Theo phản ánh của người dân, tình trạng khai thác lậu trên địa bàn xảy ra khoảng 5 tháng trở lại đây. Máy móc của Công ty CP khoáng sản Mangan (Công ty con trực thuộc Tổng Công ty Khoáng sản và Thương mại Hà Tĩnh) đã đào xới tung cả quả đồi làm ảnh hưởng đến môi trường. Người dân cho biết, rừng phòng hộ của dự án 661 của Chính phủ, thuộc xóm 2 xã Tân Hương, một khoảng rừng lớn bị đào bới nham nhở để lấy quặng mangan, không trả lại mặt bằng, những hòn đá to cả khối có nguy cơ lăn xuống nhà dân bất cứ lúc nào.
Tại hiện trường, có một chiếc máy đào xúc mangan và xe tải chở quặng về bãi tập kết chế biến của Công ty mangan tại xã Phú Lộc, huyện Can Lộc. Bên cạnh những chiếc máy đào khổng lồ là một cánh rừng, đồi núi tan hoang.
Ông Hoàng Đại Lợi - Giám đốc Công ty CP KS Mangan cho biết, mỏ bắt đầu đi vào khai thác năm 2000, đến nay đã 14 năm, nên giai đoạn này là giai đoạn tận thu.
 |
| Máy đào hoạt động gào rú ngày đêm. |
Ông Lợi nói: “Đây chỉ là một mỏ nhỏ nên kết hợp tận thu, làm xong thì Công ty sẽ trồng cây lên. Điểm mỏ quặng ở xã Tân Hương bắt đầu đi vào khai thác năm 2009, nhưng mới khai thác lại khoảng 5 tháng trở lại đây, mỗi tháng mỏ khai thác được khoảng 250 tấn”.
Người dân xã Tân Hương cho biết: “Mỏ này khai thác quặng với một con số rất lớn không phải như ông giám đốc nói”.
Theo hồ sơ ông Lợi cung cấp, không có thông tin nào về điểm mỏ tại xã Tân Hương được cấp phép cũng như cho thăm dò khai thác.
Được hỏi về quy trình khai thác một mỏ quặng, ông Lợi nói: “Theo Luật khoáng sản thì muốn khai thác phải lập một bản thăm dò, phương án khai thác... Còn ở mỏ Tân Hương thì không lập phương án thăm dò vì nó nhỏ lẻ, Công ty chỉ xin xã tận thu và nộp thuế môi trường mà thôi”. Ông nói các điểm này chỉ báo cáo sơ qua chứ không báo cáo cụ thể vì tốn kém. Việc làm đầy đủ thủ tục giấy tờ thì không thể làm được, nếu mà không cho Công ty khai thác thì Công ty sẽ không khai thác nữa. “Người của nhà nước không làm chỗ này thì làm chỗ khác”, ông Lợi nói thêm.
Việc khai thác quặng ở những điểm này không được thăm dò mà chỉ đi xem xét bằng mắt thường thấy quặng thì xin khai thác. Việc tận thu là chỉ để giữ chân công nhân mà thôi. Ông Lợi ước tính ở xã Tân Hương khoảng 2 ha diện tích đất khai thác là có quặng, Công ty đã khai thác còn khoảng 2.500 tấn nữa là hết.
Việc khai thác của Công ty CP KS Mangan ông Lợi cũng khẳng định là không hề ảnh hưởng gì đến dân.
 |
| Cả quả đồi bị cày xới tung tóe, nguy cơ đất đá sạt lở cao. |
Không đồng tình với ý kiến ông Lợi, người dân luôn sống trong tình trạng ô nhiễm môi trường, thấp thỏm trước cảnh máy gào rú và tình trạng đất đá lăn xuống.
Phạm Quang Thạnh, Trưởng Phòng TNMT huyện Đức Thọ khẳng định: “Không có thông báo nào là Công ty cổ phần khoáng sản Mangan được cấp phép khai thác cả đất lẫn quặng. Việc công ty khai thác chúng tôi chưa nhận được phản ánh”.
Theo ông Nguyễn Văn Hóa, Chủ tịch xã Tân Hương thì điểm khai thác quặng này hoạt động vào năm 2010, tuy nhiên Công ty cổ phần Mangan mới khai thác mấy tháng nay. Công ty này có thông báo là được cấp phép khai thác, còn việc khai thác vận chuyển đi đâu thì chính quyền không rõ. Xã cũng không tham gia kiểm tra, quản lý về hoạt động khai thác của công ty này.
