Điều luật này (có hiệu lực ngày 1/1/2016) là nguyên nhân chính gây ra cuộc đình công của hàng chục ngàn công nhân Công ty TNHH Pouyuen VN tại TP HCM mấy ngày qua.
Yên tâm khi tuổi về già
Theo ông Doãn Mậu Diệp, quy định về chế độ BHXH (bảo hiểm xã hội ) một lần trong Luật BHXH sửa đổi có nhiều điểm mới, hướng đến mục tiêu an sinh xã hội lâu dài, có lợi cho người lao động về sau.
Theo điều luật này, diện người lao động được hưởng BHXH một lần sẽ được thu hẹp, số còn lại có đóng BHXH phải đợi đến tuổi hưu sẽ nhận được lương hưu. Trường hợp lao động không có thời gian làm việc liên tục sẽ bảo lưu thời gian đóng BHXH và tiếp tục đóng khi có việc mới.
 |
| Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Doãn Mậu Diệp (bìa phải) và ông Tất Thành Cang (giữa) - phó chủ tịch UBND TP HCM - làm việc với báo chí chiều 30/3. |
Theo ông Diệp, lợi ích đầu tiên nhằm khuyến khích người lao động tích lũy thời gian đóng BHXH để có thể hưởng lương hưu hằng tháng khi về già, hết tuổi lao động, thay vì nhận BHXH một lần.
Mặt khác, khi người lao động chưa hết tuổi mà chấm dứt hợp đồng lao động phải nghỉ việc thì được giải quyết trợ cấp thất nghiệp, được hỗ trợ học nghề, tư vấn giới thiệu việc làm để có việc làm mới.
Đồng thời, khi người lao động trở lại làm việc thuộc diện đóng BHXH bắt buộc thì được tính cộng dồn thời gian đã tham gia để được hưởng lương hưu, bảo hiểm y tế phòng khi ốm đau, bệnh tật.
Trường hợp không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc (như tự tạo việc làm ở nhà) thì có thể tham gia BHXH tự nguyện, để đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Đồng thời tùy thuộc vào điều kiện kinh tế, khả năng cân đối ngân sách ở từng thời điểm, Nhà nước sẽ hỗ trợ một phần cho người lao động tham gia BHXH tự nguyện, tạo điều kiện để họ có thể tích lũy thời gian đóng BHXH, nhằm hưởng lương hưu, đảm bảo cuộc sống khi về già.
Nếu chưa tích lũy đủ thời gian hưởng lương hưu khi đến tuổi hưu, người lao động có thể đóng một lần số năm còn thiếu để ngay lập tức hưởng lương hưu.
Trường hợp người lao động không tiếp tục tham gia lao động trong khu vực có quan hệ lao động, chuyển sang làm công việc tự tạo, thì quy định mới cho phép họ có thể tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
Chưa hết, theo ông Diệp, nếu người lao động bảo lưu thời gian đóng BHXH, thì trong thời gian bảo lưu, nếu không may từ trần, thân nhân được hưởng chế độ tử tuất bao gồm: trợ cấp mai táng bằng 10 tháng lương cơ bản tại thời điểm người lao động chết (điều 66), nếu đóng đủ 15 năm trở lên mà chưa hưởng BHXH một lần thì thân nhân hưởng trợ cấp tuất hằng tháng (điều 67). Nếu chưa đủ 15 năm đóng thì thân nhân được nhận trợ cấp tuất một lần bằng mức trợ cấp BHXH một lần (điều 69 Luật BHXH).
Tiếp tục nghe ý kiến đóng góp
Luật mới có hiệu lực từ ngày 1/1/2016, còn 9 tháng nữa xây dựng nghị định, thông tư. Theo quy định, quá trình xây dựng sẽ được công bố để tham khảo ý kiến các đối tượng chịu ảnh hưởng.
"Bộ sẽ tổ chức các buổi tiếp xúc, tham vấn có đại diện của Tổng liên đoàn Lao động, đại diện người sử dụng lao động và người lao động. Tất cả ý kiến sẽ được tham khảo để chọn phương án có lợi nhất cho người lao động”, ông Diệp nói.
Đối với ý kiến của người lao động đề nghị trong trường hợp khó khăn được hưởng trợ cấp một lần, ông Doãn Mậu Diệp cho rằng, cần hết sức cân nhắc giữa nhu cầu trước mắt và việc ổn định lâu dài.
Ông Tất Thành Cang, Phó chủ tịch UBND TP HCM cho biết, trước mắt thành phố sẽ tạm dừng tuyên truyền Luật BHXH mới, chờ có thông tư, hướng dẫn đầy đủ của BHXH.
Chính sách BHXH hiện nay vẫn đang có hiệu lực, chưa có gì thay đổi. TP HCM sẽ tiếp thu đầy đủ ý kiến người lao động để báo cáo Chính phủ và các cơ quan liên quan.
Cùng ngày 31/3, UBND TP HCM tổ chức buổi gặp mặt giữa đại diện Bộ Lao động - Thương binh và xã hội và người lao động Công ty Pouyuen, để thông tin đầy đủ cho người lao động và lắng nghe ý kiến của họ.
Khi hiểu thấu đáo, người lao động sẽ đồng thuận
Trao đổi với Tuổi Trẻ về việc các cấp công đoàn sẽ tuyên truyền ra sao về Luật BHXH sau việc công nhân Công ty Pouyuen tại TP HCM đình công vừa qua, ông Đặng Quang Điều, trưởng ban chính sách pháp luật Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam, cho biết tổng liên đoàn đã có kế hoạch và sắp tới các cấp công đoàn sẽ triển khai tuyên truyền, phổ biến sâu rộng với công nhân ở các địa phương về những lợi ích, tính ưu việt của Luật BHXH 2014.
Theo ông Điều, sự việc người lao động đình công ở TP HCM vừa qua là do cách thức tuyên truyền chưa làm người lao động hiểu hết các quy định.
“Việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật tới công nhân là việc làm thường xuyên của các cấp công đoàn địa phương. Cách thức tuyên truyền rất quan trọng.
Với Luật BHXH 2014 có những điểm mới, đặc biệt là việc khi người lao động không hưởng trợ cấp một lần sẽ có những lợi ích gì. Đây là nội dung phải phổ biến thấu đáo để người lao động hiểu hết.
Tôi tin khi được phổ biến cặn kẽ, người lao động hiểu được giá trị của việc bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm, khi đó họ sẽ đồng thuận”, ông Điều nói.
X.L.
