Theo CNBC, châu Âu đang đối mặt với cuộc khủng hoảng năng lượng chưa từng có. Tình trạng thiếu hụt nguồn cung và giá nhiên liệu tăng cao đã đẩy nền kinh tế đến gần hơn với suy thoái.
Cuộc khủng hoảng được phơi bày rõ hơn thông qua những con số. 40% dự trữ khí đốt của Liên minh châu Âu (EU) đến từ Nga.
 |
| Châu Âu có thể đối mặt với cuộc khủng hoảng khí đốt nghiêm trọng khi bước sang mùa đông. Nord Stream 1 hiện chỉ hoạt động với một phần nhỏ công suất. Ảnh: Reuters. |
Nga cắt giảm nguồn cung
Sau khi các nước phương Tây giáng đòn trừng phạt vào Điện Kremlin nhằm phản đối cuộc chiến ở Ukraine, Nga đã cắt giảm dòng khí đốt tự nhiên sang châu Âu.
Theo Ủy ban châu Âu, 12 quốc gia thành viên đang bị cắt giảm, thậm chí chặn hoàn toàn nguồn cung khí đốt.
Mới đây, gã khổng lồ dầu khí Gazprom PJSC của Nga cho biết sẽ tiếp tục giảm cung cấp khí đốt qua đường ống Nord Stream 1 sang châu Âu.
Theo đó, kể từ sáng 27/7, lưu lượng khí đốt được vận chuyển qua đường ống này giảm xuống chỉ còn 20%, tương đương 33 triệu m3 khí một ngày.
Tháng trước, công suất khí đốt chảy qua Nord Stream đã giảm xuống còn 40%.
 |
Nga dần cắt giảm nguồn cung khí đốt sang châu Âu sau khi EU giáng đòn trừng phạt vào Moscow. Ảnh: CNBC. |
Các quan chức EU cáo buộc Nga "tống tiền" châu Âu và "vũ khí hóa" nguồn cung khí đốt. Moscow đã nhiều lần bác bỏ cáo buộc.
Giới chức EU lo ngại nguồn cung khí đốt từ Nga sang khối này sẽ bị chặn hoàn toàn. Đó sẽ là một viễn cảnh đáng sợ, nhất là khi nhiều ngành công nghiệp sử dụng khí đốt như một nguyên liệu thô quan trọng cho quá trình sản xuất.
EU đang gấp rút tìm kiếm các nước cung cấp và nguồn năng lượng khác. Nhưng giới chuyên gia cho rằng đó sẽ là một thách thức lớn và không thể thực hiện trong thời gian ngắn.
Khối này đang tìm cách dự trữ khí đốt cho mùa đông. Nhưng các kho dự trữ khí đốt của châu Âu mới chỉ đạt 65% sức chứa, còn cách xa mục tiêu 80%.
Giá khí đốt tự nhiên tăng cao
Giá khí đốt tự nhiên đã tăng đáng kể sau khi Nga đổ quân vào Ukraine, thậm chí trước khi Nga bắt đầu thắt chặt dòng chảy.
Giá liên tục tăng cao mỗi khi phía Moscow tuyên bố cắt giảm nguồn cung khí đốt sang châu Âu. Điều đó cho thấy sự phụ thuộc của châu lục vào năng lượng Nga. EU cũng không còn nhiền lựa chọn thay thế nhiên liệu hóa thạch của Nga.
 |
Giá khí đốt tự nhiên tại châu Âu tăng vọt sau khi Nga đổ quân vào Ukraine. Ảnh: CNBC. |
Ông Salomon Fiedler - nhà kinh tế tại ngân hàng Berenberg (Đức) - nhận định giá khí đốt tự nhiên ở châu Âu hiện “đắt cắt cổ” so với mức giá trung bình trong giai đoạn năm 2015-2019.
Khi giá khí đốt tăng cao, các doanh nghiệp và hộ gia đình của khối sẽ phải gánh chi phí.
Triển vọng u ám
Với nguồn cung năng lượng lao dốc và giá cả tăng phi mã, cuộc khủng hoảng khí đốt đã làm chao đảo nền kinh tế châu Âu.
GDP của khu vực đồng tiền chung euro đã tăng 0,7% trong quý II, cao hơn kỳ vọng của thị trường. Nhưng giới quan sát tin rằng khối này sẽ rơi vào suy thoái trong năm 2023.
| Dự báo tăng trưởng GDP của khu vực đồng euro | ||||
| Nguồn: Nomura, Berenberg, Goldman Sachs | ||||
| Nhãn | Nomura | Berenberg | Goldman Sachs | |
| GDP năm 2022 | % | 2.2 | 2.2 | 2.7 |
| GDP năm 2023 | -1.2 | -1 | 0.8 | |
Hồi đầu tháng, Ủy ban châu Âu dự báo GDP khu vực sẽ tăng lần lượt 2,7% và 1,5% vào năm nay và năm sau. Tuy nhiên, cơ quan này cảnh báo việc Nga cắt hoàn toàn nguồn cung khí đốt có thể dẫn tới một cuộc suy thoái trong năm 2023.
"Giá khí đốt tăng cao đẩy chi phí của doanh nghiệp đi lên, buộc người tiêu dùng phải thắt chặt chi tiêu", chuyên gia kinh tế Fiedler nhận định.
"Người tiêu dùng còn ít tiền hơn để chi cho những hàng hóa và dịch vụ khác. Do đó, chúng tôi cho rằng khu vực đồng euro sẽ rơi vào suy thoái trong mùa thu năm nay, trong khi lạm phát vẫn ở mức cao", ông nói thêm.
