Bình luận
 |
Thể loại: Chính kịch, lịch sử, tiểu sử
Đạo diễn: Shaka King
Diễn viên: Daniel Kaluuya, Lakeith Stanfield, Jesse Plemons, Dominique Fishback, Ashton Sanders
Đánh giá: 8/10
Với đa số khán giả đại chúng ngày nay, cụm từ “Báo Đen” hầu như chỉ gợi nhắc tới một siêu anh hùng Marvel - biểu tượng cho tài trí và phẩm chất của người da đen. Nhưng trong lịch sử Mỹ, nó từng là tên của một đảng phái với những hoạt động gây tranh cãi đến tận ngày nay.
Từ câu chuyện lịch sử
Đảng Báo Đen (BPP) tồn tại từ năm 1966 đến 1982, cổ vũ quyền lợi người Mỹ gốc Phi với phương châm hoạt động cứng rắn. Thành viên của đảng này mang vũ trang công khai, tuần tra đường phố để chống lại sự tàn bạo của cảnh sát. Đồng thời, họ tổ chức các chương trình cộng đồng nhằm cải thiện điều kiện sống cho người dân.
Sự lan tỏa nhanh chóng và quan điểm cứng rắn của đảng Báo Đen khiến họ trở thành cái gai trong mắt nhà cầm quyền. Như lời một nhân vật đầu phim, tổ chức là mối đe dọa lớn nhất cho an ninh Mỹ, hơn cả người Nga hay Trung Quốc. FBI lúc đó đã tìm mọi cách ngăn cản sự trỗi dậy của một “đấng cứu thế da đen” - tức một nhà hoạt động có khả năng đoàn kết các thế lực đối thủ của chính phủ Mỹ.
 |
| Hình ảnh Fred Hampton vào năm 1969. Ảnh: Paul Sequeira. |
Trong những người bị nhắm đến, nổi bật nhất là Fred Hampton (Daniel Kaluuya), trưởng chi hội Illinois của đảng Báo Đen. Chưa đầy 20 tuổi, anh đã tạo tiếng vang nhờ khả năng hùng biện và dẫn dắt đám đông. Mỗi bài diễn thuyết của vị lãnh đạo trẻ đều tạo sức hút kỳ lạ đến quần chúng. Từ căn cứ địa ở Chicago, Fred gây dựng thanh thế, chiếm lòng tin của cộng đồng đa sắc tộc, và thậm chí cả các băng đảng.
Cuối thập niên 1960, cảnh sát Mỹ bắt giữ Bill O’Neal (Lakeith Stanfield) - gã thanh niên chuyên giả làm đặc vụ để cướp ôtô. Nhận ra khả năng “đóng giả thành thần” của người này, FBI gài hắn vào làm gián điệp trong đảng Báo Đen. Bill nhanh chóng thăng cấp và được Fred Hampton tin tưởng. Hắn đứng trước những lựa chọn khó khăn khi cuộc đối đầu của hai phe ngày càng khốc liệt.
Góc nhìn của kẻ hai mang
Qua điểm nhìn từ một kẻ hai mang, Judas and the Black Messiah dần đưa khán giả vào nội tình của tổ chức Báo Đen. Bill vốn là kẻ trộm đường phố, khá thờ ơ với các phong trào đấu tranh đương thời, như của Martin Luther King hay Malcolm X. Chỉ khi tiếp xúc với Fred, hắn mới hiểu biết hơn về các hoạt động chính trị, cũng như tình hình đương thời.
Đảng Báo Đen dần hiện ra trên màn ảnh qua những mảng sáng tối. Sự tích cực của họ trong việc đấu tranh giành quyền lợi cho người Mỹ gốc Phi là chính đáng. Song, việc lạm dụng vũ trang khiến những thành viên tổ chức này dễ tiệm cận sự quá khích, trở nên hiếu chiến.
 |
| Daniel Kaluuya thành công khi tái hiện nhân vật lịch sử. Anh cùng ê-kíp đã đến gặp gia đình Fred Hampton để xin chúc phúc cho vai diễn. Ảnh: Warner Bros. |
Họ vừa là nạn nhân, vừa là kẻ đáng trách trong nhiều vụ đụng độ thời đó. Xuyên suốt bộ phim là các màn đấu súng gây nhiều thương vong cho hai phía. Tất cả đã tái hiện một chương đẫm máu vào thập niên 1960 tại thành phố Chicago.
Với kịch bản dựa trên sự kiện có thật, Judas and the Black Messiah không có nhiều bất ngờ về mặt tình tiết, nhất là kết cục dành cho Fred Hampton. Nhưng đạo diễn Shaka King và nhóm biên kịch vẫn tạo được sự hấp dẫn nhờ cách xây dựng nhân vật đa chiều.
