Vào tháng 2/2023, hàng loạt chuyên gia công nghệ đã giới thiệu một nguyên mẫu mạng xã hội mới trong một buổi ra mắt chỉ dành cho người được mời.
Các nhà phát triển của Bluesky, một hệ thống mạng xã hội phi tập trung muốn sản phẩm ra mắt với ít sự phô trương nhất có thể để họ có thể quản lý chặt chẽ sự phát triển của nó. Tuy nhiên, sau cuộc bầu cử Mỹ, nền tảng mạng xã hội này đã chính thức bước ra ánh sáng.
Bùng nổ
Theo New York Times, chỉ trong tuần qua, Bluesky chứng kiến sự tăng trưởng bùng nổ chưa từng có khi tăng gấp đôi và đạt con số 15 triệu người dùng.
Trong bối cảnh mọi người tìm cách một giải pháp thay thế những mạng xã hội quen thuộc như X, Facebook hay Threads, cái tên Bluesky bỗng trở thành lựa chọn số một.
Trên các cửa hàng ứng dụng của Apple và Google, Bluesky nhanh chóng trở thành ứng dụng miễn phí được tải xuống nhiều nhất. Sự tăng trưởng nhanh đến mức toàn bộ công ty gần như thay đổi chỉ sau một đêm, và các nhân sự phải chạy hết công suất. 20 nhân viên toàn thời gian của Bluesky đã phải làm việc liên tục để giải quyết các vấn đề phát sinh như trang web ngừng hoạt động, lỗi trong đoạn mã và các vấn đề kiểm duyệt nội dung.
“Với tư cách là một nhóm, chúng tôi tự hào về khả năng mở rộng quy mô nhanh chóng của mình. Tuy nhiên đi kèm luôn có một số khó khăn khi phát triển”, Jay Graber, CEO của Bluesky cho biết trong một cuộc phỏng vấn.
 |
| Sau bầu cử Mỹ, Bluesky chứng kiến sự tăng trưởng bùng nổ chưa từng có khi tăng gấp đôi và đạt con số 15 triệu người dùng. Ảnh: NBC. |
Đây cũng không phải lần đầu mà lượng người dùng Bluesky chứng kiến sự tăng trưởng đáng kinh ngạc. Hồi tháng 9, đã có tới 85% trong số 2,6 triệu người dùng mới đổ sang dùng mạng xã hội này là người Brazil sau khi nước này ban hành lệnh cấm X.
Trong khi đó, khoảng 500.000 người dùng mới đã đăng ký sử dụng nền tảng này vào một ngày trong tháng 10 khi X báo hiệu rằng các tài khoản bị chặn sẽ có thể thấy bài đăng công khai của người dùng.
Theo Business Insider, Bluesky là một mạng xã hội hoạt động tương tự X. Ở thời điểm mới khởi động, mạng xã hội này chỉ có hơn 60.000 người dùng bao gồm nữ nghị sĩ trẻ nhất nước Mỹ Alexandria Ocasio-Cortez và nghệ sĩ hài Dril từng nổi tiếng trên Twitter.
Mạng xã hội phi tập trung
Ngay từ khi thành lập, Bluesky đã hướng đến mục tiêu tách biệt mình khỏi các mạng xã hội truyền thống khác. Dự án này xuất phát từ ý tưởng của chính Jack Dorsey, người sáng lập Twitter, khi ông hy vọng sẽ xây dựng được một mạng xã hội "phi tập trung".
Dorsey gọi dự án là "Bluesky", và cuối cùng đã trở thành một công ty phúc lợi công cộng, một loại công ty vì lợi nhuận có mục tiêu tạo ra tác động tích cực đến xã hội thay vì tập trung vào việc tối đa hóa giá trị cổ đông.
