Gặp nhau cuối năm Xuân Canh Tý 2020 đã lên sóng tối 30 Tết. Táo Quân dừng sản xuất, chương trình giới thiệu một format hoàn toàn mới với sự pha trộn giữa hài, múa, xiếc và âm nhạc. Song, sự thay đổi này chưa thuyết phục được khán giả.
Trên mạng xã hội, nhiều người nhắc nhớ về Táo Quân – chương trình hài kịch truyền hình đặc biệt gắn bó với khán giả suốt 16 năm, thậm chí được coi là “một phần của Tết”.
Sự vắng bóng của Táo Quân năm nay đã ít nhiều đã lại những khoảng trống, không chỉ trên sóng truyền hình, không chỉ trong những cuộc sum họp đầu năm mà còn với thị trường hài vốn đã khan hiếm những tiếng cười trào phúng.
 |
| Trước khi dừng lại, Táo Quân là thương hiệu gắn bó suốt 16 năm với khán giả truyền hình trên sóng VTV. |
Tại sao Táo Quân được nhắc nhớ?
Bình luận với Zing.vn, Công Lý cho rằng việc dừng lại Táo Quân sau hành trình 16 năm gây nhiều tiếc nuối nhưng là một thực tế tất yếu. Bản thân nam nghệ sĩ và nhiều người từng trong đội hình Táo Quân cũng ủng hộ việc thực hiện một format mới.
Sự mong mỏi này xuất phát từ việc Táo Quân đã không còn chiếm trọn tình cảm yêu mến của khán giả như gần chục năm về trước. Nhiều năm nay, Táo Quân bị chính người trong nghề nhận xét là lặp lại, thiếu đổi mới, kịch bản không xuất sắc.
Do vậy, Gặp nhau cuối năm Xuân Canh Tý 2020, ngay từ khi chưa lên sóng, đã nhận được nhiều kỳ vọng của khán giả. Giá quảng cáo của chương trình cũng ở mức ngất ngưởng với 400 triệu đồng cho một TVC 30 giây.
Nhưng sự kỳ vọng đã đi liền với tiếc nuối, thậm chí thất vọng. Trên mạng xã hội sáng 1 Tết không khó để bắt gặp những cảm thán dành cho chương trình phát sóng đêm giao thừa với hàng triệu người theo dõi.
Khán giả Minh Trang bình luận: “Xem Gặp nhau cuối năm thấy không ổn. Chương trình không đâu vào đâu. Thay đổi phải hay hơn, hấp dẫn hơn, thuyết phục hơn, chất lượng như này lại càng thấy nhớ Táo Quân”.
Một số tài khoản thậm chí để hashtag: “Trả lại Táo Quân”. Trong khi không ít khán giả bình luận: “Tết không Táo như thiếu một thứ gì”.
Tình cảm mà nhiều người xem truyền hình dành cho Táo Quân được cho là xuất phát từ việc thương hiệu này đã gắn bó gần hai thập kỷ với khán giả. Ngoài ra, lý do quan trọng là Gặp nhau cuối năm format mới đã không đủ hấp dẫn về nội dung để vượt qua cái bóng của Táo Quân và chinh phục khán giả.
 |
| Táo Quân được nhiều khán giả nhắc nhớ dịp đầu năm. |
Vắng bóng tiếng cười trào phúng
Dạo một vòng trên mạng ngày đầu năm, có một nghịch lý là: Không ít khán giả tiếc nuối vì sự vắng bóng của Táo Quân trên sóng giao thừa năm nay cũng chính là những ý kiến đã chê bai chương trình những năm trước.
Nói như một khán giả: “Đôi khi phải dừng lại, không còn nữa, người ta mới nhận ra giá trị riêng biệt của Táo Quân trong thị trường hài dịp Tết”. Một trong những giá trị ấy là tiếng cười trào phúng.
Táo Quân vẫn được coi là tiếng cười trào phúng hiếm hoi còn sót lại mỗi dịp Tết Xuân về. Trong bối cảnh hài giải trí, thậm chí hài nhảm “làm mưa làm gió” trên các kênh sóng, Táo Quân suốt nhiều năm liền giữ vững tinh thần “tống cựu nghinh tân” với tiếng cười đả kích, phê phán các vấn đề xã hội.
Mượn cốt truyện dân gian Táo Quân về trời, chương trình xây dựng format các Táo lên trời chầu cuối năm, báo cáo với Ngọc Hoàng về vấn đề của ngành mình dưới hạ giới.
Qua đó, Ngọc Hoàng (Quốc Khánh), Bắc Đẩu (Công Lý) và Nam Tào (Xuân Bắc) thi nhau chất vấn, phê bình những vấn đề còn tồn tại của các ngành.
