Trang WSJ đưa tin Jack Ma có kế hoạch từ bỏ quyền điều hành tập đoàn tài chính Ant Group. Đây được xem là một phần trong quá trình tách Ant Group khỏi công ty liên kết Alibaba sau lệnh tái cơ cấu của chính phủ Trung Quốc.
Những năm gần đây, ông Ma trở thành mục tiêu giám sát của giới chức Trung Quốc nhằm hạn chế tầm ảnh hưởng. Vị tỷ phú đã kiểm soát Ant Group từ khi công ty còn hoạt động dưới tên Alipay, một trong những dịch vụ thanh toán nổi tiếng của Trung Quốc.
Ant Group thay đổi cơ cấu điều hành
Ông Ma xây dựng Ant Group trở thành hệ sinh thái tài chính với hơn một tỷ người dùng, từng là một trong những quỹ tiền tệ lớn nhất thế giới và doanh nghiệp cho vay quy mô lớn.
 |
| Jack Ma đã kiểm soát Ant Group từ nhiều năm nay. Ảnh: Getty Images. |
Ant Group từng có kế hoạch phát hành cổ phiếu lần đầu (IPO) vào cuối năm 2020. Tuy nhiên, đợt IPO lớn nhất thế giới đã bị nhà chức trách Trung Quốc tạm dừng vào phút chót. Tập đoàn này bị áp lệnh tái cơ cấu, trở thành công ty cổ phần tài chính (financial holding) do ngân hàng trung ương Trung Quốc quản lý, thay vì tập trung vào lĩnh vực công nghệ tài chính (fintech).
Dù không giữ chức danh lãnh đạo hay ngồi trong hội đồng quản trị, ông Ma vẫn kiểm soát Ant Group thông qua Hangzhou Yunbo Investment Consultancy, công ty đang kiểm soát 2 thực thể nắm giữ 50,52% cổ phần Ant Group.
Riêng ở Hangzhou, vị tỷ phú giữ 34% cổ phần, trong khi 66% còn lại chia đều cho CEO Eric Jing, cựu CEO Simon Hu và cựu Phó chủ tịch Alibaba Fang Jiang. Ông Ma có thể từ bỏ quyền lực tại Ant Group bằng cách chia quyền biểu quyết và cổ phiếu ở Hangzhou Yunbo cho một số lãnh đạo khác.
Ông Hu và bà Jiang đều rút khỏi hội đồng quản trị Ant Group từ năm ngoái. 2 nhân vật này được cho sẽ sớm rời Hangzhou Yunbo, các vị trí sẽ được thay bằng lãnh đạo khác.
Hiện tại, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc chưa chính thức chấp thuận đơn đăng ký trở thành công ty cổ phần tài chính của Ant Group. Mọi thay đổi về quyền điều hành nhiều khả năng chưa thể diễn ra đến khi Ant Group hoàn tất tái cấu trúc.
Nguồn tin thân cận cho biết ông Ma đã dự định nhường quyền kiểm soát Ant Group từ nhiều năm nay. Vị tỷ phú lo ngại vấn đề quản trị sẽ nảy sinh nếu công ty quá phụ thuộc vào một nhân vật đứng đầu.
 |
| Alibaba và Ant Group dần cắt đứt quan hệ sau khi Bắc Kinh buộc Ant tái cơ cấu. Ảnh: Getty Images. |
Điều này càng cấp thiết khi lệnh tái cơ cấu khiến Ant Group và Alibaba cắt đứt mối quan hệ. Ngày 26/7, Alibaba cho biết 7 lãnh đạo của Ant Group đã từ chức khỏi Alibaba Partnership. 2 công ty cũng chấm dứt các thỏa thuận chia sẻ dữ liệu và thương mại dài hạn.
Tách khỏi công ty liên kết Alibaba và thay đổi quyền kiểm soát sẽ khiến Ant Group không thể IPO trong một năm hoặc lâu hơn. Quy định tại Trung Quốc nếu rõ các công ty không thể niêm yết trên thị trường cổ phiếu loại A nếu thay đổi cổ đông kiểm soát trong 3 năm gần nhất, hoặc 2 năm nếu niêm yết trên sàn STAR của Thượng Hải.
Hong Kong cũng áp dụng quy định tạm dừng niêm yết nhưng chỉ trong một năm. Theo dự tính ban đầu, Ant Group muốn IPO đồng thời tại Hong Kong và Thượng Hải. Tuy nhiên, một số nguồn tin cho biết tập đoàn này không vội lên kế hoạch IPO.
Jack Ma rời khỏi vị trí trung tâm
Trước khi sự kiện IPO của Ant Group bị hoãn, Jack Ma thường xuyên xuất hiện trên truyền thông. Hình ảnh của ông gắn với nhiều bài nói chuyện về khởi nghiệp.
Tuy nhiên, bước ngoặt được cho là đến ở hội nghị doanh nhân tại Hàng Châu vào tháng 10/2020, khi Jack Ma chỉ trích hệ thống hệ thống tài chính Trung Quốc và cho rằng các ngân hàng trong nước đang hành xử như những “tiệm cầm đồ”.
 |
| Jack Ma xuất hiện trở lại, có bài nói chuyện qua video vào tháng 1/2021. Ảnh: Bloomberg. |
Ngay sau đó, ông ngừng xuất hiện trên mạng xã hội và các chương trình truyền thông. Một cuộc thi về khởi nghiệp ban đầu mời Jack Ma làm giám khảo, sau đó đã phải thay vị trí của ông bằng bà Lucy Peng, một nhân vật quan trọng khác của Alibaba và Ant Group.
Theo Bloomberg, vài tuần qua Jack Ma đi công tác tại châu Âu. Ông được bắt gặp xuất hiện tại nhà hàng ở Áo, tới thăm đại học ở Hà Lan. Du thuyền của Jack Ma còn được nhìn thấy ở Mallorca, Tây Ban Nha.
Bloomberg nhận định hình ảnh Jack Ma vẫn gắn liền với số mệnh những doanh nghiệp do ông thành lập. Do vậy, vị tỷ phú cố gắng từ bỏ quyền lực, dần tách rời danh tiếng của mình với Alibaba và Ant Group.
"Ant sẽ tránh khỏi nguy cơ chịu ảnh hưởng chỉ vì một cá nhân", Justin Tang, nhà nghiên cứu tại United First Partners nhận định về kịch bản Jack Ma rời bỏ quyền lực ở công ty này.
Trước đó, Jack Ma cũng từng bước giảm ảnh hưởng ở Alibaba. Ông từ chức CEO công ty này vào năm 2013, rồi rời vị trí chủ tịch năm 2019.
