Tối 21/8, Tổng cục Phòng chống thiên tai tổ chức họp báo thông tin về tình hình xả lũ ở đập thủy điện Mã Đổ Sơn (Trung Quốc) xuống sông Hồng và tình hình mưa lũ ở miền Bắc. Cuộc họp tổ chức trong lúc Bắc Bộ đang trải qua đợt mưa lớn và lũ trên các sông dao động do ảnh hưởng từ đợt xả lũ từ Trung Quốc.
Nguy cơ xả lũ tiếp diễn
Tại cuộc họp, ông Nguyễn Đức Quang, Cục trưởng Cục Ứng phó (Tổng cục Phòng chống thiên tai), cho biết tình hình mưa lũ ở miền Bắc đang diễn biến phức tạp. Chỉ trong 4 ngày, lũ quét và sạt lở đất đã làm 8 người chết, 1 người mất tích và 14 nạn nhân bị thương.
Trong khi đó, ngày 20/8, Trung Quốc thông báo việc xả lũ tại thủy điện Mã Đổ Sơn, cách biên giới Việt - Trung 105 km, khiến người dân lo ngại nguy cơ lũ cực đoan xảy ra tại các tỉnh miền núi phía bắc.
"Tác động của đợt xả lũ này đến Việt Nam không lớn, nhưng khiến mực nước ở hạ du như Lào Cai trên báo động 1, Yên Bái xấp xỉ báo động 2. Thời gian tới, tình hình mưa lũ còn phức tạp thì khó thể biết được liệu Trung Quốc còn tiếp tục xả lũ nữa hay không", ông Quang nói.
 |
| Tổng cục Phòng chống thiên tai cho biết ngày 18/8, hồ thủy điện Lai Châu phải mở 5 cửa xả lũ trước diễn biến phức tạp của mưa lũ tại miền núi Bắc Bộ. Ảnh: CTV. |
Trả lời câu hỏi của Zing về nguy cơ trước những đợt xả lũ tiếp theo từ hồ thủy điện ở Trung Quốc xuống sông Hồng, ông Quang cho biết Trung Quốc đang chia sẻ với Việt Nam số liệu về mực nước trên các sông thông qua 5 trạm quan trắc. Thời gian tới, các cơ quan chuyên môn theo sát diễn biến và lưu lượng nước từ những trạm này.
Trong trường hợp lũ trên sông Hồng lên cao, đơn vị sẽ xác định được nguyên nhân là hồ thủy điện của Trung Quốc xả lũ hay do nước mưa từ các nhánh sông ở thượng nguồn đổ về nhờ việc phân tích số liệu các trạm.
"Các địa phương phải luôn trong trạng thái sẵn sàng ứng phó với thiên tai, bởi không chỉ do Trung Quốc xả lũ mới có nguy cơ ngập lụt, mà miền Bắc cũng đang vào mùa mưa lũ chính vụ. Thiên tai có thể xảy ra do chính mưa lớn tại khu vực", ông Quang nhấn mạnh.
Ước lượng số liệu qua vệ tinh
Theo ông Vũ Đức Long, Phó giám đốc Trung tâm dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, Trung Quốc có thông báo với Sở Ngoại vụ tỉnh Lào Cai về tình hình xả lũ trên hồ thủy điện Mã Đổ Sơn xuống sông Hồng, nhưng lại không cung cấp thông tin về lưu lượng xả.
Để giám sát được lượng mưa bên ngoài biên giới nước ta và chủ động công tác dự báo thủy văn cho các sông xuyên biên giới, cơ quan khí tượng đã vận dụng việc ước lượng, tính toán lượng mưa từ số liệu vệ tinh.
Việc ước lượng này có nhiều sai số, nhưng đây là cách duy nhất để xác định lượng mưa tại khu vực không có số liệu đo thực tế trên lãnh thổ quốc gia khác.
 |
| Chuyên gia cảnh báo lũ quét, sạt lở miền núi và ngập úng đô thị có thể tiếp diễn trong những ngày tới tại các tỉnh miền Bắc. Ảnh: Phạm Thắng. |
Ngoài ra, Trung tâm dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cũng kết hợp với phân tích dữ liệu gia tăng lưu lượng trạm thượng nguồn để nhận định lũ trên lưu vực sông Thao. Kết quả tính toán, nhận định cho thấy lũ ở khu vực Lào Cai chỉ tăng khoảng 0,9 m/12 giờ, lưu lượng không quá lớn.
Sáng 21/8, lưu lượng tại trạm Mạn Hảo (Trung Quốc), hạ lưu thủy điện Mã Đổ Sơn giảm nhanh khoảng 600 m3/s trong 12 giờ qua. Trong khi đó, mực nước tại Lào Cai đã lên mức cao nhất là 80,55 m nhưng ngay lập tức xuống dưới báo động 1 vào trưa 21/8.
Mực nước sông Thao tại Lào Cai được dự báo tiếp tục xuống nhanh, tại Yên Bái sẽ lên lại và đạt mức báo động 2.
Ngoài ra, ở thượng nguồn sông Đà phía Trung Quốc, lưu lượng tại trạm Thổ Khả Hà đang giảm nhanh. Lưu lượng đến hồ Lai Châu trên sông Đà tiếp tục giảm và ở mức 3.200 m3/s.
Ông Long dự báo ngày 22/8, mưa lớn tiếp diễn tại Việt Bắc và Tây Bắc với vũ lượng 40-80 mm/ngày. Mưa trên 100 mm có thể xuất hiện tại Hà Giang, Tuyên Quang, Lào Cai và Yên Bái.
Do có mưa lớn, mực nước trên các sông suối khu vực thượng lưu của lưu vực sông Hồng - Thái Bình sẽ lên lại và xuất hiện đợt lũ với biên độ 1-3 m.
Chuyên gia cảnh báo nguy cơ cao xảy ra lũ quét và sạt lở đất ở nhiều tỉnh miền núi khu vực Bắc Bộ, đặc biệt là các tỉnh: Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang.
