Ngày 30/6, Bộ GTVT tổ chức hội nghị trao đổi kinh nghiệm thiết kế, thi công, quản lý chất lượng, xử lý hiện tượng hằn lún vệt bánh xe mặt đường bêtông nhựa. Trong hai năm trở lại đây, Bộ GTVT đã nhiều lần tổ chức các cuộc họp, hội nghị bàn về vấn đề này.
Tại hội nghị, PGS.TS Hoàng Hà, Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ (Bộ GTVT) cho biết, qua kiểm tra thực tế trên Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên, nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng hắn lún là do việc tổ chức thi công, công tác thiết kế, quản lý chất lượng bê tông nhựa chưa tốt và chưa đúng yêu cầu kỹ thuật.
Tình trạng xe quá tải và thời tiết tác động đến bề mặt đường. Nắng nóng kéo dài với nhiệt độ không khí trên 40 độ C và nhiệt độ bêtông nhựa trên 70 độ C cũng là những nguyên nhân gây hằn lún.
 |
| Cao tốc quốc lộ 1B nhiều năm nay tồn tại các đoạn hằn lún kéo dài hàng cây số. Có điểm lún tới 9 cm. Ảnh: Hoàn Nguyễn. |
Cụ thể, các đơn vị đánh giá chất lượng, trữ lượng vật liệu chưa đủ, thiếu các thí nghiệm dính bám giữa đá và nhựa dẫn đến trong quá trình thi công nhà thầu phải thay đổi điều chỉnh về nguồn vật liệu, dây chuyền sản xuất thiếu ổn định khi dự án đồng loạt triển khai.
Các dự án có xuất hiện hằn lún vệt bánh xe đã không tuân thủ các quy định của Bộ GTVT về việc tập trung ít nhất 70% khối lượng vật liệu trước khi thí nghiệm, thiết kế cấp phối và rải thử bê tông nhựa trước khi thi công đại trà.
 |
| PGS TS Hoàng Hà. Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ, Bộ GTVT. Ảnh: K.A. |
"Điều này dẫn đến tình trạng chỉ tiến hành thử nghiệm, thiết kế cấp phôi bêtông nhựa cho một mỏ vật liệu nhưng khi thi công đại trà lại dùng vật liệu ở nhiều mỏ cung cấp khác, có thành phần hạt và tỷ lệ hạt dẹt hoàn toàn khác loại vật liệu đã được thí nghiệm dẫn đến chất lượng bêtông nhựa không đàm bảo ổn định”, PGS Hà phân tích.
Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ cũng nêu khi có yêu cầu thông xe ngay sau khi thi công đường lúc bêtông nhựa chưa đủ thời gian để liên kết chắc chắn, làm xuất hiện vệt hằn bánh xe ngay sau khi thông xe và phát triển nhanh.
Hơn nữa, một số đoạn tuyến lưu lượng và tải trọng xe quá lớn, tập trung ở các khu công nghiệp như tuyến tránh Kỳ Anh (có nhiều mỏ đá cung cấp vật liệu cho công trường xây dựng khu công nghiệp Fomusa), các ngã ba, ngã tư do xe nặng di chuyển với tốc độ chậm, dừng, phanh... cùng với tác động do nắng nóng kéo dài, nhiệt độ cao làm giảm tính ổn định của cấp phối bêtông nhựa.
Trong khi đó, đại diện Công ty cổ phần Đầu tư và xây dựng 709 thẳng thắn cho rằng, chiều dày mặt đường Việt Nam thấp hơn so với các nước khác. Nguồn cung cấp nhựa đường cũng chưa tốt.
Vào mùa mưa, nước ngấm vào bê tông nhựa làm tăng độ ẩm, dưới tác động của xe quá tải dẫn đến móng đường cấp phối ở dưới bị giảm sút nhanh chóng, gây hư hỏng cục bộ chất lượng mặt đường có chỗ bị lún, chỗ không.
Là đơn vị tham gia thi công các gói thầu của dự án Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên đồng thời có cam kết bảo hành mặt đường 5 năm không hằn lún vệt bánh xe, ông Nguyễn Viết Hải, Tổng giám đốc Công ty Sơn Hải đưa ra biện pháp thi công đối phó với thực trạng hằn lún mặt đường là sử dụng thiết bị thảm dây chuyền bê tông nhựa tiên tiến chất lượng cao, lu lèn để làm độ chặt mặt nhựa đường cao hơn.
Trao đổi về việc đoạn đường đi qua Quảng Bình bị kẻ xấu đổ hóa chất làm hư hại, đại diện Công ty CP Tập đoàn Sơn Hải cho hay, đến thời điểm này vẫn chưa xác định được chính xác hóa chất gây hư hỏng mặt đường bêtông là loại hóa chất gì.
Công ty cổ phần Tập đoàn Sơn Hải sẽ thưởng 50 triệu đồng cho người cung cấp thông tin thủ phạm dùng hóa chất phá mặt đường quốc lộ 1A ở những đoạn do đơn vị này thi công.
Công ty cam kết sẽ giữ bí mật thông tin cá nhân của người cung cấp thông tin.
"Công tác thiết kế hỗn hợp bêtông nhựa với độ dẻo, độ rỗng, dư đạt tiêu chuẩn thiết kế đảm bảo chịu được nhiệt độ trên 85 độ C. Muốn phá đường, nhiệt độ phải vượt qua ngưỡng 85 độ C”, ông Hải nói.
Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông cho biết, có cả nguyên nhân chủ quan và khách quan nhưng nhìn nhận rằng, đường vừa đưa vào khai thác đã xuất hiện hằn lún trong thời gian ngắn thì yếu tố chủ quan nhiều hơn. Dưới tác động của thời tiết xe quá tải đẩy nhanh hằn lún hơn.
“Công tác thí nghiệm thiết kế bê tông nhựa phải hết sức kỹ lưỡng. Khi tìm ra được sơ đồ trộn, dải nhựa, thi công thì giống như kê được đơn thuốc, cứ uống đúng ngày sẽ tiến tới khỏi bệnh. Những đơn vị nào làm kém thì sẽ không được xem xét làm các dự án về sau. Nếu đường hỏng, chủ đầu tư, nhà thầu sẽ phải tự bỏ tiền ra khắc phụ đồng thời kéo dài thời gian bảo hành,” Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông nhấn mạnh.
“Dù chỉ còn 1 m đường hằn lún, chúng ta phải có trách nhiệm nghiên cứu và khắc phục đến cùng nhằm chấn chỉnh kịp thời, tiến tới có biện pháp lâu dài để đưa các tuyến đường vào khai thác một cách bền vững, đảm bảo an toàn và hiệu quả tối đa”, Thứ trưởng Đông khẳng định.
