Đến Việt Nam gần 3 thập kỷ, vượt qua nhiều thử thách và biến động, Suntory PepsiCo vẫn không ngừng phát triển nhờ tư duy không ngừng đổi mới sáng tạo.

Ông Jahanzeb Khan, Tổng giám đốc Suntory PepsiCo Việt Nam, chia sẻ về văn hóa làm việc của công ty cũng như cách doanh nghiệp này khuyến khích nhân viên tư duy đổi mới sáng tạo, hoàn thiện bản thân và mang đến nhiều giá trị hơn.

- Dịch Covid-19 tạo ra không ít khó khăn, thách thức cho các doanh nghiệp. Ông đánh giá thế nào về vai trò của đổi mới sáng tạo trong việc duy trì hoạt động, phát triển kinh doanh trong và saudịch?

- Covid 19 tạo ra rất nhiều thách thức, nhưng cũng mang đến không ít cơ hội để các tổ chức, cá nhân nhìn lại và tìm giải pháp ứng biến theo thời cuộc. Yếu tố đổi mới sáng tạo, hơn bao giờ hết, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì, phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh giai đoạn này.

Ví dụ ở làn sóng Covid-19 lần thứ 4, nhiều khu vực bị phong tỏa, giãn cách tạo động lực để doanh nghiệp chuyển đổi, tự động hóa một số chức năng, đẩy mạnh số hóa và sử dụng các nền tảng trực tuyến. Những biện pháp hạn chế đi lại khuyến khích hình thức bán hàng trực tuyến, thúc đẩy thương mại điện tử, cho phép doanh nghiệp đưa hàng hóa và dịch vụ đến người tiêu dùng theo mô hình mới.

Trong trạng thái “bình thường mới”, các lãnh đạo doanh nghiệp cần tiếp tục cân bằng chiến lược cắt giảm chi phí, tập trung kinh doanh và chuyển hướng đầu tư vào khía cạnh giúp tăng trưởng như thương mại điện tử, số hóa....

Tại Suntory PepsiCo Việt Nam, chúng tôi không ngừng tìm hiểu sự thay đổi nhu cầu khách hàng sau giãn cách về khẩu vị, hình thức mua sắm để đề xuất giải pháp bắt kịp thực tế thị trường. Đây là thời điểm thích hợp để xem xét lĩnh vực cần ưu tiên, tìm sự khác biệt trong chuỗi giá trị và đào tạo nhân viên theo cách tư duy, vận hành mới.

Đổi mới sáng tạo là yếu tố chính quyết định năng lực cạnh tranh, tăng trưởng, lợi nhuận cũng như tạo ra giá trị bền vững cho doanh nghiệp.

- Cụ thể, Suntory PepsiCo Việt Nam đã triển khai những hoạt động gì để khuyến khích, thúc đẩy tinh thần đổi mới sáng tạo?

- Với tinh thần “Yatte minahare: Biết ước mơ lớn, chấp nhận thử thách và không bao giờ bỏ cuộc”, Tập đoàn Suntory và công ty Suntory PepsiCo cho ra đời nhiều sáng kiến. Chúng tôi luôn khuyến khích người lao động dám thất bại để đứng dậy và thực hiện ước mơ. Đây cũng là lý do tập đoàn trao quyền cho quản lý vùng chủ động quyết định dẫn dắt công ty, cùng nhân viên tại địa phương “vượt bão”.

Khi dịch bệnh bùng phát, tất cả kế hoạch đầu năm đều phải thay đổi. Chúng tôi liên tục thực hiện nhiều chương trình kinh doanh, tiếp thị mới nhằm thích ứng tình hình chung. Công ty chuyển tất cả hoạt động trực tiếp lên trực tuyến, dành phần lớn ngân sách hỗ trợ cộng đồng. Hơn lúc nào hết, cộng đồng cần sự chung tay của doanh nghiệp.

- Trong bối cảnh đại dịch tác động đến nhiều mặt của đời sống, công ty tiếp động lực cho nhân viên sáng tạo, phát triển bản thân như thế nào?

