"Nếu sống sót qua các âm mưu ám sát trở thành môn thi đấu tại Olympic, thể nào tôi cũng giành huy chương vàng", lãnh tụ Cuba Fidel Castro từng nói về những âm mưu nhắm vào ông trong suốt nửa thế kỷ.
Fabian Escalante, người bảo vệ Castro, tuyên bố rằng Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) từng vẽ nên tất cả 638 kịch bản ám sát ông Castro, tập trung nhiều nhất vào thập niên 1960, khi Mỹ - Cuba căng thẳng cực điểm và dẫn đến chấm dứt quan hệ ngoại giao.
Những kịch bản tưởng như chỉ có trong phim 007 hóa ra đã được CIA sử dụng đối với Castro, dù đều thất bại.
'Mỹ nhân kế'
Tháng 1/1960, CIA thuê Marita Lorenz, một cô gái Mỹ từng có quan hệ tình cảm với Castro, trở lại Cuba để đầu độc Castro. Nhiệm vụ của cô ở Cuba rất đơn giản: Bỏ một viên thuốc độc do CIA đưa vào ly nước của Castro rồi chạy trốn.
 |
| Fidel Castro và Marita Lorenz trong lần đầu tiên gặp gỡ ở cảng Havana năm 1959. Ảnh: AP. |
Tuy nhiên, Castro khám phá ra âm mưu này. Ông đưa cho Lorenz một khẩu súng và nói cô hãy bắn ông nhưng Lorenz không thể xuống tay.
"Ông ấy rít một hơi xì gà và nhắm mắt lại. Ông ấy đặt mình vào thế nguy hiểm vì ông biết tôi không thể làm thế. Ông ấy vẫn yêu tôi và tôi vẫn yêu ông ấy", Lorenz kể lại trong một bộ phim tài liệu sau này, khi CIA đã được phép giải mật thông tin.
Xì gà tẩm độc
Các âm mưu ám sát Fidel Castro thường được lên kế hoạch dựa trên sở thích của ông. Vì vậy, CIA nhiều lần nhắm vào xì gà, đánh tráo xì gà của ông với loại tẩm thuốc độc hoặc thậm chí thuốc nổ, CNN cho hay.
Biết Castro thích lặn biển, các điệp viên CIA đã dụng công làm nên một vỏ sò rất đẹp có chứa thuốc nổ để thu hút ông. Tuy nhiên, đây lại là một âm mưu bất thành nữa.
Năm 1963, luật sư người Mỹ James B. Donovan đến Cuba để đàm phán việc trả tự do cho những người Cuba lưu vong làm việc cho CIA. CIA đã sắp xếp để Donovan tặng cho Castro một bộ đồ lặn tẩm thuốc độc. Tuy nhiên, Donovan, người có quan hệ thân thiết với Castro, đã yêu cầu CIA không được đụng vào bộ đồ ông định tặng cho nhà lãnh đạo Cuba.
 |
| Castro là một người thích lặn biển, dù thói quen này nhiều lần suýt giết chết ông. Ảnh: Thư viện An ninh Quốc gia Mỹ. |
Theo Reuters, kế hoạch ám sát Castro tiến gần thành công nhất là năm 1963, khi thuốc độc được chuyển vào khách sạn Havana Libre và chuẩn bị được bỏ vào loại sữa socola yêu thích của Castro. Khi người bồi bàn, tức sát thủ của CIA, đi lấy thuốc độc thì phát hiện lọ thuốc bị kẹt trong tủ lạnh. Bình thuốc bị lộ ra khi người này cố gắng kéo nó khỏi tủ lạnh.
Ám sát không được thì chơi xấu
Không phải mọi nỗ lực của CIA đều nhằm giết Castro. Đôi khi họ chỉ cần chơi xấu ông. Năm 1960, khi Castro chuẩn bị phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York, CIA đã cho một loại bột vào trong đôi giày Castro với mục đích làm ông rụng râu.
Khi âm mưu này thất bại, CIA chuyển sang đánh tráo hộp xì gà của Castro với loại có tẩm LSD - một chất kích thích - hy vọng làm Castro mất kiểm soát và phá lên cười trong một buổi phỏng vấn trên truyền hình, Escalante kể lại.
Những nỗ lực ám sát Castro của CIA lẫn những người Cuba lưu vong chưa một lần thành công nhưng ít ra chúng làm ông phải bỏ đi sở thích của mình. Năm 1985, Castro bỏ thói quen hút xì gà vì lý do sức khỏe nhưng ông không quên nói thêm: "Điều đúng đắn nhất bạn có thể làm với hộp xì gà của mình là mang nó tặng cho kẻ thù".
