Hình ảnh trước nghi lễ thả thơ của Ngày thơ Việt Nam lần thứ XV. Ảnh: Quỳnh Trang. |
“Chúng tôi muốn làm cho đời sống của thi ca được lan tỏa”, ông Nguyễn Quang Thiều nói trong họp báo Ngày thơ Việt Nam lần thứ 21. Đó là lý do Ngày thơ Việt Nam rời địa điểm quen thuộc là Văn Miếu - Quốc Tử Giám, sang tổ chức tại Hoàng thành Thăng Long, Hà Nội.
Kể từ khi hình thành, trong 20 năm qua, Ngày thơ đã trở thành một lễ hội văn hóa đẹp mỗi dịp Tết Nguyên tiêu. Địa điểm tổ chức cluôn là Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Hà Nội. Sau hai năm bị gián đoạn bởi Covid-19, Ngày thơ năm nay trở lại, chuyển địa điểm và thay đổi trong quy mô, nội dung tổ chức.
Muốn đưa thơ ca đến gần hơn với đời sống
Ngày thơ năm nay có chủ đề “Nhịp điệu mới”. Thời gian tổ chức của bao gồm cả ngày rằm tháng giêng (tức ngày 5/2/2023) thay vì chỉ diễn ra vào buổi sáng ngày rằm như những lần tổ chức trước.
Ông Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, nói ngày nay, đời sống vật chất của con người đã khá lên nhưng cũng có không ít đổ vỡ trong đời sống tinh thần con người. Thơ ca có mục đích bảo vệ nhân tính. Do đó, Ngày thơ Việt Nam lần thứ 21 được tổ chức không chỉ nhắm tới người yêu thơ, mà còn có mong muốn mang thơ tới công chúng, những người chưa tiếp xúc nhiều với vẻ đẹp của thi ca.
Nhà thơ Hữu Việt, Trưởng ban Nhà văn trẻ, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam, cho biết khi mới hình thành Ngày thơ, Văn Miếu - Quốc Tử Giám là không gian tối ưu. Nhưng càng ngày lễ hội càng thu hút đông đảo người yêu thơ tham dự khiến cho Ngày thơ năm nào cũng diễn ra cảnh chen chúc; ban tổ chức phải chia chương trình thành hai không gian chính: một sân thơ truyền thống, một sân thơ trẻ.
"Không gian chen chúc, các bối cảnh khó dàn dựng. Bản thân ban tổ chức, người yêu thơ lúng túng vì không biết nên tham gia sân thơ nào, ‘sân thơ trẻ’ hay ‘sân thơ già’, mà thi ca thì đâu có phân biệt già trẻ", Trưởng ban Nhà văn trẻ, Hội Nhà văn Việt Nam nói về tình trạng các lễ hội thơ trước đây. Đó là một trong những lý do chương trình năm nay chuyển địa điểm.
Năm nay, tận dụng công nghệ, ban tổ chức sẽ trình chiếu giới thiệu tác giả, tác phẩm trên những màn hình lớn ở không gian rộng, đồng thời livestream để người yêu thơ khắp miền Tổ quốc có thể hưởng ứng, tương tác với ngày hội.
Hình ảnh tại sân thơ truyền thống, Ngày thơ Việt Nam 2019. |
Những không gian chính ở Ngày thơ 2023
Không gian Ngày thơ năm nay gồm toàn bộ khu vực sân Đoan Môn của Hoàng Thành. Sân khấu với diện tích sàn 350 m2 được gọi là Đàn thơ dựng ở vị trí trung tâm là nơi diễn ra Đêm thơ Nguyên tiêu.
Chương trình nghệ thuật chính của Ngày thơ diễn ra lúc 19h-21h tại sân khấu trung tâm. Sẽ có 21 bài thơ/tác giả thơ xuất hiện trong chương trình, tương đương với con số Ngày thơ Việt Nam lần thứ 21. Công chúng sẽ được gặp lại hình ảnh của các nhà thơ nổi tiếng giai đoạn Thơ Mới đến thơ kháng chiến chống Pháp như: Nguyễn Đình Thi, Chế Lan Viên, Huy Cận, Xuân Diệu, Hoàng Cầm, Lê Đạt, Chính Hữu… qua giọng đọc của các nhà thơ từ kho tư liệu của Bảo tàng Văn học Việt Nam.
Tiếp theo là phần đọc, trình diễn, diễn xướng thơ của các nhà thơ thế hệ chống Mỹ; thế hệ nhà thơ sau 1975 đến thời kỳ Đổi mới; và cuối cùng là của các nhà thơ Trẻ. Đan xen với đọc thơ, các nghệ sĩ nổi tiếng sẽ trình diễn những ca khúc được phổ nhạc từ các bài thơ được công chúng yêu thích.
Đến Ngày thơ, người tham dự sẽ bước qua Cổng thơ (họa sĩ Phạm Hà Hải thiết kế) để bước vào không gian của thi ca. Một Đường thơ được dựng với 100 câu thơ hay của thi ca Việt Nam được viết trên giấy dó tạo hình thành những chiếc quạt.
Cuối Đường thơ là Nhà ký ức, nơi trưng bày các hiện vật đặc biệt của các nhà thơ tên tuổi qua nhiều thời kỳ của văn học Việt Nam do Bảo tàng Văn học Việt Nam cung cấp. Bên cạnh Nhà ký ức là Quán thơ, nơi các nhà thơ, tao nhân mặc khách nhiều thế hệ sẽ giao lưu với công chúng, đọc thơ và trò chuyện về thi ca Việt Nam.
Song song Đường thơ, lễ hội thi ca năm nay còn dành không gian cho Đường sách. Khoảng 40 gian hàng được dựng là nơi các nhà xuất bản, công ty văn hóa, phát hành sách trưng bày ấn phẩm thi ca.
Ngoài thưởng thức các tiết mục văn hóa, văn nghệ, người tham gia còn có thể thử tài với những câu đố vui. Hai Cây thơ được dựng, từ trên cành cao sẽ thả xuống những phong thơ, bên trong có những câu hỏi thú vị, đố vui kiến thức thơ dành cho bạn yêu thơ, người chiến thắng sẽ nhận được những phần quà từ ban tổ chức.
Đạo diễn Lê Quý Dương tiết lộ ngoài việc các nhà thơ lên đọc thơ, trình diễn thơ, năm nay có các ca sĩ thể hiện những nhạc phẩm hay phổ thơ. Bên cạnh đó còn có các hội thảo về thơ trẻ, sứ mệnh thơ ca trong đời sống hôm nay.