- Bộ phận truyền thông nội bộ hoạt động hết công suất để chia sẻ kiến thức về dịch bệnh, trao đổi và lắng nghe nhân viên nhằm tìm ra biện pháp đối phó. Ban lãnh đạo doanh nghiệp trong tâm thế sẵn sàng đưa ra chính sách mới với mục tiêu đảm bảo an toàn cho nhân viên, không để chế độ đãi ngộ bị ảnh hưởng hay người lao động mất việc.

Với mục tiêu đặt con người là trung tâm trong mọi kế hoạch triển khai, giai đoạn đầu Covid-19, chúng tôi nhận thấy cơ hội để phòng nhân sự thay đổi thói quen của nhân viên, hỗ trợ họ hoàn thiện bản thân và trở thành phiên bản tốt hơn. Công ty tạo ra nhiều sân chơi để nhân viên chủ động tìm kiếm khóa học, nâng cao kiến thức, thích nghi giai đoạn bình thường mới.

Sau giãn cách, chúng tôi vẫn duy trì những hoạt động này, tạo điều kiện để nhân viên học tập/đào tạo online, sử dụng thiết bị quản lý thông tin, hệ thống vận hành trên nền tảng trực tuyến. Bên cạnh đó, công ty khuyến khích nhân viên duy trì lối sống lành mạnh và cân bằng công việc - cuộc sống.

- Ông có thể chia sẻ sâu hơn về văn hóa làm việc tại Suntory PepsiCo?

Văn hóa Kaizen - cải tiến và sáng tạo - là nét văn hóa đặc biệt luôn được chúng tôi đề cao, triển khai nhiều năm qua, cả trong thời dịch. Văn hóa này cổ vũ nhân viên đề xuất sáng kiến làm việc hiệu quả, tiết kiệm và hướng đến đổi mới và phát triển doanh nghiệp.

Chúng tôi ghi nhận nhiều giải pháp sáng tạo, có tính ứng dụng cao, giúp giảm chi phí sản xuất, tiết kiệm thời gian, tối ưu nguồn lực cho doanh nghiệp và giúp hệ thống sản xuất thân thiện môi trường hơn. Với mỗi ý tưởng đề xuất, nhân viên đều được tuyên dương toàn phòng ban, lan tỏa văn hóa làm việc sáng tạo không ngừng.

Văn hóa thứ hai tại Suntory PepsiCo là Gemba. Trong sản xuất kinh doanh, “Gemba” có nghĩa khảo sát thực tế công việc, quy trình sản xuất kinh doanh, không ngừng tìm điểm cần cải thiện. Những người giữ vai trò quản lý cấp cao như tôi cũng tham gia tìm hiểu thị trường, lý do khách hàng mua sản phẩm của công ty để nắm bắt tâm lý người tiêu dùng, đồng thời tạo sự gần gũi với đội ngũ bán hàng.

Thật ra, tôi có thể nhờ nhân viên thuyết trình hay nhìn vào số liệu biểu đồ để nắm bắt thông tin. Thế nhưng, tôi thấy nếu Gemba thực tế có thể đáng giá hơn 1 triệu biểu đồ. Điều này cho phép chúng tôi hiểu tâm lý và nhu cầu khách hàng. Việc gần gũi người tiêu dùng cũng góp phần xây dựng chiến lược cải tiến.

- Suntory PepsiCo Việt Nam đi theo chiến lược đổi mới sáng tạo thay đổi hoàn toàn hoặc đáng kể hay cải tiến dần dần?

- Chúng tôi hoạt động và sản xuất kinh doanh tại Việt Nam hơn 27 năm. Đến nay, Suntory PepsiCo Việt Nam có gần 3.000 nhân viên trực tiếp và hàng nghìn người lao động gián tiếp tại 5 nhà máy, 5 văn phòng bán hàng và trụ sở chính ở TP.HCM.

Với doanh nghiệp quy mô lớn như vậy, chúng tôi theo đuổi chiến lược đổi mới sáng tạo dần dần, để toàn bộ máy vận hành trơn tru ở bất kỳ hoàn cảnh náo. Chính định hướng cải tiến không ngừng giúp chúng tôi đạt vị trí top đầu thị trường trong gần ba thập kỷ tại Việt Nam.

