Trong quá khứ, nhiều công việc chân tay như đánh bắt cá, làm đồng hay khuân vác là kế mưu sinh của ngư dân, nông dân và công nhân xây dựng. Tuy nhiên ngày nay, những công việc đó đều được thay bằng máy móc, với máy tưới nước tự động, trại nuôi cá công nghệ cao hay thang máy vận chuyển.
Hiện tại, khi Internet phát triển không ngừng, mạng 5G sẽ nhanh chóng lan rộng đến các vùng nông thôn và giúp cuộc sống trở nên thuận tiện hơn. Lực lượng lao động truyền thống nhiều khả năng bị thay thế bằng sức mạnh công nghệ.
 |
| Trung Quốc là một trong những quốc gia đi đầu về 5G. Ảnh: AFP. |
Tuy nhiên, đây cũng là một thách thức lớn cho toàn xã hội. Nhiều công nhân ở Trung Quốc đang có nguy cơ bị thất nghiệp và sự xuất hiện của trí thông minh nhân tạo càng làm họ lo lắng hơn.
Từ lâu, tốc độ phát triển Internet đã vượt xa trí tưởng tượng nhiều người. Nhưng với Jack Ma, tỷ phú giàu nhất nhì Trung Quốc và tiên phong trong công cuộc phát triển công nghệ, đã nhìn thấy trước tương lai của xã hội 30 năm tới.
Năm 2019, Jack Ma tuyên bố: “Trí tuệ nhân tạo là cơ hội phát triển tuyệt vời của Trung Quốc. Nó giống như một cách mạng công nghệ, mang đến sự thay đổi trong đời sống nhưng lại khiến nhiều người lao động bị mất việc”.
Trước đó, Jack Ma từng dự đoán chính xác tình hình bất động sản ở Trung Quốc. Ông cho rằng khi chính phủ tăng cường kiểm soát thị trường nhà đất, cơn sốt giá nhà sẽ không thể duy trì quá lâu và mọi người đều có thể mua được nhà. Ngày nay, điều này đã thành hiện thực.
 |
| Jack Ma hiện là tỷ phú giàu thứ hai Trung Quốc với khối tài sản 58,4 tỉ USD. Ảnh: CNBC. |
Jack Ma cùng với tập đoàn của mình, Alibaba đã thiết lập mô hình cửa hàng tiện lợi tự phục vụ, không có nhân viên làm việc trong cửa hàng.
Ngay sau khi xuất hiện, hình thức kinh doanh này nhận được nhiều phản hồi tích cực và dần trở nên phổ biến. Người dân chỉ cần quét mã thanh toán trực tuyến là có thể ra về, thay vì phải đợi người bán tính tiền như trước.
Bên cạnh đó, công nghệ này còn cho phép các cửa hàng tiện lợi truyền thống thực hiện chuyển đổi số, sử dụng hệ thống thu ngân tự động như một tiêu chuẩn cần thiết. Song, điều đó lại khiến các nhân viên phục vụ tại quầy thất nghiệp.
Tại Trung Quốc, một số nhà máy đã ứng dụng robot vào dây chuyền sản xuất lắp ráp. Trong tương lai, công nhân làm việc ở các nhà xưởng có thể bị thay thế hoàn toàn bởi máy móc và robot.
Với những thao tác lặp đi lặp lại đòi hỏi độ chính xác cao, robot có thể đảm nhận tốt nhiệm vụ và giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí.
 |
| Trung Quốc sẽ phải giải quyết bài toán an sinh xã hội nếu công nhân bị thấp nghiệp vì công nghệ phát triển. Ảnh: Getty Images. |
Công việc dịch thuật sẽ bị ảnh hưởng khi một loạt phần mềm dịch văn bản xuất hiện với nhiều chức năng khác nhau, từ nhập liệu, chuyển giọng nói thành văn bản đến rà soát lỗi chính tả. Chúng có thể nhanh chóng cho ra các bản dịch chính xác không thua kém dịch giả chuyên nghiệp.
Tương tự, các tài xế lái xe sẽ có nguy cơ thất nghiệp khi công nghệ xe tự hành đang ngày một hoàn thiện và phát triển. Trong tương lai gần, xe không người lái sẽ phổ biến và lan rộng công nghệ tự điều khiển sang các phương tiện giao thông khác như máy bay không người lái.
Cuối cùng là nhân viên ngân hàng. Thời đại công nghệ số phát triển kéo theo nhiều dịch vụ ngân hàng trực tuyến ra đời. Các thủ tục như gửi tiết kiệm, mở thẻ hay chuyển khoản đều có thể thực hiện trên smartphone. Vì thế, việc làm tại các ngân hàng sẽ dần bị thu hẹp.
Nhìn chung, các ngành nghề được tự động hóa không đồng nghĩa với việc người dân Trung Quốc bị thất nghiệp. Miễn là có đủ kiến thức và kỹ năng tốt, họ vẫn có thể tránh được nguy cơ bị đào thải trong một xã hội phát triển.
