Sáng mùng 3 tết, hơn 100 tàu cá của ngư dân huyện Đức Phổ (Quảng Ngải) đã ra khơi đầu năm với hi vọng một chuyến biển bội thu - Ảnh: Trần Mai / Tuổi Trẻ. |
Nếu có khoảng thời gian nào trôi đi nhanh nhất thì đó chỉ có thể là những ngày tết. Thăm viếng, tham quan du lịch, tiệc tùng chưa xong thì ngày làm việc lại đến. Về quê quây quần vui chơi bên người thân chẳng được mấy chốc, giờ đã phải khăn gói trở về với cuộc sống hối hả, tất bật quen thuộc.
Ăn tết là truyền thống, là nét đẹp văn hóa cần gìn giữ. Chúng ta có quyền tự hào có tết Việt. Tuy nhiên, một cộng đồng dân tộc lớn phải được biết đến như là chủ sở hữu của nhiều thứ, chứ không chỉ những giá trị bản sắc tinh thần.
Khi nói về một dân tộc được cho là lớn, người ta thường liên tưởng đến một nền kinh tế hùng mạnh hoặc rất năng động và đang trỗi dậy mạnh mẽ; một nền thể thao giàu thành tích ở đỉnh cao; một nền giáo dục lành mạnh, hiện đại và tiên tiến, có khả năng góp phần tích cực trong việc đào tạo tinh hoa cho nhân loại...
Sở hữu càng nhiều giá trị thực và các giá trị càng to tát thì dân tộc có được uy tín, vị thế càng cao, đồng thời là sự tôn trọng, ngưỡng mộ của các dân tộc, cộng đồng khác.
Đáng nói nữa là trong thời đại ngày nay, sự tôn trọng, ngưỡng mộ đối với một dân tộc thường được cụ thể hóa bằng những quyền lợi mà các dân tộc khác dành cho mỗi thành viên của dân tộc đó khi tham gia vào đời sống quốc tế.
Chẳng hạn, được phép nhập cảnh một nước nào đó mà không cần có visa; được xem xét với nhiều thiện cảm khi xin việc làm, đi học; được hưởng sự bảo hộ ưu tiên dành cho kiều dân theo các cam kết giữa các nhà chức trách hữu quan...
Trở lại chuyện ăn tết. Có vào mạng Internet trong những ngày tết mới thấy thế giới trong mắt chúng ta phân thành hai thái cực rõ ràng. Các trang web trong nước vận hành chậm chạp, trong khi các trang web nước ngoài vẫn hoạt động với nhịp điệu bình thường.
Điều đó có nghĩa rằng trong lúc chúng ta đang nghỉ ngơi, thư giãn thì người khác vẫn đang miệt mài làm việc.
Bởi vậy, nghỉ tết xong, trở lại làm việc trong điều kiện guồng máy kinh tế thế giới vẫn đang chạy đều, thì chúng ta phải bắt tay ngay vào công việc theo cùng một nhịp điệu với cả thế giới. Không nên xuất hiện trước mặt đối tác trong bộ dạng ì ạch, nặng nề, chậm chạp, lười nhác sau một kỳ nghỉ, dễ bị người ta coi thường.
Vả lại, chúng ta đang triển khai Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) và chuẩn bị cho sự ra đời của một không gian kinh tế mở và rộng lớn trong khuôn khổ Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Đây được cho là cơ hội rất tốt để đất nước thực hiện những bước phát triển nhảy vọt, bứt phá nhằm thoát khỏi nhóm nước có thu nhập trung bình thấp.
Nhưng đây cũng là thách thức: mở cửa, hội nhập sâu mà không tạo được những tên tuổi lớn trên thương trường, sánh vai và cạnh tranh được với những tên tuổi lớn của các nước khác thì đất nước có nguy cơ trở thành nơi chỉ chuyên cung cấp lao động làm thuê.
Điều có thể nói ngay là không thể xây dựng tên tuổi lớn trong công nghiệp từ một nền dệt may nặng tính gia công; một nền sản xuất ôtô chỉ phụ trách chủ yếu khâu lắp ráp các thành phần, linh kiện, phụ kiện được chế tạo ở nước ngoài.
Nên hẹn lại những cuộc vui vào tết năm sau. Trước mặt là thực tại cuộc sống năng động, nhộn nhịp, khẩn trương với những vấn đề, thử thách gai góc, cần xắn tay áo lên để giải quyết.