Thanh tra Chính phủ mới đây đã công bố kết luận thanh tra về việc chấp hành quy định pháp luật đối với một số dự án đầu tư, xây dựng có liên quan đến Công ty Cổ phần Phát triển Đầu tư Thái Sơn (Công ty Thái Sơn). Đây chính là doanh nghiệp mà ông Định Ngọc Hệ, người được biết tới với tên Út ‘trọc’ làm Chủ tịch HĐQT.
Thanh tra Chính phủ khẳng định để làm nhà đầu tư các dự án, Công ty Thái Sơn đã có dấu hiệu giả mạo hồ sơ, tài liệu (báo cáo tài chính, kiểm toán…) để xin vay vốn ngân hàng.
 |
| Ông Đinh Ngọc Hệ, người được biết tới với tên Út 'trọc'. Ảnh: T.P. |
Làm giả hồ sơ để vay vốn ngân hàng
Thanh tra Chính phủ chỉ ra sai phạm tại dự án khôi phục, cải tạo Quốc lộ 20 đoạn Km123 + 105,17 đến Km268 + 000 theo hình thức BOT kết hợp BT.
Dự án này được Bộ Giao thông Vận tải quyết định chỉ định nhà đầu tư thực hiện dự án là liên danh Tổng công ty 319, Công ty Thái Sơn và Công ty Yên Khánh vào ngày 20/12/2013.
Công trình được khởi công năm 2014 và hoàn thành năm 2015, với tổng vốn đầu tư 4.111 tỷ đồng. Thời hạn kinh doanh chuyển giao công trình đối với phần BOT dự kiến là 22 năm tính từ ngày bắt đầu thu phí, còn phần BT được chuyển giao sau khi xây dựng xong, thời điểm thanh toán dự kiến từ 2018 đến 2020.
Qua kết quả thanh tra, kiểm toán một số nội dung liên quan đến Công ty Thái Sơn cho thấy việc đánh giá tiêu chí về vốn và năng lực tài chính của liên danh tham gia dự thầu thiếu chính xác, cả 3 công ty trong liên danh đều không đạt yêu cầu về vốn chủ sở hữu. Trong đó, Công ty Thái Sơn phải có vốn chủ sở hữu tối thiểu 166,59 tỷ đồng mới đáp ứng hồ sơ tham gia dự án nhưng vẫn được Bộ GTVT phê duyệt tham gia.
Ngoài ra, đề xuất của nhà đầu tư với mức thu phí từ năm 2016 bằng 3,5 lần mức thu phí đường bộ đầu tư bằng vốn ngân sách là không đúng với quy định của Bộ Tài chính, nhưng liên danh này vẫn được Ban Quản lý dự án 7 đánh giá đạt, để Bộ GTVT lựa chọn làm nhà đầu tư.
Năm 2016, Bộ GTVT còn chấp thuận giao cho Công ty Thái Sơn thực hiện thi công Gói thầu số 23, nhưng sau đó công ty đã chuyển nhượng toàn bộ lại cho Công ty TNHH MTV Vạn Tường.
 |
| Dự án BOT cầu Việt Trì với sự tham gia của Công ty Thái Sơn Bộ Q.P trong liên danh nhà đầu tư. Ảnh: Hữu Phương. |
Những vi phạm tương tự cũng diễn ra tại dự án đầu tư xây dựng cầu Việt Trì theo hình thức hợp đồng BOT với tổng mức đầu tư được phê duyệt là 1.900 tỷ.
Bộ GTVT cũng lựa chọn nhà đầu tư là Liên danh Cienco 1 – Thái Sơn – Yên Khánh để ký hợp đồng BOT vào ngày 29/8/2014, với tổng vốn đầu tư 1.745 tỷ đồng. Dự án đã thông xe ngày 19/5/2015 và được thu phí từ 7/12/2015.
Thanh tra Chính phủ cũng cho biết việc chuẩn bị hồ sơ đánh giá tiêu chí về vốn chủ sở hữu và năng lực tài chính của liên danh tham gia đầu tư thiếu chính xác đối với cả 3 công ty trong liên danh.
