Thanh tra Chính phủ vừa thông báo kết luận thanh tra việc quản lý, sử dụng 2.200 tỷ đồng của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) trả nợ cho Tập đoàn Công nghiệp Tàu thuỷ Việt Nam (Vinashin) và số tiền 4.149 tỷ đồng Chính phủ tạm ứng cho Tập đoàn Công nghiệp tàu thuỷ Việt Nam (Vinashin/SBIC) tái cơ cấu. Theo đó, thanh tra xác định nhiều vi phạm của các tổ chức, cá nhân liên quan.
Rút cả nghìn tỷ từ tiền tái cơ cấu để gửi ngân hàng
Thanh tra Chính phủ xác định Vinashin đã nhận hơn 2.200 tỷ đồng tạm ứng từ PVN nhưng không mở tài khoản để theo dõi đặc biệt mà sử dụng tài khoản chung mở tại Ngân hàng Oceanbank (theo dõi chung cho tất cả các nguồn thu khác).
Sổ sách kế toán tại Vinashin cũng không theo dõi riêng, cụ thể việc thu, chi theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, gây khó khăn cho việc kiểm tra, giám sát nguồn tiền này.
Vinashin đã sử dụng hơn 166 tỷ đồng từ nguồn 2.200 tỷ để chi hỗ trợ các đơn vị thi công hoàn thiện 19 tàu dự kiến bàn giao năm 2011, trong khi đã đề nghị, phê duyệt sử dụng nguồn 4.190 tỷ đồng.
 |
| Thanh tra Chính phủ xác định Vinashin đã cố ý làm trái khi rút hàng nghìn tỷ tiền hỗ trợ tái cơ cấu để gửi ngân hàng lấy lãi. Ảnh: Minh Hoàng. |
Chưa được Thủ tướng đồng ý nhưng Vinashin đã gửi tiền có kỳ hạn tại Oceanbank để thu lãi. Số lãi thu phản ánh trên sổ sách là hơn 436 tỷ đồng và đơn vị đã chi hơn 114 tỷ đồng cho các hoạt động của đơn vị.
Đáng chú ý, một số cá nhân thuộc Vinashin đã chiếm đoạt tiền lãi ngoài hợp đồng do Oceanbank chi trả, vi phạm pháp luật phải xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Với khoản tiền 4.190 tỷ đồng, quá trình thanh tra cho thấy Vinashin/SBIC cũng không theo dõi riêng mà sử dụng một tài khoản tại Oceanbank; xây dựng phương án sử dụng vốn có nhiều nội dung thiếu căn cứ, không phù hợp nguyên tắc sử dụng vốn tạm ứng, một số tàu được hỗ trợ từ nguồn 4.190 tỷ đồng nhưng thực tế không triển khai.
Vinashin đề xuất sử dụng nguồn 4.190 hỗ trợ cho 43 tàu nhưng thực tế sử dụng vốn hỗ trợ cho 32 tàu, trong đó 30 tàu trong danh sách các tàu được Bộ GTVT xác nhận, 2 tàu ngoài danh sách và tự điều chỉnh tăng, giảm.
Theo Thanh tra Chính phủ, Thủ tướng quyết định nguồn tạm ứng 4.190 tỷ đồng là để Vinashin tập trung phục vụ ngành nghề sản xuất kinh doanh chính và hoàn thành các hợp đồng đóng tàu dở dang.
Nhưng khi tiếp nhận số tiền này, Vinashin đã sử dụng gửi có kỳ hạn tại ngân hàng trong khi chưa được Thủ tướng cho phép, đến 30/6/2018 còn dư gần 1.800 tỷ đồng tại Oceanbank.
Đến khi Thủ tướng ban hành quyết định thì SBIC đã không thu hồi được khoản tiền hơn 1.000 tỷ từ nguồn 4.190 đồng gửi tại Oceanbank để nộp về Bộ Tài chính, có dấu hiệu cố ý làm trái, vi phạm nguyên tắc bảo toàn vốn, phải được điều tra làm rõ, xử lý theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, một số cá nhân của Vinashin đã chiếm đoạt khoản tiền Oceanbank chi lãi suất ngoài hợp đồng, vi phạm pháp luật, đang được cơ quan tố tụng xử lý.
Thanh tra Chính phủ xác định, trách nhiệm chính thuộc về các ông: Nguyễn Ngọc Sự - Chủ tịch HĐQT/HĐTV Vinashin, Trương Văn Tuyến - Tổng giám đốc, Phạm Thanh Sơn - Phó tổng giám đốc, Trần Đức Chính - Trưởng ban Tài chính kế toán.
Kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công an điều tra 2 vụ việc
Trên cơ sở thanh tra, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo SBIC khẩn trương nộp về Bộ Tài chính hơn 1.500 tỷ đồng để hoàn trả 4.190 tỷ đồng cho Quỹ hỗ trợ sắp xếp và phát triển doanh nghiệp Trung ương.
SBIC cũng phải có trách nhiệm tập trung thu hồi các khoản tiền hỗ trợ từ nguồn 2.200 tỷ đồng, nguồn 4.190 tỷ đồng và các nguồn khác từ các đơn vị thành viên, nộp về Bộ Tài chính để hoàn trả nguồn 4.190 tỷ đồng và trả các khoản nợ đến hạn, quá hạn theo quyết định của Thủ tướng; trước mắt có phương án xử lý đối với các tàu đã hoàn thiện nhưng chưa bán/thanh lý được.
Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các Bộ: Tài chính, Giao thông Vận tải, Kế hoạch và Đầu tư kiểm điểm, theo thẩm quyền kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan đến các sai phạm để xử lý.
Đặc biệt, kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công an xác minh, điều tra xử lý theo quy định về các dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự đối với 2 việc.
Thứ nhất là việc lập, sử dụng các chứng từ, tài liệu để rút tiền từ nguồn vốn 4.190 tỷ đồng gửi có kỳ hạn tại ngân hàng khi chưa được Thủ tướng cho phép, có dấu hiệu cố ý làm trái, vi phạm nguyên tắc bảo toàn vốn, nguy cơ thiệt hại hơn 1.000 tỷ đồng gửi tại Oceanbank.
Thứ hai là việc hỗ trợ hoàn thiện Tàu 700TEU NT29 tại Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy Nam Triệu, lỗ hơn 456 tỷ đồng, thiệt hại số tiền đã hỗ trợ hơn 151 tỷ đồng.