Bill O’Neal - tức “Judas” ở tựa đề - vừa là nhân vật chính, vừa có thể được xem là kẻ phản diện trong câu chuyện. Dù là phe địch, tổ chức Báo Đen trao cho Bill lý tưởng sống, sự ấm áp và tình thân. Trong khi đó, FBI - đại diện là đặc vụ Roy (Jesse Plemons) - mang đến tiền bạc, cơ hội thoát án tù, nhưng cư xử tàn nhẫn, chỉ xem gã như công cụ.
Sự băn khoăn của Bill giữa lương tâm, tình cảm cá nhân khiến khán giả khó đoán được lòng trung thành thật sự của hắn, ngay cả cho đến những đoạn phim tài liệu cuối tác phẩm, khi nguyên mẫu nhân vật trải lòng về chuyện cũ.
 |
| Lakeith Stanfield thể hiện tốt sự âu lo, phân vân của nhân vật Bill. Ảnh: Warner Bros. |
Fred Hampton cũng mang nhiều sắc thái hơn là một “vị thánh” đơn thuần. Những bài phát biểu của nhân vật mang đến sức hút nhờ năng lượng, câu từ, nhưng đồng thời gieo rắc nỗi sợ hãi vì thông điệp bạo lực.
Đằng sau khả năng diễn thuyết, anh còn là một người hiểu biết về chính trị và tình hình nước Mỹ. Tác phẩm từng bước trình hiện nhiều bộ mặt khác nhau của nhân vật gây tranh luận trong lịch sử nước Mỹ, từ hình tượng trước công chúng, với anh em trong tổ chức, với người yêu hay lúc cô độc trong tù.
Điểm cộng lớn về mặt diễn xuất
Hai vai diễn được chấp bút sắc nét giúp Lakeith Stanfield và Daniel Kaluuya có cơ hội tỏa sáng trên màn ảnh. Hóa thân kẻ phản bội, Stanfield có những biểu cảm tinh tế để thể hiện tâm lý phức tạp của nhân vật. Bill không phải kẻ máu lạnh hay một gián điệp chuyên nghiệp để có thể hoàn thành dễ dàng “vai diễn” của mình.
Gã chung quy cũng chỉ là một con cờ trong cuộc chơi của kẻ quyền thế. Qua những biến đổi nhỏ trên gương mặt Bill, khán giả tinh ý có thể nhận ra sự lúng túng, đôi khi bất lực của “Judas”.
Còn với vai Fred Hampton, Daniel Kaluuya gây ấn tượng mạnh ngay từ cảnh đầu tiên. Khi một phụ nữ của tổ chức Báo Đen đang phát biểu, Fred ngồi nghiêng đầu theo dõi, yên ắng, nhưng vẫn toát ra khí thế như con thú sắp vồ mồi.
 |
| Judas and the Black Messiah trở nên đáng nhớ khi có sự phục vụ của hai diễn viên tài năng. Ảnh: Warner Bros. |
Khi bước lên bục, anh nhanh chóng rũ bỏ vẻ lạnh lùng đó để biến thành một “đấng cứu thế” với ngôn từ đanh thép. Daniel Kaluuya duy trì bầu năng lượng đó xuyên suốt bộ phim, xen lẫn những khoảnh khắc đời thường của nhân vật.
Ở một cảnh có thể xem là đỉnh cao quyền lực của Fred Hampton trong phim, ê-kíp khéo léo sử dụng tiếng trống để tôn thêm sự cuồng nhiệt trong lời nói và chuyển động thân thể của Kaluuya. Tài tử nổi tiếng với bộ phim kinh dị Get Out hoàn toàn xứng đáng với vị trí ứng cử viên số một trong bảng đề cử Nam diễn viên phụ xuất sắc tại Oscar 2021.
Như nhiều phim tiểu sử khác, Judas and the Black Messiah kết thúc với những dòng tường thuật câu chuyện có thật, cùng hậu vận các nhân vật. Nhưng thay vì tạo ra sự thỏa mãn theo kiểu thưởng thiện phạt ác, chúng dễ mang đến cảm giác đau lòng, ngổn ngang về vấn đề sắc tộc - nỗi đau nhức nhối suốt bao năm qua trong lòng xã hội nước Mỹ.
Bộ phim cũng để lại những dư vị về hậu quả của sự chia rẽ, phân tách - điều mà xứ sở cờ hoa đã và đang phải trải qua suốt nhiều tháng qua do cuộc bầu cử tổng thống.
