Giới khoa học đặt ra nhiều giả thuyết khác nhau về sự hình thành của “hành tinh lang thang”. Chúng có thể từng là một hành tinh bình thường bay xung quanh một ngôi sao trước khi xảy ra va chạm với vật thể ngoài vũ trụ, khiến chệch quỹ đạo và bay vào không gian.
Một giả thuyết khác được đặt ra là những hành tinh này được hình thành sau vụ nổ của các đám mây bụi khí.
Một hành tinh với kích thước ngang Trái Đất đang trôi dạt giữa vũ trụ. Ảnh: ZME Science. |
Scott Gaudi, Giáo sư Đại học bang Ohio nói rằng trong vũ trụ có thể đang tồn tại vô số hành tinh lang thang. Hành tinh được Gaudi và các cộng sự quan sát được có khối lượng tương đương với Trái Đất hoặc Hỏa tinh.
Mặc dù xuất hiện trong không gian với số lượng lớn và kích thước đáng kể, việc tìm kiếm những hành tinh đang bay lang thang trong vũ trụ vẫn còn là một thách thức đối với các nhà thiên văn học. Do không được chiếu sáng bởi bất kỳ ngôi sao nào, các hành tinh này rất tối nên việc quan sát gặp trở ngại. Tính đến nay, chúng ta chỉ phát hiện được vài hành tinh như thế giữa vũ trụ bao la.
Ảnh minh họa cơ chế microlesing. Ảnh: Britannica. |
Để hành tinh lang thang gần đây nhất có thể được phát hiện, nhóm của Gaudi đã dùng microlensing (một kỹ thuật thường dùng để phát hiện vật thể thông qua sự bẻ cong của không – thời gian).
Về cơ bản, khi một hành tinh nằm giữa kính thiên văn và một ngôi sao, khối lượng của hành tinh sẽ khiến vùng không – thời gian xung quanh nó bị bẻ cong. Ánh sáng từ ngôi sao sẽ đi theo đường cong này rồi hội tụ tại ống kính của kính thiên văn vũ trụ. Hiện tượng mà chúng ta quan sát được chính là ánh sáng từ ngôi sao sẽ sáng hơn bình thường. Đó là lúc chúng ta bắt được một hành tinh lang thang.
Kính thiên văn Nancy Grace Roman. Ảnh: Wikipedia. |
Nhóm của Gaudi đã dùng kính thiên văn cũ trụ Nancy Grace Roman của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) để tìm ra hành tinh này. Theo ông, việc này không thể thực hiện được nếu không có những ống kính chuyên dụng.
“Tín hiệu thu được từ phương pháp microlensing này chỉ kéo dài trong vài giờ hoặc vài ngày trước khi biến mất mãi mãi. Điều này gây nên những khó khăn để chúng ta có thể quan sát từ Trái Đất thậm chí với cả một hệ thống kết hợp nhiều kính thiên văn", Matthew Penny, Phó giáo sư Đại học Louisiana cho biết.
Kính thiên văn Roman được thiết kế đặc biệt để tìm kiếm những hành tinh lang thang cũng như khả năng xuất hiện của chúng trong không gian. Những phát hiện thu được từ Roman có thể là chìa khóa quan trọng cho nhân loại để tìm hiểu sự hình thành và vòng đời của các hành tinh.