 1970 - Harrison Schmitt - đánh giá rất cao Rover.
   |
| Xe sử dụng cần lái joystick, khi điều khiển cho cảm giác khá giống chơi game. Ảnh: Anton Watts. |
Rất khó để tưởng tượng việc lái xe trên Mặt trăng sẽ như thế nào. Trong lịch sử, nhân loại chỉ mới có 6 người thử điều này trong các sứ mệnh Apollo.
Nhóm phi hành gia này cho rằng lái xe vượt địa hình trên Mặt trăng rất thú vị, vì trọng lực yếu mang lại cảm giác chiếc xe cứ bay bổng mỗi khi vấp phải ổ gà, ổ voi. Chưa kể, thời điểm đó, các bánh xe làm bằng lưới thép để giảm tải nên không có độ bám tốt.
Nhìn chung, rung, sóc, quãng đường vận hành ngắn, khó điều khiển... là kinh nghiệm đầu tiên được các nhà chế tạo “siêu xe Mặt trăng” đời đầu ghi nhận.
Khác với 50 năm trước, giờ đây, Lunar Electric Rover được trang bị "tận răng" những công nghệ mới nhất, hứa hẹn là công cụ đắc lực để loài người xây dựng căn cứ trên vệ tinh tự nhiên duy nhất của chúng ta. Đây sẽ là bước đệm để nhân loại chinh phục hành tinh đỏ và có thể là nhiều hành tinh khác.
