|
|
Nhiều người tin rằng hỗn hợp hành củ và nước lọc sẽ giúp chữa bệnh cúm và cảm lạnh. Ảnh: @nikki.neisler. |
"Phương thuốc" chữa cảm cúm tự chế bằng hành củ là thông tin y tế sai lệch mới nhất đang lan truyền trên TikTok. Đây cũng là dấu hiệu cho thấy rằng dịch vụ chăm sóc sức khỏe dựa trên khoa học và có giá cả phải chăng nằm ngoài tầm với của nhiều người Mỹ.
Những video chia sẻ cách thực hiện hỗn hợp cay nồng - được làm bằng cách ngâm hành sống xắt nhỏ trong nước - đã thu hút hàng chục triệu lượt xem trên mạng xã hội.
Không ít tài khoản tôn vinh thứ dung dịch như một phương thuốc chữa bệnh diệu kỳ, dù không có bằng chứng khoa học nào chứng minh điều đó.
  |
Những video hướng dẫn làm dung dịch hành ngâm thu hút hàng chục triệu lượt xem. Ảnh: @cayleyx0, @nikki.neisler. |
Hiệu ứng giả dược
Trong một video thu hút 2,5 triệu lượt xem, một phụ nữ, người mô tả bản thân là “đứa con của mẹ thiên nhiên” ở trang cá nhân, đã nhiệt tình quảng cáo “phương thuốc” tự chế bằng hành.
Để nâng cao hiệu quả chữa bệnh, cô kêu gọi người xem hãy ngâm hành trong nước nhiều giờ đồng hồ.
Các video nhận được sự quan tâm lớn trong bối cảnh Mỹ phải đối mặt cùng lúc “bộ 3” dịch bệnh gồm cúm, Covid-19 và RSV. Hệ thống y tế nước này đang trong tình trạng căng thẳng và quá tải.
Nếu sử dụng với số lượng hợp lý, hành sẽ không gây hại cho con người, ngoài trừ hơi thở có mùi.
Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cảnh báo rằng những video như trên có thể thúc đẩy niềm tin mù quáng vào những liệu pháp chữa trị tại nhà, từ đó gây hại cho sức khỏe cộng đồng.
“Những củ hành vô hại. Nhưng nếu người nào đó ốm, họ nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế thực sự. Tôi sợ rằng mọi người sẽ chỉ uống nước hành mà không đi khám, để rồi lây lan Covid-19 hoặc virus trong cộng đồng”, Katrine Wallace, một nhà dịch tễ học và trợ lý giáo sư tại Đại học Illinois Chicago, nói.
 |
| Trào lưu tự chữa ốm tại nhà cho thấy sự khủng hoảng trong hệ thống y tế Mỹ. Ảnh: Shutterstock. |
Dưới những video ngụy khoa học, nhiều người để lại bình luận khẳng định rằng “phương thuốc” thực sự hiệu quả với họ.
Bà Wallace gọi đó là “hiệu ứng giả dược”. Bệnh cúm chỉ đang thuyên giảm theo chu trình tự nhiên, không phải nhờ món nước ngâm hành.
Tin giả vạch trần thực trạng
Trào lưu này cho thấy TikTok có vô số tài khoản lan truyền thông tin sai lệch, từ vaccine cho đến những tin đồn vô căn cứ về y tế, nhằm tăng tương tác và lượt xem. Đáng chú ý, chúng có thể tác động nghiêm trọng đến quyết định y tế của con người, theo các chuyên gia.
“Con người thường yêu thích phương pháp chữa bệnh thần kỳ và vì một số lý do, dường như chúng ta nghĩ rằng phương pháp càng đau đớn, càng có tác dụng kỳ diệu”, Abbie Richards, một nhà nghiên cứu thông tin sai lệch, nói.
Người này cho biết thêm: “Kiểu nội dung cung cấp giải pháp đơn giản cho vấn đề phức tạp thường dễ phổ biến nhờ thuật toán hướng đến sự tương tác như của TikTok. Đặc biệt, những giải pháp rẻ và dễ tiếp cận càng dễ thu hút người xem ở nơi không có dịch vụ chăm sóc y tế”.
 |
| TikTok dung dưỡng vô số tin giả, trào lưu độc hại. Ảnh: Bloomberg. |
Người phát ngôn TikTok cho biết ứng dụng sẽ xóa nội dung được coi là cung cấp thông tin y tế sai lệch “có khả năng gây hại đáng kể”. Do các video về nước ngâm hành không vượt qua ngưỡng “gây hại đáng kể”, chúng không bị xử lý.
Mặt khác, theo nhà nghiên cứu Richards, việc những video này phổ biến cho thấy “sự thất bại mang tính hệ thống” trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.
Ở một quốc gia có dịch vụ chăm sóc y tế đắt đỏ như xứ cờ hoa, dữ liệu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) cho thấy khoảng 30 triệu người Mỹ, tương đương 9% dân số, không có bảo hiểm y tế.
Hàng triệu người Mỹ khác đang "không được bảo hiểm đầy đủ", với phạm vi bảo hiểm không cung cấp cho họ dịch vụ y tế hợp túi tiền, theo Quỹ Thịnh vượng chung phi lợi nhuận.
“Thật dễ dàng để nói rằng ‘Hãy tìm gặp bác sĩ để chữa bệnh’. Thế nhưng, với một xã hội bị hạn chế tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe, hệ thống y tế quá tải và cách tiếp cận đối với những làn sóng dịch bệnh thiếu rõ ràng, con người có thể sẽ bắt đầu uống nước hành tây hoặc nhét tỏi vào tai”, Richards nói.
Gen Z giúp đẩy doanh số của tiểu thuyết lãng mạn
Cách đây một thập kỷ, nhóm đọc tác phẩm lãng mạn nhiều nhất là phụ nữ 35-54 tuổi. Nhưng trong vài năm qua, độ tuổi đã được mở rộng và trẻ hóa xuống thế hệ Gen Z. Sự thành công của các tác phẩm lãng mạn trong việc chinh phục độc giả này còn được thúc đẩy mạnh mẽ bởi những cộng đồng yêu sách trên mạng xã hội.
