 |
Suốt hai ngày qua, các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Phú Yên đã xuất hiện mưa lớn với lượng phổ biến 100-300 mm. Lũ quét, sạt lở đất và ngập lụt đã xảy ra ở nhiều nơi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân các tỉnh Trung Bộ.
Tại TP Hội An, mưa lớn trong nhiều ngày khiến nước sông Hoài dâng cao, tràn vào khu phố cổ. Một số điểm nước ngập sâu gần 1 m, người dân phải dùng ghe để di chuyển. Nhiều người lo ngại trận lũ lớn năm 2017 lặp lại nên đã chủ động di chuyển đồ đạc lên cao.
Đáng lưu ý, các tỉnh từ Quảng Bình đến Thừa Thiên - Huế, lượng mưa ghi nhận được trong hai ngày qua lên đến 500-700 mm. Đây cũng là những địa phương nằm trong vùng trọng tâm của đợt mưa lũ đang diễn ra.
Hơn 10.000 người dân đã được di dời, sơ tán trước nguy cơ nước lũ tiếp tục lên, mưa lớn tiếp diễn cực đoan.
Mưa lịch sử
Trao đổi với Zing, ông Phạm Văn Chiến, Phó giám đốc Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Trung Trung Bộ, cho biết điểm đo ở huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị, đã ghi nhận lượng mưa lên đến 1.050 mm, chỉ trong vòng 48 giờ qua. Những nơi khác, mưa phổ biến 400-600 mm.
"Nếu tính cả diện tích và lượng mưa, đây có thể coi là đợt mưa lịch sử tại các tỉnh Trung Trung Bộ. Một số địa phương từng xảy ra mưa lớn hơn, nhưng xét về tổng thể, chưa khi nào xảy ra với cường độ lớn và trên diện rộng như đợt này", ông Chiến nói.
 |
| Mưa lớn gây ngập lụt nặng nề tại phố cổ Hội An sáng 8/10. Ảnh: Thanh Đức. |
Hiện, trọng tâm mưa vẫn nằm ở các tỉnh từ Quảng Bình đến Thừa Thiên - Huế. Những ngày tới, khu vực này tiếp tục hứng chịu mưa lớn với lượng phổ biến 100-200 mm, có nơi trên 300 mm.
Mưa lũ đã gây ngập lụt trên diện rộng tại các lưu vực sông ở Trung Trung Bộ, đặc biệt là hạ lưu sông Hiếu, Thạch Hãn (Quảng Trị), Kiến Giang (Quảng Bình). Đáng lưu ý, lũ trên sông ở trạm Đông Hà (Quảng Trị) đạt ngưỡng 4,7 m, cao hơn lũ lịch sử năm 1983 là 0,12 m.
Nhắc về đợt lũ gần nhất gây ngập lụt nhiều nơi vào năm 2017, ông Chiến cho rằng lần này, mưa lũ có dấu hiệu cực đoan hơn nhiều do xảy ra trên diện rộng và cường độ lớn.
Theo dự báo, lũ quét, sạt lở đất và tình trạng ngập lụt diện rộng gây nguy hiểm còn kéo dài. Chuyên gia cảnh báo người dân sinh sống tại các tỉnh Trung Trung Bộ cần hết sức đề phòng, chủ động theo dõi thường xuyên tình hình mưa lũ, không chủ quan, có các biện pháp ứng phó phù hợp.
Nhận định nguyên nhân của đợt mưa này, ông Chiến cho biết ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới đi qua Trung Bộ kết hợp với hoạt động của không khí lạnh khiến mưa lớn trở nên cực đoan. Những ngày tới, khi những hình thái này suy yếu, mưa tại Trung Bộ sẽ giảm.
Dù vậy, chuyên gia cảnh báo đợt mưa này có khả năng kéo dài nhiều ngày tới do khu vực liên tục chịu ảnh hưởng của các hình thái cực đoan như xoáy thuận nhiệt đới trên Biển Đông.
