Thông tin tháo dỡ nhà thờ Bùi Chu bắt nguồn từ một bài đăng trên website Giáo phận Bùi Chu với nhan đề "Lễ Truyền dầu năm nay sẽ được tổ chức ở đâu?".
Theo nội dung bài đăng, nhà thờ Chính toà Bùi Chu dự kiến sẽ được hạ giải vào ngày 13/5, do đó lễ truyền dầu sắp tới sẽ là buổi lễ cuối cùng được tổ chức tại nhà thờ này.
 |
| Nhà thờ Chính tòa Bùi Chu. Ảnh: Hoàng Đông. |
Ngày 29/4, ông Martin Rama (cố vấn cao cấp tại Ngân hàng Thế giới và Giám đốc dự án tại Trung tâm Phát triển đô thị bền vững thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) đã gửi một bức tâm thư tới Tổng giám mục Tổng giáo phận Hà Nội Vũ Văn Thiên và Giám mục Giáo phận Bùi Chu Vũ Đình Hiệu.
Trong thư, ông Rama gọi nhà thờ Bùi Chu là "tòa kiến trúc tuyệt vời, tráng lệ" với giá trị lịch sử và tôn giáo độc đáo. Qua đó, ông bày tỏ lo lắng trước thông tin nhà thờ sắp bị phá hủy.
"Tôi hiểu rất rõ lý do để thay thế những tòa nhà cũ này. Cải tạo chúng sẽ rất tốn kém. Với sự lâu đời và tình trạng hư hỏng tồi tệ, có nguy cơ dầm hoặc vữa rơi xuống từ trần nhà có thể khiến hàng loạt giáo dân vô tội cầu nguyện trong nhà thờ bị thương, thậm chí thiệt mạng. Chính phủ thì không cung cấp các nguồn lực để chăm sóc đúng cách cho các tòa kiến trúc già nua này và không có sẵn đất ở gần đó để xây dựng các công trình mới..." ông Rama viết.
Vị cố vấn Ngân hàng Thế giới cho rằng việc phá hủy nhà thờ Bùi Chu có thể gặp phải sự hoài nghi, thậm chí là tức giận sau khi xảy ra vụ cháy nhà thờ Đức Bà Paris.
"Việc cứu nhà thờ Bùi Chu sẽ gửi một lời khích lệ mạnh mẽ đến những người trông coi các nhà thờ Công giáo ở các tỉnh khác", ông nhấn mạnh.
  |
| Nhà thờ Chính tòa Bùi Chu hơn 130 năm tuổi với hàng trăm hiện vật độc đáo là điểm đến hấp dẫn đối với nhiều du khách khi đặt chân đến Nam Định. Ảnh: Hoàng Đông. |
Không chỉ có người ngoại quốc, ông Vũ Minh Quang (đại sứ Việt Nam tại Campuchia) cũng đã lên tiếng đề nghị trùng tu nhà thờ Bùi Chu thay vì phá dỡ để xây mới.
"Tôi chỉ mong các cha xứ nghiên cứu và chịu vất vả khó khăn tốn kém chút để tu sửa công trình này theo chuẩn mực quốc tế trong bảo tồn và duy tu các di sản, củng cố và làm sạch đẹp công trình nhưng không làm mất các giá trị và vẻ đẹp cổ kính", đại sứ Minh Quang viết trên Facebook.
Gần đây nhất, hơn 20 kiến trúc sư vừa ký tên vào "đơn đề nghị cứu xét" gửi Thủ tướng, Bộ trưởng VHTT&DL, UBND tỉnh Nam Định để kiến nghị dừng phá dỡ nhà thờ Bùi Chu để chờ đánh giá toàn diện của Hội đồng Di sản quốc gia.
Nhóm kiến trúc sư đã trực tiếp đến nhà thờ Bùi Chu khảo sát trong hai ngày và kết luận công trình chỉ hư hỏng nhẹ, phần mái thấm dột và bong tróc nhưng kết cấu khung chịu lực còn tốt, nếu được gia cố thêm sẽ sử dụng được lâu dài.
Theo ông Martin Rama, một số lượng lớn các nhà thờ và thánh đường xinh đẹp nằm rải rác trên cả nước, trong đó có một nhóm nhà thờ tuyệt đẹp nằm ở tỉnh Nam Định và Ninh Bình.
"Những tòa nhà này và trang trí nội thất bên trong chúng thật sự là những viên ngọc kiến trúc nhờ sự kết hợp giữa kiến trúc Beaux Arts với thẩm mỹ truyền thống của Việt Nam. Sự hủy hoại những công trình kiến trúc này là một mất mát", ông nói.
Theo bộ Khâm định Việt sử Thông giám Cương mục được Quốc sử quán triều Nguyễn soạn thảo, Thiên chúa giáo bắt đầu du nhập vào Việt Nam từ thế kỷ 16, nơi đầu tiên ghi nhận sự xuất hiện của các giáo sĩ truyền giáo là ở làng Ninh Cường, Quần Anh thuộc huyện Nam Chân và làng Trà Lũ thuộc huyện Giao Thủy (nay thuộc các huyện Trực Ninh, Hải Hậu và Xuân Trường, tỉnh Nam Định).
Giống như Bắc Ninh được coi là trung tâm Phật giáo đầu tiên của đất nước (nơi có chùa Dâu là ngôi chùa cổ nhất Việt Nam), vùng Ninh Bình, Nam Định được coi là trung tâm Thiên chúa giáo đầu tiên với các giáo phận Bùi Chu, Phát Diệm đông đảo giáo dân, đến nay vẫn là nơi tập trung nhiều nhà thờ hàng trăm năm tuổi với kiến trúc độc đáo.
