Lái xe mất tập trung (distracted driving) là cụm từ được Cục An toàn Giao thông Đường cao tốc Quốc gia Mỹ (NHTSA) sử dụng để chỉ những hành vi gây mất sự chú ý của tài xế, bao gồm sử dụng điện thoại, ăn uống hay nói chuyện với người trong xe.
Thói quen không thể 'rời' điện thoại
“Gửi hoặc đọc một tin nhắn sẽ khiến mắt bạn rời khỏi đường trong khoảng 5 giây. Ở tốc độ 90 km/h, khoảng thời gian đó tương đương đi hết chiều dài một sân bóng mà nhắm mắt”, tài liệu của NHTSA nêu rõ.
Theo cơ quan này, tại Mỹ năm 2019 đã có hơn 3.000 người thiệt mạng vì mất tập trung khi lái xe. Có tới 48 trên 50 bang của Mỹ cấm việc nhắn tin khi lái xe.
 |
| Dùng điện thoại khi lái xe là một trong những nguyên nhân gây tai nạn hàng đầu. |
Tại Việt Nam, dễ bắt gặp những tài xế vừa lái xe, vừa sử dụng điện thoại trên đường. Hành vi này có thể bị phạt 1-2 triệu đồng, và tước giấy phép lái xe từ 1-4 tháng tùy theo có gây tai nạn hay không.
Thực tế, hậu quả nghiêm trọng của việc dùng điện thoại khi lái xe là điều không khó để nhận thấy. Nhưng người dùng thường bị cuốn vào sức hấp dẫn của lượng thông tin khổng lồ và tính giải trí mà smartphone mang lại. Hơn nữa, giải trí và tìm đường đi trên xe thường là nhu cầu phổ biến của người cầm vô lăng.
Các hãng xe và 'big tech' từ lâu đã nhìn thấy khoảng trống này. Nhiều nỗ lực giúp người cầm lái duy trì sự tập trung khi lái xe đồng thời tận hưởng nhu cầu cá nhân như nghe nhạc, tìm đường, liên lạc, đọc tin.
Trong tất cả phương thức giao tiếp giữa người và máy, giọng nói chính là cách tự nhiên và nhanh nhất. Người dùng ở bất kì độ tuổi, có kiến thức về công nghệ hay không đều dễ dàng nói ra những yêu cầu như mở bài hát nào đó, chỉ đường đến một địa chỉ bất kì, nghe bản tin mới nhất...
Công nghệ giọng nói nếu được đưa vào phục vụ cho người lái xe sẽ là một sự tương thích hoàn hảo, giúp người cầm lái không cần rời tay khỏi vô lăng và rời mắt khỏi con đường trước mũi ôtô.
 |
| Công nghệ giọng nói được trang bị trên ôtô từ thập niên 2010. |
Những mẫu xe từ thập niên 2010 bắt đầu hỗ trợ chế độ thoại rảnh tay, hoặc ra lệnh cho xe qua giọng nói bằng một nút bấm. Trên thực tế, sự phát triển của trí tuệ nhân tạo làm thay đổi nhanh chóng thói quen giải trí và thực hiện tác vụ của người lái xe toàn cầu, mở ra những tiện ích thông minh mới cho người dùng.
Các trợ lý giọng nói như Alexa, Siri, Google Assistant... đã được người lái xe hơi sử dụng phổ biến trên toàn thế giới. Thay vì dùng tay để điều khiển các tác vụ mong muốn, người cầm lái ra lệnh bằng giọng nói.
Lái xe an toàn hơn với trợ lý AI tiếng Việt
Sở hữu ôtô cá nhân ngày càng phổ biến ở Việt Nam. Điều này đồng nghĩa cần có công nghệ hỗ trợ tiếng Việt dành cho người Việt khi lái xe.
Tuy nhiên, trên ôtô ở Việt Nam mặc định là công nghệ ngoại nhập, rất hạn chế về khả năng hiểu tiếng bản địa. Như khi được yêu cầu mở bài hát của nghệ sĩ Việt Nam, chúng thường cho ra kết quả với những cái tên nước ngoài có cách phát âm tương tự. Thậm chí, các ông lớn đã địa phương hóa với những phiên bản trợ lý giọng nói bằng tiếng Việt, nhưng đôi khi vẫn chưa hoàn toàn đáp ứng được thói quen sử dụng của người bản địa.
Hơn nữa, các tính năng này chỉ có trên các dòng xe hơi cao cấp.
Từ cuối năm 2018, đội ngũ kỹ sư AI của Zalo đã nghiên cứu và phát triển trợ lý giọng nói tiếng Việt và chính thức ra mắt Kiki vào cuối năm 2020 để phục vụ nhu cầu này. Sự phát triển của những trợ lý ngôn ngữ bằng tiếng Việt và có am hiểu về địa phương như Kiki giúp người lái xe sử dụng, tận hưởng cảm giác rảnh tay trên xe dễ dàng hơn.
 |
| Trợ lý Kiki ra mắt từ cuối năm 2020, giúp người lái xe tận hưởng cảm giác rảnh tay, điều khiển phương tiện an toàn hơn. |
Ngoài việc sử dụng trên các dòng xe hơi cao cấp có Android Auto, Apple Carplay, Kiki cũng có thể hoạt động trên đến các dòng xe truyền thống cần thêm màn hình ngoài. Từ tháng 6, các sản phẩm thế hệ mới của màn hình xe hơi Gotech bán ra thị trường đều được tích hợp sẵn trợ lý Kiki.
Không chỉ giúp người Việt lái xe an toàn, Kiki trên Gotech còn giúp người dùng xe hơi truyền thống có thể tận hưởng dịch vụ thông minh như xe cao cấp. Các tác vụ phổ biến trên xe như chỉ đường, tìm địa điểm, mở nhạc đều được thực hiện nhanh chóng qua lệnh bằng giọng nói.
 |
| Từ tháng 6, Kiki chính thức có mặt trên màn hình ôtô thông minh Gotech. |
So với công nghệ ngoại nhập, Kiki có ưu điểm nổi trội trong hiểu và xử lý tốt ngôn ngữ theo vùng miền, tiếng địa phương, tiếng lóng hoặc văn nói hàng ngày của người Việt. Kiki cũng linh hoạt trả lời bằng giọng nam, nữ hoặc Bắc, Trung, Nam.
Đặc biệt, nhờ cơ sở dữ liệu rất đa dạng của Zing MP3, cùng với tầm nhìn phát triển, Kiki gần như đảm bảo tìm kiếm được tất cả bài hát và ca sĩ bằng tiếng Việt. Bạn thậm chí cũng chẳng cần nhớ tên bài hát, chỉ cần đọc một đoạn ca từ, Kiki sẽ tìm ra bài hát cho bạn.
Tất nhiên, là một sản phẩm của người Việt, Kiki có thể trả lời những câu hỏi rất 'thuần Việt' như “Tết là ngày nào, bao nhiêu ngày nữa đến Tết” hay “giá vàng hôm nay bao nhiêu”. Có một 'cỗ máy' tương tác như vậy, bạn có thể bớt đi những mệt mỏi khi đi xe lâu, không cần phải nghĩ đến việc cầm vào chiếc điện thoại, ít nhất là cho đến khi chiếc xe dừng lại.