Mưa kéo dài nhiều ngày
Theo ông Hoàng Phúc Lâm, Phó giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, đợt mưa lần này tại Trung Bộ kéo dài đến ngày 11/10, cao điểm là các ngày 7-9/10.
Sau đó, mưa lũ cực đoan tiếp diễn do một áp thấp nhiệt đới mới hình thành trên Biển Đông ngày 11/10, ảnh hưởng trực tiếp đến các tỉnh Trung Bộ. Lượng mưa trung bình trong 10 ngày tới lên đến 1.000-1.500 mm, trọng tâm mưa trải dài từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi.
 |
| Bản đồ cảnh báo các khu vực có nguy cơ lũ quét, sạt lở những giờ tới. Ảnh: NCHMF. |
Theo dự báo, mưa lớn còn tiếp tục xảy ra trong thời gian tới, lũ trên các sông ở Quảng Bình đến Quảng Ngãi sẽ lên rất nhanh, nhiều nơi trên mức báo động 3.
Lũ quét, sạt lở đất, ngập úng nghiêm trọng nguy cơ xảy ra trên diện rộng, nhất là khu vực các huyện Hướng Hóa, Đắk Rông, Hải Lăng, Triệu Phong (tỉnh Quảng Trị); Đại Lộc, Duy Xuyên (tỉnh Quảng Nam); Phong Điền (tỉnh Thừa Thiên Huế); Minh Hóa (tỉnh Quảng Bình).
Ông Tăng Văn An, Trưởng phòng Dự báo, Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Bắc Trung Bộ, cho biết theo số liệu quan trắc lịch sử, lượng mưa trung bình năm tại các tỉnh Bắc Trung Bộ khoảng 2.100-2.700 mm. Trong khi đó, đợt mưa tới được dự báo có khả năng lên đến 1.500 mm.
Như vậy, đợt mưa trong 10 ngày có thể bằng tổng lượng mưa trong suốt nửa năm tại các tỉnh miền Trung.
Chuyên gia khí tượng mô tả mưa những ngày tới là "như trút nước" và đánh giá đây là đợt mưa rất lớn của năm nay tại Trung Bộ.
Thủ tướng ra công điện khẩn
Cùng ngày, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ra công điện khẩn gửi UBND các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Phú Yên cùng các bộ, ngành, yêu cầu tập trung ứng phó với mưa lũ lớn tại các tỉnh miền Trung.
Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo địa phương chỉ đạo triển khai ngay biện pháp khẩn cấp ứng phó với mưa lũ theo phương châm 4 tại chỗ. Các địa phương chủ động thông tin kịp thời, khuyến cáo, hướng dẫn người dân trong các hoạt động, nhất là việc đi lại khi có mưa lũ; bố trí lực lượng kiểm soát, hướng dẫn giao thông.
 |
| Lũ trên các sông dâng cao, lực lượng chức năng phải đi thuyền vào các khu dân cư để rà soát, hỗ trợ người dân di chuyển đồ đạc và sơ tán. Ảnh: PCTT. |
Ngành giáo dục địa phương căn cứ tình hình cụ thể tại địa phương quyết định việc cho học sinh nghỉ học. Lực lượng chức năng hướng dẫn người dân chủ động dự trữ lương thực, nhu yếu phẩm thiết yếu đề phòng mưa lũ gây ngập úng, chia cắt kéo dài.
Ngoài ra, địa phương phải tổ chức giám sát việc vận hành an toàn các hồ đập trên địa bàn, theo quy trình vận hành được cấp thẩm quyền phê duyệt; chủ động xử lý mọi tình huống phát sinh trong quá trình vận hành hồ đập.
Chủ các hồ đập chịu trách nhiệm cung cấp kịp thời, đầy đủ thông tin liên quan đến vận hành hồ chứa nước về Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai và Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn địa phương, có liên quan phục vụ chỉ đạo phối hợp vận hành các hồ.