Ngoài ra, tại dự án này, theo biên bản đàm phán hợp đồng về tiến độ góp vốn, nhà đầu tư phải góp 20% giá trị vốn trong 2 tháng đầu tiên; 40% trong vòng 6 tháng kể từ ngày ký, đồng thời đáp ứng chi phí giải phóng mặt bằng trong trường hợp chưa ký được hợp đồng tín dụng.
Tuy nhiên, sau 90 ngày kể từ khi thành lập, nhà đầu tư mới chỉ góp được 39,9 tỷ đồng, đạt 15% (Yên Khánh góp 14,65 tỷ; Thái Sơn góp 14,65 tỷ; Cienco 1 góp 10,6 tỷ). Đến ngày 21/7/2016, tổng vốn góp được 212,737 tỷ đồng đạt 80%. Nhưng kể từ đó các nhà đầu tư không thực hiện góp vốn như đã đăng ký trước đó.
Thanh tra Chính phủ khẳng định trong việc thực hiện các dự án đầu tư, Công ty Thái Sơn đã có dấu hiệu giả mạo hồ sơ, tài liệu (báo cáo tài chính, xác nhận của đơn vị kiểm toán, năng lực máy móc, kinh nghiệm…) để xin vay vốn ngân hàng, tham gia dự thầu tại các dự án Cầu Việt Trì mới, Quốc lộ 20… Tuy vậy, công ty này vẫn được các chủ đầu tư, cơ quan có thẩm quyền trình, thẩm định và phê duyệt, chỉ định đầu tư, chỉ định thầu và trúng thầu thi công nhiều gói thầu, dự án giá trị lớn.
Công ty này cũng đã chuyển nhượng thầu trái quy định cho các doanh nghiệp khác để hưởng lợi.
“Trách nhiệm liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm nêu trên thuộc Công ty Thái Sơn, lãnh đạo Tổng công ty Thái Sơn, các chủ đầu tư dự án và đơn vị, cá nhân có liên quan”, Thanh tra Chính phủ nêu rõ.
Ngoài ra, hàng loạt vi phạm trong việc thực hiện trách nhiệm là nhà thầu xây lắp của Công ty Thái Sơn trong một số dự án cũng được chỉ ra. Như gói thầu số 6, dự án kéo dài và nâng cấp đường cất hạ cánh, đường lăn và sân đỗ máy bay, Cảng hàng không Pleiku trị giá 606 tỷ; gói thầu thi công xây dựng Khối nhà cơ quan 4 trong Khu trung tâm chính trị hành chính tỉnh Long An trị giá 130 tỷ đồng…
Xử lý các khoản thuế
Cùng với việc chỉ ra hàng loạt vi phạm trong các dự án, hoạt động mà Công ty Thái Sơn có liên quan, Thanh tra Chính phủ cho biết cũng đã chuyển hồ sơ việc vi phạm các quy định về vay vốn ngân hàng: kê khai, giả mạo hồ sơ về báo cáo tài chính, năng lực, kinh nghiệm; sử dụng tài sản đảm bảo không đủ căn cứ pháp lý để vay vốn tại các ngân hàng; dấu hiệu trốn thuế, bảo hiểm.
Cơ quan kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Quốc phòng tiếp nhận hồ sơ để xem xét, điều tra, xử lý theo quy định đối với các vi phạm trong việc góp, chuyển nhượng và quản lý vốn chủ sở hữu của Tổng công ty Thái Sơn tại Công ty Thái Sơn.
Kiến nghị Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Thuế kiểm tra, xử lý các khoản thuế của Công ty Thái Sơn, trong đó có số tiền Thanh tra Chính phủ tạm ứng 31 tỷ đồng.
Ngoài ra, cơ quan thanh tra cũng đề nghị Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Thuế rà soát việc chấp hành pháp luật về thuế đối với các công ty có liên quan như Yên Khánh, Cái Mép, An Hiền, Đức Bình, Khánh An và các chi nhánh của Công ty Thái Sơn.
Riêng với Bộ GTVT, Thanh tra Chính phủ kiến nghị bộ này kiểm tra và xử lý các vi phạm (nếu có) đối với các dự án khác có liên quan đến ông Đinh Ngọc Hệ và Công ty Thái Sơn. Kết quả thực hiện và kiến nghị báo cáo Thủ tướng đồng thời gửi Thanh tra Chính phủ để theo dõi và phối hợp.
