Theo Wall Street Journal, sản xuất và tiêu dùng của Trung Quốc thúc đẩy tăng trưởng của châu Á, Bắc Mỹ, châu Âu và các khu vực khác trong nhiều năm qua.
Các nhà sản xuất toàn cầu cũng bị ràng buộc chặt với Trung Quốc. Hàng loạt chuỗi cung ứng phụ thuộc gần như hoàn toàn vào mạng lưới nhà máy, cơ sở sản xuất tại quốc gia 1,4 tỷ dân. Hệ thống này sản xuất cả hàng hóa trung gian và thành phẩm.
Với việc chính phủ Trung Quốc thực hiện các biện pháp nghiêm ngặt nhằm ngăn chặn dịch virus corona lây lan, hàng loạt nhà máy ở nước này rơi vào tình trạng tê liệt.
Ở Mỹ, Tập đoàn General Motors cảnh báo rằng việc thiếu phụ tùng do Trung Quốc sản xuất có thể làm chậm dây chuyền lắp ráp tại các nhà máy sản xuất xe thể thao đa dụng tại Michigan và Texas. Hãng xe hơi Mỹ cho biết đang tìm mọi biện pháp để giảm thiểu rủi ro.
 |
| Nhiều hãng hàng không hủy các chuyến bay đến và đi khỏi Trung Quốc. Ảnh: WSJ. |
"Chỉ còn biết chờ đợi"
Câu chuyện tương tự cũng xảy ra với nhiều công ty khác trên khắp thế giới. Mostafiz Uddin, chủ một xưởng may quần jeans ở thành phố Chittagong, phía đông nam Bangladesh, cho biết công ty ông không thể thực hiện 100.000 đơn hàng vì không nhập được vải từ Trung Quốc.
"Tôi chỉ còn biết chờ đợi. Chúng tôi không có lựa chọn nào khác", ông Uddin than thở.
Một tháng sau khi dịch virus corona buộc các nhà máy đóng cửa, các nhà kinh tế cảnh báo rằng việc Trung Quốc ngừng sản xuất kéo dài có thể làm tê liệt bộ máy sản xuất toàn cầu và khiến thế giới thiệt hại tới 1.000 tỷ USD.
Tuần trước, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in thừa nhận: "Tình hình hiện tại nghiêm trọng hơn những gì chúng ta nghĩ. Chính phủ Hàn Quốc cần phải thực hiện các bước khẩn cấp ngay lập tức".
Hyundai Motor - sau khi đóng cửa một số nhà máy Trung Quốc trong tháng 2 - đã phải tạm dừng một trong những dây chuyền lắp ráp chính của hãng tại Ulsan, Hàn Quốc, vì thiếu các bộ phận từ Trung Quốc.
Asiana Airlines, hãng hàng không lớn thứ hai của Hàn Quốc, yêu cầu 10.500 nhân viên làm việc theo các ca so le trong 10 ngày nghỉ không lương từ 19/2.
 |
| Chứng khoán Nhật Bản lao dốc do dịch virus corona. Ảnh: WSJ. |
Những tập đoàn điện tử lớn phụ thuộc vào thiết bịTrung Quốc cũng cắt giảm sản xuất vì dịch Covid-19. Nhiều công ty đã cân nhắc việc di dời dây chuyền sản xuất đến nước khác.
"Xuất khẩu của Nhật Bản sang Trung Quốc dự kiến sẽ giảm 7% trong quý này so với quý trước", nhà kinh tế Taro Saito thuộc Viện Nghiên cứu NLI nhận định.
Nintendo, hãng sản xuất trò chơi nổi tiếng của Nhật Bản, cho biết một số lô hàng của máy chơi game Switch bị trì hoãn giao vì hãng thiếu phụ tùng từ các nhà máy Trung Quốc.
Bùng lên ngay sau chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, dịch virus corona chủng mới có thể gây những tác động nghiêm trọng lên nền kinh tế toàn cầu. Giới chuyên gia đánh giá tăng trưởng GDP của một số nền kinh tế phụ thuộc nhiều nhất vào Trung Quốc có thể sụt hơn 0,5% trong năm nay.
Các nền kinh tế châu Á lao đao
Theo ước tính của Viện Toàn cầu McKinsey, Trung Quốc hiện chiếm gần một phần ba tăng trưởng GDP thế giới, vượt xa mức 3% vào năm 2000. Các nền kinh tế châu Á phụ thuộc đặc biệt đáng kể vào Trung Quốc.
Theo Ngân hàng Thế giới (WB), năm 2000, Trung Quốc chỉ chiếm 1,2% thương mại toàn cầu. Đến năm 2018, thị phần của Trung Quốc vọt lên 30%. Ở châu Á, thị phần của Trung Quốc tăng từ 16% lên 41% trong quãng thời gian này.
Ảnh hưởng của Trung Quốc đối với nền kinh tế toàn cầu thể hiện rõ khắp mọi nơi. Mới đây, Apple thông báo sẽ không đạt được mục tiêu doanh thu trong quý I vì phải đóng cửa tạm thời các nhà máy Trung Quốc.
Tại châu Âu, các công ty dịch vụ tàu container cảnh báo lợi nhuận sẽ sụt giảm khi hàng chục chuyến vận chuyển hàng khóa từ Trung Quốc bị hủy bỏ.
Việc chính phủ Mỹ cấm du khách Trung Quốc nhập cảnh là một đòn giáng mạnh vào ngành du lịch - dịch vụ của nước này. Các nền kinh tế châu Á phụ thuộc vào du khách và thương mại với Trung Quốc cũng đang điêu đứng.
Singapore tuần trước đã cắt giảm dự báo tăng trưởng GDP hàng năm từ 1,5% xuống còn 0,5%. Thái Lan ước tính lượng khách du lịch có thể giảm 13% trong năm nay vì Trung Quốc hủy các tour du lịch.
 |
| Mỹ cấm du khách Trung Quốc nhập cảnh là một đòn giáng mạnh vào ngành du lịch - dịch vụ của nước này. Ảnh: WSJ. |
Australia cũng đang lao đao. Hai thập kỷ trước, Trung Quốc chỉ là đối tác thương mại nhỏ của Australia.
Nhưng khi tập trung đầu tư vào công nghiệp, Trung Quốc ồ ạt mua quặng sắt và than lớn từ Australia. Năm 2019, thị trường Trung Quốc chiếm gần 40% xuất khẩu của Australia.
BHP Billiton, công ty khai thác mỏ lớn nhất thế giới, cho biết nhu cầu hàng hóa sẽ sụt giảm mạnh nếu dịch bệnh không được kiểm soát vào cuối tháng 3.
Sự suy thoái cũng đã tràn sang các ngành công nghiệp phụ trợ. WiseTech Global, công ty cung cấp phần mềm đám mây để theo dõi các sản phẩm, hạ dự báo doanh thu năm 2020.
WiseTech cho biết những biện pháp chống dịch tại Trung Quốc buộc hãng hoãn ra mắt các tính năng sản phẩm mới. CEO Richard White mô tả: "Đây là sự kiện hàng chục năm mới xảy ra một lần".
