Đồng bitcoin tăng giá phi mã kéo theo lượng điện tiêu thụ tăng khủng khiếp. Theo đó, mạng lưới bitcoin đang ngốn khoảng 32 TWh/năm, mỗi giao dịch bitcoin ngốn 250 kWh, đủ cho hộ gia đình dùng trong nhiều ngày.
Thực trạng này làm dấy lên lo ngại về sự ổn định của mạng lưới điện. Các chuyên gia dự đoán tới năm 2020, mạng lưới bitcoin sẽ ngốn lượng điện tương đương với cả thế giới đang sử dụng hiện nay.
Trong khi đó, lượng điện sản xuất toàn cầu không thể tăng gấp đôi trong ít nhất hai năm tới, và sẽ là thảm họa môi trường khủng khiếp nếu con người cố làm vậy.
Ngốn nhiều điện năng
 |
| Chi phí cho tiền điện là trở ngại lớn nhất của người đào bitcoin. |
Đào bitcoin là quá trình tạo ra đồng bitcoin mới. Chưa ai hiểu thấu đáo cơ chế này, và cũng không ai biết đích xác chúng tiêu tốn bao nhiêu điện năng.
Tuy nhiên, có vài con số thống kê khá chính xác liên quan tới thu nhập của ngành này. Cụ thể, người đào bitcoin kiếm được 75 bitcoin mỗi tiếng với tỷ giá mới nhất là 15.000 USD/bitcoin, tính ra mỗi giờ kiếm được 1.125.000 USD, một năm trên 9,8 tỷ USD.
Với ngành công nghiệp này, tiền điện là trở ngại lớn nhất. Khi giá bitcoin tăng lên, các thợ đào sẽ ngốn nhiều điện năng hơn cho tới khi chi phí tiền điện ngang với doanh thu.
Đây chính là phương pháp mà trang web Digiconomist sử dụng để tính toán mức tiêu thụ điện năng của mạng bitcoin.
Giá bitcoin càng tăng, mức tiêu thụ điện năng càng lớn. Nếu giá bitcoin tăng tới 25.000 USD, mức tiêu thụ điện năng sẽ gấp đôi con số đưa ra ở trên.
Còn nếu giá bitcoin giảm, người đào sẽ không kiếm lời là bao và buộc phải hạn chế bớt thiết bị đào, qua đó giảm lượng điện tiêu thụ xuống.
Hiện tại, Digiconomist ước tính Bitcoin đang ngốn chưa tới 1% điện năng của cả nền kinh tế Mỹ. Tuy nhiên, khi bitcoin tăng giá gấp 100 lần hiện nay (trên 1 triệu USD/bitcoin), mạng lưới này sẽ ngốn nhiều điện hơn cả nền kinh tế Mỹ.
Liệu viễn cảnh đó có xảy ra trước năm 2020 không? Điều này không ai dám chắc. Tuy nhiên, bitcoin đã tăng giá chóng mặt trong hai năm qua.
Nếu đầu năm 2015, Bitcoin chỉ ở mốc 200 USD thì hiện đã vượt trên 15.000 USD, tăng gấp 70 lần - điều không ai có thể ngờ tới.
Lầm tưởng về bitcoin
Nhiều người lầm tưởng rằng đào bitcoin dựa trên quy trình toán học sẽ ngày càng khó khi có nhiều bitcoin được tạo ra.
Thực tế không phải vậy. Mạng bitcoin có khả năng tự động điều chỉnh độ khó đào tiền nhằm đảm bảo rằng cứ mỗi 10 phút lại có một block được tạo ra, không phụ thuộc vào việc có nhiều hay ít nguồn lực máy tính trên mạng.
Khi bitcoin ra mắt năm 2009, mỗi block có phần thưởng 50 bitcoin dành cho người đào (người tạo ra). Cứ mỗi bốn năm, con số này lại giảm một nửa, tương ứng với 25 bitcoin năm 2012 và 12,5 bitcoin năm 2016.
Năm 2020, phần thưởng này sẽ giảm xuống còn 6,25 bitcoin. Và khi doanh thu của ngành công nghiệp này giảm một nửa, lượng điện tiêu thụ cũng giảm một nửa. Còn nếu lượng điện không giảm, việc khai thác bitcoin không còn mang lại lợi nhuận.
Tương tự, tới năm 2024 và 2028, phần thưởng sẽ giảm tiếp một nửa. Vậy nên, nếu giá bitcoin ổn định, mức tiêu thụ điện năng của mạng bitcoin sẽ giảm ổn định trong thập kỷ tới đây.
Một chi tiết cũng rất quan trọng khác, đó là phần thưởng cố định 12,5 bitcoin không phụ thuộc vào số lượng giao dịch mà mạng bitcoin xử lý. Người đào vẫn thu phí mỗi phiên giao dịch từ người dùng bitcoin nhưng với giá trị nhỏ hơn nhiều so với phần thưởng cố định trên mỗi block.
Điều đó có nghĩa mạng bitcoin có thể được nâng cấp để xử lý nhiều giao dịch hơn mà không gây tốn kém cho người đào hoặc tiêu hao nhiều điện năng hơn.
 |
| Ngày càng có nhiều người tham gia vào ngành công nghiệp bitcoin. |
Có thể giảm điện tiêu thụ được không?
Về cơ bản, có ba cách giúp giảm lượng điện tiêu thụ của bitcoin. Cách đầu tiên đã được đề cập ở trên, đó là giá bitcoin giảm xuống.
Giải pháp thứ hai là thu hẹp cơ chế thưởng 12,5 bitcoin mỗi block trước năm 2020. Tuy nhiên, cách này cũng rất khó bởi giới giao dịch và người đào bitcoin không chấp nhận.
Giải pháp thứ ba là thay đổi quy trình đào bitcoin. Hiện tại, thuật toán đào bitcoin dựa trên việc xử lý một lượng lớn các hàm hash mật mã (cryptographic hash functions), nhưng cũng có loại tiền ảo sử dụng phương pháp đào khác.
Được xem như phiên bản của bitcoin, bitcoin gold sử dụng thuật toán đào dựa trên bộ nhớ nên tốn ít điện năng hơn, mặc dù vẫn ngốn rất nhiều năng lượng. Ngoài ra, còn nhiều thuật toán đào tiền ảo tiết kiệm điện năng khác.
Tuy nhiên, việc chuyển đổi thuật toán đào tiền không hề dễ dàng và thường bị người đào phản đối. Việc làm này cũng có thể thổi bay vốn đầu tư hàng trăm triệu USD của các công ty vào phần cứng đào tiền.
Nói chung, đào bitcoin sẽ vẫn ngốn rất nhiều điện và thực tế này sẽ không thay đổi trong một sớm một chiều.
