Lo ngại tính công bằng trong xét tuyển học bạ khi điểm chuẩn quá cao

Nhiều giáo viên, hiệu trưởng các trường thừa nhận điểm học bạ nhiều môn cao hơn năng lực. Tuy nhiên, nhiều đại học vẫn coi đây là cơ sở "đáng tin cậy" để xét tuyển đại học.

Bộ GD&ĐT cho biết hiện có 20 phương thức tuyển sinh cùng tồn tại, tuy nhiên, 2 phương thức chính giúp các trường tuyển nhiều chỉ tiêu nhất là xét kết quả thi tốt nghiệp THPT và xét học bạ THPT.

Khoảng 250 trường đại học, cao đẳng dùng điểm học bạ để xét tuyển, trong đó, nhiều trường tuyển đến 50% bằng phương thức này.

Điểm xét tuyển cao ngất ngưỡng

Điểm chuẩn xét học bạ nhiều trường đại học năm nay tăng mạnh so với năm trước, thậm chí có không ít ngành điểm chuẩn vượt 30 điểm.

Cao nhất năm nay là một số chương trình đào tạo của ĐH Ngoại thương (FTU) lấy điểm chuẩn học bạ 30-30,5 (đã bao gồm điểm ưu tiên giải học sinh giỏi).

Các ngành tại trụ sở chính Hà Nội lấy điểm chuẩn cao nhất, đều từ 24 trở lên, trong đó phổ biến mức 26-28. Đây cũng là cơ sở duy nhất có năm chương trình lấy điểm chuẩn từ 30 trở lên, gồm Truyền thông Marketing tích hợp, Marketing số, Kinh tế đối ngoại, Thương mại quốc tế (cùng 30), Logistics và quản lý chuỗi cung ứng định hướng quốc tế (30,5).

Tương tự, cơ sở TP.HCM cũng có hai ngành nhóm Marketing và Kinh doanh quốc tế lấy điểm chuẩn 30 và 30,5; đều áp dụng với thí sinh xét học bạ và có giải học sinh giỏi.

ĐH Giao thông Vận tải công bố kết quả xét tuyển học bạ THPT của 33 ngành đào tạo là từ 19,12 đến 28,37. Ngành có điểm trúng tuyển cao nhất là Công nghệ thông tin (chương trình chất lượng cao Công nghệ thông tin Việt - Anh).

Với các trường đại học ở phía nam, có điểm chuẩn xét học bạ tăng cao ngất ngưởng. Nhiều trường như ĐH Cần Thơ, ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM, ĐH Đà Nẵng, ĐH Huế... cũng có điểm chuẩn xét học bạ đợt 1 tăng chóng mặt so với năm trước.

Bên cạnh đó, nhiều ngành của các trường có điểm chuẩn học bạ tăng cao kỷ lục. Tại ĐH Cần Thơ, hầu hết ngành có điểm chuẩn học bạ tăng 2-4 điểm so với năm ngoái, có ngành tăng đến 5 điểm.

Tại ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, nếu như năm 2021, phương thức xét học bạ chỉ có hai ngành đạt 29 điểm, năm nay, trường có đến 4 ngành có điểm chuẩn 29,75 và cả chục ngành có điểm chuẩn trên 29.

Tại ĐH Đà Nẵng, ĐH Kinh tế và ĐH Sư phạm là hai trường có điểm chuẩn học bạ tăng mạnh so với năm trước.

Để công bằng, phải làm sao?

Ông Huỳnh Thanh Phú, Hiệu trưởng trường THPT Nguyễn Du, TP.HCM, cho rằng xét tuyển đại học bằng học bạ là hình thức thuận tiện, phổ biến.

Tuy nhiên, có một vấn đề "bất cập" theo thầy Phú là chủ trương học sao kiểm tra vậy. Thầy cô dạy thế nào cho kiểm tra như vậy nên hầu như không gây áp lực với học sinh nên dễ dẫn đến điểm cao.

Nhưng ở kết quả điểm thi tốt nghiệp THPT, đây là kỳ thi tuyển cấp quốc gia, việc đạt điểm 8 trở lên cũng đã là khó chứ điểm tuyệt đối càng khó hơn.

Thầy Phú cho rằng việc xét tuyển dựa vào học bạ là điều bình thường. Tuy nhiên, với những trường lớn, tính cạnh tranh cao cần có thêm các tiêu chí, hệ số phụ bổ sung để sàng lọc, chọn được thí sinh phù hợp trong bối cảnh điểm học bạ của thí sinh có nhiều biểu hiện chưa phản ánh đúng thực lực học sinh.

“Chúng ta không thể lấy điểm học bạ của trường chuyên so với trường công lập hay trường tư thục. Để tăng độ tin cậy thì nếu các trường xét tuyển bằng hình thức này cần có hệ số phụ giữa các trường thì mới có sự công bằng”, ông Phú nhấn mạnh.

Mặt khác theo ông Phú, nước ta nên có trung tâm khảo thí độc lập cho bậc phổ thông, khi đó, kết quả sẽ chính xác và khách quan, đảm bảo công bằng cho các thí sinh. Vì hiện nay, mỗi giáo viên hay mỗi trường có cách đánh giá khác nhau thì việc xét học bạ dẫn đến tình trạng không công bằng.

GS.TS Phạm Thành Huy, Hiệu trưởng Đại học Phenikaa (Hà Nội), nhận định điểm học bạ và điểm thi có sự vênh nhau nhưng kết quả đánh giá bằng học bạ vẫn tương đối chính xác với khoảng 70-80% học sinh.

Tuy nhiên, theo ông Huy, những ngành "top" yêu cầu thí sinh phải có năng lực cao hơn như khối ngành sức khỏe. Hay với khối ngành kỹ thuật, công nghệ, điểm chuẩn học bạ cao hơn hẳn, có ngành lên tới 26, tức thí sinh phải có điểm trung bình hơn 8,6 mỗi môn. Mức này được tính toán dựa trên các kết quả phân tích.

TS Hoàng Ngọc Vinh, nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp, Bộ GD&ĐT, nhìn nhận việc đánh giá, cho điểm học sinh tại nhiều trường THPT không còn chuẩn mực khiến kết quả thể hiện trên điểm số không còn thực chất. Nói cách khác, hiện tượng nhà trường và giáo viên tìm cách “làm đẹp” hồ sơ cho học sinh có tồn tại.

Để chấn chỉnh tình trạng này, nhiều ý kiến cho rằng các trường đại học không nên đơn thuần sử dụng điểm học bạ bậc THPT để xét tuyển, thay vào đó chỉ nên xem đây là điều kiện ban đầu và phải kèm theo những điều kiện kết hợp khác nữa.

Thực tế thời gian qua, một số trường đã dùng kết quả học bạ kết hợp với các điều kiện khác như chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế, hay có thêm bài phỏng vấn, bài luận, bài kiểm tra đánh giá tư duy, đánh giá năng lực để xét tuyển. Cách làm này sẽ có độ tin cậy cao hơn và cũng đảm bảo công bằng hơn là việc chỉ xét tuyển đơn thuần bằng điểm học bạ THPT.