Không có cải tiến, sáng tạo thì chúng tôi đã sớm trở thành loài khủng long trong bảo tàng. Năm 1994, công ty ra mắt những sản phẩm đầu tiên của Tập đoàn PepsiCo tại Việt Nam với 2 nhãn hiệu đồ uống có ga là Pepsi, 7UP… Sau đó, chúng tôi không ngừng mở rộng danh mục sản phẩm đồ uống không có gas kết hợp thay đổi mô hình vận hành. Hành trình ấy được nối dài bằng loạt sản phẩm Aquafina, Tropicana Twister, Sting.

Từ định hướng phát triển mạnh mẽ hơn, công ty mở rộng doanh nghiệp, trở thành liên minh nước giải khát chiến lược với Tập đoàn Suntory và ra mắt trà oolong Tea+, GoodMood...

Chúng tôi tập trung đổi mới liên tục, cho ra đời những dòng sản phẩm mới phù hợp thị hiếu người tiêu dùng và dẫn đầu xu thế. Đến nay, công ty sản xuất và kinh doanh hơn 13 nhãn hiệu nước giải khát hàng đầu thị trường Việt Nam.

- Trước xu hướng quan tâm đến sức khỏe nhiều hơn của người dùng, công ty thay đổi chiến lược như thế nào?

- Người tiêu dùng Việt đang có xu hướng ưu tiên sản phẩm có lợi hơn cho sức khỏe, nhưng vẫn phải đảm bảo vị ngon. Chúng tôi luôn cố gắng đáp ứng nhu cầu ấy và ra mắt dòng sản phẩm giàu vitamin như GoodMood, Twister và không calo như Pepsi Black, Pepsi chanh, ALL-FREE... Có thể nói, việc liên tục phát triển sản phẩm, thay đổi vận hành là chìa khóa thành công của chúng tôi.

Công ty cũng thay đổi quy trình để tinh gọn bộ máy, tập trung vào chuyên môn và quản lý hiệu quả hơn. Chúng tôi hướng đến tăng trải nghiệm cho khách hàng mục tiêu thông qua các chương trình tiếp thị số, trải nghiệm tại chỗ để đến gần và lắng nghe phản hồi từ khách hàng. Những việc này giúp chúng tôi củng cố hoạt động kinh doanh, duy trì vị thế trên thị trường và đón nhận sự yêu mến, tin dùng của khách hàng.

- Công ty đặt mục tiêu gì trong đổi mới sáng tao?

- Với mỗi dự án cải tiến sản phẩm hay quy trình, chúng tôi luôn đặt ra các tiêu chí cụ thể về thời gian, ngân sách, con người, kết quả từng giai đoạn… Chúng tôi thường xuyên đánh giá chi tiết chỉ tiêu theo tuần, tháng, quý để có sự điều chỉnh, nhìn nhận phù hợp khi dự án, chương trình được triển khai nhằm bám sát tình hình thực tế.

Nhóm nhân sự tham gia dự án cũng liên tục cập nhật tình hình cho ban giám đốc và toàn thể nhân viên công ty, đảm bảo thấu hiểu, kịp thời hỗ trợ các nhóm thực hiện.

- Ông cảm thấy tự hào với sáng kiến đổi mới nào trong 1-2 năm gần đây? Tác động của sáng kiến đó lên kết quả kinh doanh như thế nào?

- Chúng tôi có rất nhiều sáng kiến đổi mới được triển khai. Điển hình, sản phẩm Sting không được tạo ra tại NewYork (Mỹ) mà chính tại Việt Nam, từ ý tưởng của những nhân sự xuất sắc trong nước. Sự thành công của nhãn hàng trên thị trường đồ uống tăng lực là niềm tự hào của Suntory PepsiCo Việt Nam.

Hay Pepsi là nhãn hiệu nước giải khát hương Cola có gas nổi tiếng toàn cầu, kế thừa nhiều giá trị lịch sử lâu đời. Tại Việt Nam, nhãn hàng đại diện cho tiếng nói của giới trẻ cùng thông điệp “cứ trẻ, cứ chất, cứ Pepsi”. Dựa trên sản phẩm đầu tiên, chúng tôi sáng tạo nhiều hương vị phù hợp thị hiếu.

Trong đó, Pepsi vị chanh không calo ra mắt tháng 7/2020 nhằm phục vụ xu hướng sử dụng đồ uống, thực phẩm lành mạnh hơn cho sức khỏe. Nhãn hàng phủ rộng nhận diện nhờ tài trợ chương trình Rap Việt cũng như nhóm nhạc Hàn Quốc Black Pink cùng nhiều chiến dịch dùng thử. Sau hai tháng ra mắt, Pepsi Black và Pepsi vị Chanh không calo dẫn đầu thị trường đồ uống có gas không đường toàn quốc, theo số liệu của Nielsen RA tháng 9.

- Còn trong khâu vận hành hay bảo vệ môi trường, Suntory PepsiCo Việt Nam có những bước tiến nổi bật gì, thưa ông?

- Năm 2020, Suntory PepsiCo triển khai và áp dụng thành công hệ thống quản trị nguồn lực doanh nghiệp số tiên tiến - SAP S/4HANA. Sau khi hoàn thành dự án, hệ thống quản trị của công ty đạt chuẩn quốc tế với số liệu sản xuất kinh doanh có thể ghi nhận và truy xuất theo thời gian thực. Các chỉ số về hiệu quả hoạt động luôn sẵn sàng để ban lãnh đạo rà soát, đưa ra quyết định kịp thời, tăng lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

Bên cạnh quản trị, chúng tôi đặt mục tiêu giảm 26% lượng nước sử dụng từ 2015 đến 2025 bằng việc áp dụng công nghệ vào quy trình sản xuất, xử lý nước thải ra vào những mục đích khác nhau. Định hướng “trả lại gấp đôi số nước sử dụng từ thiên nhiên thông qua việc trồng rừng”, hưởng ứng Đề án trồng 1 tỷ cây xanh của Chính phủ và thực hiện chỉ tiêu trồng mới 30 triệu cây xanh do Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XI đề ra, Suntory PepsiCo triển khai chương trình “Triệu cây xanh - Vì một Việt Nam xanh”.

Đây là chương trình dài hạn với mục tiêu rõ ràng, nằm trong chiến lược và cam kết phát triển bền vững của chúng tôi tại Việt Nam. Trong năm nay, chương trình trồng 30.000 cây trồng mới rừng đầu nguồn (khoảng 33 ha) tại Quảng Nam và Quảng Ngãi.

Song song, công ty triển khai nhiều sáng kiến hạn chế thải khí CO2 ra môi trường trong hoạt động sản xuất, đặt mục tiêu giảm 25% lượng CO2 giai đoạn 2015-2025.

Là một trong những thành viên sáng lập Liên minh tái chế bao bì (PRO Việt Nam), công ty tích cực tham gia hoạt động giảm nhựa trong sản xuất, thu gom, tái chế bao bì vì một Việt Nam phát triển bền vững. Tính từ năm 2018 đến nay, công ty giảm trọng lượng bao bì, thay đổi chất liệu bao bì và loại bỏ màng co nắp chai… góp phần tiết kiệm gần 8.000 tấn nhựa trong sản xuất.

- Ông có lời khuyên gì cho các doanh nghiệp trong quá trình đổi mới sáng tạo để thành công?

- Đầu tiên, doanh nghiệp phải có niềm tin mạnh mẽ rằng đổi mới là con đường duy nhất tồn tại và phát triển. Thứ hai, doanh nghiệp cần xây dựng trên nền tảng văn hóa cốt lõi, giá trị tinh thần mà mọi nhân viên đều hiểu và làm theo. Thứ ba, chúng ta có thể thất bại nhưng không được phép sợ hãi.

Cuối cùng là con người. Tôi luôn tự hào nói với mọi người rằng Suntory PepsiCo có đội ngũ nhân sự tốt nhất thế giới. Các thiết bị máy móc hay nhà máy không vận hành kinh doanh được, chỉ con người - những nhân sự giỏi mới vận hành doanh nghiệp tốt.