Suốt nhiều năm, Táo Quân tập trung phản ảnh và đả kích các vấn đề nổi cộm, nhức nhối của xã hội thuộc các lĩnh vực khác nhau từ xã hội, giáo dục, y tế đến kinh tế, giao thông, văn hóa.
Táo Quân từng được yêu thích vì không ngại đề cập đến những đề tài thời sự như nạn tham nhũng, hối lộ, dự án ma, tai nạn giao thông, bạo lực học đường, gian lận điểm thi, hủy hoại môi trường…
Nhiều câu thoại trong chương trình được đánh giá là đầy sức nặng, trở thành những “hot trend” ngay trong dịp Tết Nguyên đán.
Năm 2016 là những câu như: "Cá u rê, rau dầu nhớt, chè phân lân" hay "Trước mình cần một chỗ đứng, bây giờ mình cần đứng đúng chỗ đó". Năm 2017 là: “Sự việc nó to thì mình nên nói nhỏ, khi mình nói nhỏ sự việc sẽ nhỏ đi”.
Năm 2018, công chúng không thể quên được phát ngôn: “Cầm tiền thì sợ tiền rơi, cầm tờ A4 đời đời ấm no”. Gần nhất, năm 2019, câu thoại: “Quan lấy tiền của dân thì được, dân lấy tiền của quan thì tội to lắm” cũng làm nức lòng khán giả.
Nhiều ý kiến cho rằng Táo Quân đã nói lên tiếng nói của người dân, nhắc lại những vấn đề nhức nhối, bức xúc chưa được giải tỏa trong xã hội. Nhưng thông qua lăng kính hài hước. Chương trình bao giờ cũng kết thúc nhẹ nhõm với những lời căn dặn của Ngọc Hoàng trước thềm năm mới.
Người viết từng bắt gặp những bộ trưởng đi xem buổi ghi hình Táo Quân. Trong khi, Nguyên Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cách đây không lâu cũng chia sẻ rằng bà từng rất trân trở khi câu chuyện của ngành được đề cập trong Táo Quân. Để thấy, những chính trị gia, những tư lệnh ngành cũng quan tâm, theo dõi Táo Quân như thế nào.
Tất nhiên, cũng không ít năm, Táo Quân bị cho là ngại va chạm, có “vùng cấm”, không đáp ứng được mong mỏi của khán giả. Trong khi, đạo diễn Đỗ Thanh Hải từng thú thật: “Khán giả đã trao cho Táo Quân chiếc áo quá rộng”.
Chính thành viên của Táo Quân từng chia sẻ người xem đôi khi kỳ vọng Táo Quân phải phê phán mọi vấn đề, thậm chí giải quyết mà không biết khuôn khổ một chương trình hài kịch không thể làm được.
Dù vậy, Táo Quân luôn được đánh giá là tiếng cười trào phúng đúng nghĩa. Nói như NSND Khải Hưng, đó là “hài bác học” với nhiều trí tuệ trong kịch bản.
Khoảng trống để lại
 |
| Gặp nhau cuối năm format mới đậm tính giải trí thay vì tạo ra tiếng cười trào phúng như Táo Quân. |
Do vậy, sự vắng bóng của Táo Quân để lại nhiều khoảng trống, nhất là khi Gặp nhau cuối năm năm nay mang đậm tính giải trí, tổng hợp.
Chương trình cũng nhắc tới những vấn đề xã hội nổi bật trong năm như việc người dân Hà Nội phải dùng nước nhiễm dầu của nhà máy nước sông Đà, vấn đề ô nhiễm không khí, tuyến đường sắt trên cao, thịt lợn tăng giá hay vấn nạn câu view bất chấp, rẻ tiền.
Song, những vấn đề chỉ được điểm qua, không thể tạo thành những tiếng cười trào phúng. Thay vào đó, chương trình tập trung hơn vào các hot trend, những câu nói nổi tiếng trên mạng trong sắc màu format mang tính tổng hợp.
Chuyển đổi tính chất hài được coi là một quyết định mạo hiểm của nhà sản xuất. Tuy chứng tỏ những nỗ lực trong thay đổi format nhưng cũng lại tạo ra những chông chênh trong cảm xúc của người xem đêm giao thừa.
Không nhiều thứ đọng lại, không nhiều câu nói có thể thành trend, không nhiều tiếng cười sâu sắc là một thực tế không thể phủ nhận của Gặp nhau cuối năm năm nay.
Táo Quân dừng lại là một thực tế tất yếu nhưng khi tiếng cười trào phúng không còn, cũng tất yếu tạo nên một khoảng trống với khán giả, ít nhất là trong dịp Tết Canh Tý năm nay.