Cũng chính Dorsey là người đã tài trợ cho bước đầu của Bluesky khi còn giữ chức tại Twitter. Sau khi mua lại mạng xã hội này, Elon Musk đã ra quyết định cắt đứt quan hệ với nhóm phát triển Bluesky.
 |
| Trên các cửa hàng ứng dụng của Apple và Google, Bluesky nhanh chóng trở thành ứng dụng miễn phí được tải xuống nhiều nhất. Ảnh: App Store. |
Mặc dù vậy, Bluesky sau đó vẫn huy động được hơn 23 triệu USD trong hai vòng gọi vốn mạo hiểm từ các nhà đầu tư tư nhân.
Từ đây, một nhóm các kỹ thuật viên do bà Graber dẫn đầu, bắt đầu xây dựng “giao thức AT”. Đây là thuật ngữ ám chỉ đoạn mã sẽ cho phép các nhà phát triển độc lập tạo mạng xã hội của riêng họ trên đó, đồng thời cho phép mọi người mang danh tính kỹ thuật số và thông tin của họ trên các nền tảng khác nhau.
Theo các giám đốc điều hành của Bluesky cho biết, bằng cách sử dụng công nghệ này, mọi người có thể tùy chỉnh các thuật toán của riêng mình để hiển thị các loại bài đăng mà họ muốn xem.
Điều này hoàn toàn đi ngược với những ông lớn MXH khác như Facebook hay TikTok sở hữu đoạn mã "khóa" người dùng vào nền tảng của họ và khó có thể chuyển sang đối thủ cạnh tranh.
New York Times gọi các ứng dụng này là "khu vườn đóng kín", nghĩa là những gì được đăng trên từng nền tảng chỉ nằm lại trên nền tảng đó.
Trong khi đó, với Bluesky, người dùng "không còn bị ràng buộc với một thuật toán thống trị, vốn sẽ thúc đẩy các bài đăng gây tranh cãi nhất hoặc các thương hiệu lớn nhất nữa", theo bà Rose Wang, giám đốc điều hành của Bluesky cho biết trong một video gần đây giải thích về cách thức hoạt động của MXH này.
Mặc dù có nhiều sự tương đồng với X, nhưng Bluesky vẫn có những khác biệt lớn. Đầu tiên, người dùng hoàn toàn có thể đặt tên miền của mình làm tên người dùng.
Điều này có thể giúp xác minh, vốn đã trở thành vấn đề gây tranh cãi đối với Twitter sau khi Elon Musk bắt đầu xóa dấu tích xanh khỏi các tài khoản từ chối trả phí hàng tháng.
 |
| Bluesky xây dựng “giao thức AT”. Đây là thuật ngữ ám chỉ đoạn mã sẽ cho phép các nhà phát triển độc lập tạo mạng xã hội của riêng họ trên đó. Ảnh: Bluesky. |
"Ví dụ, một phòng tin tức như NPR có thể đặt tên người dùng của họ là @npr.org. Sau đó, bất kỳ nhà báo nào mà NPR muốn xác minh đều có thể sử dụng tên miền phụ để đặt tên người dùng của họ theo dạng @name.npr.org", blog của công ty Bluesky Social lưu ý.
Khâu kiểm duyệt cũng là một khác biệt lớn. Một bài đăng trên blog khác cho biết Bluesky hiện sử dụng kiểm duyệt tự động và xây dựng hệ thống gắn nhãn cộng đồng, được mô tả là "tương tự như danh sách chặn/tắt tiếng được chia sẻ".
Theo đó, người dùng của nhiều nền tảng mạng xã hội khác sẽ được hiển thị các bài đăng từ một nguồn cấp dữ liệu được thuật toán chọn cho họ.
Người dùng hoàn toàn có thể tác động thuật toán này bằng cách theo dõi hoặc chặn một số tài khoản nhất định.
Elon Musk: Tesla, SpaceX và sứ mệnh tìm kiếm một tương lai ngoài sức tưởng tượng
Tủ sách Công nghệ giới thiệu cuốn tiểu sử, kể câu chuyện cuộc đời của Elon Musk từ thời thơ ấu cho đến khi ông thực hiện Zip2, PayPal, rồi đến SpaceX, Tesla và SolarCity.
