Tu-144 được xem là đối thủ đáng gờm của Concorde trong cuộc đua máy bay siêu thanh giữa Liên Xô và phương Tây. Nhưng rốt cuộc "Concordski" trở thành một giấc mơ dang dở.
 |
| Concorde của Pháp và Tu-144 của Liên Xô là hai sản phẩm mở đầu cho cuộc đua máy bay thương mại siêu thanh giữa phương Tây và Liên Xô. Ảnh: Getty Images. |
|
| Xuất hiện tại Triển lãm hàng không Paris năm 1971, máy bay Tu-144 đã gây ấn tượng mạnh với các chuyên gia hàng không quốc tế. Giới quan sát đánh giá Liên Xô đã có một bước khởi đầu đáng nể trong cuộc chạy đua máy bay siêu thanh thương mại. Ảnh: NASA. |
|
| Tu-144 có thiết kế rất giống với Concorde của Pháp, do đó được báo chí phương Tây đặt biệt danh là “Concordski”. Lúc đó, Tổng thống Pháp Georges Pompidou khen ngợi Tu-144 là một chiếc máy bay rất đẹp. Thậm chí Sud Aviation và British Aircraft Corporation - nhà sản xuất máy bay Concorde - cũng thừa nhận Tu-144 "yên tĩnh và gọn gàng hơn". Ảnh: NASA. |
|
| Không đơn thuần là một chiếc máy bay thương mại, Tu-144 còn thể hiện tiềm lực của ngành công nghiệp hàng không vũ trụ Liên Xô. Cũng trong năm 1971, tàu vũ trụ Mars 3 của Liên Xô hạ cánh xuống bề mặt Hỏa tinh, và Liên Xô phóng lên vũ trụ trạm không gian đầu tiên. Ảnh: AFP/Getty Images. |
|
| Concorde nổi tiếng hơn nhưng Tu-144 thực hiện chuyến bay đầu tiên vào tháng 12/1968, khoảng 2 tháng trước Concorde. Tu-144 lần đầu tiên bay với tốc độ siêu thanh vào tháng 6/1969, trước Concorde 4 tháng. Ảnh: AFP/Getty Images. |
|
| Đó là chiến thắng gây ấn tượng mạnh của ngành hàng không vũ trụ Liên Xô. Mỹ không góp mặt trong cuộc đua máy bay siêu thanh thương mại khi Quốc hội Mỹ hủy bỏ kế hoạch cấp vốn cho dự án của Boeing năm 1971. Ảnh: AFP/Getty Images. |
|
| Các chuyên gia Liên Xô cho biết đã nỗ lực tối đa để đảm bảo Tu-144 vượt trội Concorde. "Liên Xô rất tự hào với chiếc Tu-144. Chúng tôi tin tưởng nó tốt hơn Concorde. Và nó rất đẹp", chuyên gia hàng không Liên Xô Ilya Grinberg thuộc Đại học Buffalo State khẳng định. