Lịch sử dân tộc trong 'Thần đồng đất Việt' gần gũi như thế nào?

Thần đồng đất Việt là bộ truyện tranh Việt Nam ra đời năm 2002. Dù lấy bối cảnh thời Hậu Lê, truyện vẫn sở hữu chiều không gian và thời gian riêng biệt, đan xen nhiều chi tiết siêu thực, từ đó làm sinh động hoá lịch sử, truyền thống và văn hoá của dân tộc Việt Nam. Trong bối cảnh thế hệ học sinh "chán ghét" môn học lịch sử, Thần đồng đất Việt lại trở thành những cuốn truyện tranh phổ cập kiến thức có giá trị văn hoá truyền thống tới độc giả nhỏ tuổi thông qua nhiều khía cạnh của truyện.

Xây dựng nhân vật: Có thể chia ra hai nhóm nhân vật trẻ em và người lớn trong Thần đồng đất Việt. Nhóm nhân vật trẻ em được gắn liền với tên 12 con giáp, trừ trường hợp của Cả Mẹo vì bố cậu là Bá hộ Mão. Nhóm nhân vật người lớn thường được đặt tên dựa trên tính cách nhân vật hoặc địa vị trong xã hội như cô Hai Hậu, thầy Đồ Kiết, bà Tám Tiền. Qua hệ thống tên nhân vật, độc giả hoàn toàn có thể mường tượng được tầng lớp từ nông dân, tri thức tới quan lại thời phong kiến Việt Nam. Bên cạnh đó, các bạn nhỏ trong truyện còn được gắn với "nickname" như Tí sún, Sửu ẹo, Dần béo, Dậu rách, Ngọ bà chằn, Mùi mập... Dù chỉ là thêm vào những biệt danh nhưng hệ thống nhân vật lại trở nên trẻ trung, sống động và gần gũi với người đọc nhỏ tuổi.

 Nhân vật chính trong truyện là Tí. Cậu có ba chỏm tóc, hình ảnh điển hình của trẻ em Việt Nam ngày xưa. Trên áo của Tí có hình bản đồ Việt Nam, được khéo léo lồng ghép với những hoạ tiết trang phục thời xưa. Nhân vật Tí là hiện thân của những sự kiện có thật trong lịch sử và những tình tiết siêu thực từng được truyền miệng trong dân gian. Điển hình, Thần đồng đất Việt giải thích cội nguồn của Tí là vị tiên tài giỏi ở trên trời. Ông được phái xuống trần gian để cứu giúp nhân dân. Sau đó, cô Hai Hậu ngồi nghỉ ở hòn đá, nơi vị tiên đáp đất, và hạ sinh ra Tí. Chính một phần bởi nét siêu thực, các tập của Thần đồng đất Việt thường khép 

lại theo hướng có hậu, khẳng định lẽ sống ở hiền gặp lành, đem lại tâm lý thoải mái, thoả mãn cho người đọc.

 Cuộc sống làng xã: Về trực quan, văn hóa làng xã được thể hiện ở các hình ảnh như không gian có lũy tre làng, cây đa, cổng làng. Về nội dung, truyện lần lượt đề cập đến những giá trị văn hóa như các giai thoại, các trò chơi dân gian, âm nhạc dân tộc, ẩm thực dân tộc, các sự kiện lịch sử. Không gian làng xã được thể hiện chủ yếu qua hình ảnh làng Phan Thị và làng Đỗ Thị. Phan Thị là tên gọi của làng lấy từ tên của công ty phát triển Thần đồng đất Việt - Phan Thị. Bối cảnh này xất hiện ngay trong tập đầu tiên của bộ truyện và xuất hiện trong phần lớn các tập truyện. Làng Đỗ Thị là ngôi làng nằm cạnh làng Phan Thị. Người dân nơi đây thường gây hấn với làng Phan Thị, xuất hiện đầu tiên ở tập Ngôi làng xấu tính (tập 42). Những chi tiết đời thường nhất như nhóm bạn Tí, Sửu, Dần, Mẹo chơi đùa, các trò chơi được lựa chọn cũng mang tính dân gian như đánh khăng, đá bưởi, thả diều.

Triều đình thời xưa: Không gian triều đình được khắc họa qua hình ảnh kinh thành Thăng Long, kinh thành Bắc quốc, kinh thành Chăm-pa. Trong đó, kinh thành Thăng Long là chủ yếu. Hình ảnh này xuất hiện lần đầu tiên trong tập truyện 25. Sau này, khi trạng Tí làm quan, bối cảnh Thăng Long được khắc họa nhiều hơn. Bên cạnh đó, bối cảnh Bắc Quốc (triều Minh) cũng được khai thác khi trạng Tí và các bạn nhiều lần được phái làm sứ giả và quay trở lại một vài lần. Không gian triều đình trong Thần đồng đất Việt cho phép người đọc mường tượng về kiến trúc của những cung điện, đền đài, lễ nghi tại các buổi triều kiến, tiếp sứ.

Món ăn dân gian: Trạng Tí yêu mẹ và yêu hết những đồ ăn mẹ nấu cho cậu dù đó chỉ là những món bình dân. Từ tình tiết gần gũi, giàu cảm xúc đó, người đọc được biết rằng những món ăn như chè lam, bánh trôi hấp, rau muống chấm nước mắm thật "Việt Nam". Lúa nước là một trong những văn hoá đặc trưng của Việt Nam, dân ta vốn có tập tục nấu gói những thứ bánh làm từ gạo nếp để dâng cúng tổ tiên ông bà, để tạ ơn Trời đất, Thần nông đã ban cho mưa thuận gió hoà, mùa màng tốt tươi. Trên tinh thần đó, Thần đồng đất Việt khéo léo lồng ghép những loại bánh như bánh trôi hấp, oản, chè lam vào trong những câu chuyện. Không ít độc giả cố gắng tìm kiếm các loại bánh này ngoài đời để xem thực hư sự hấp dẫn của nó.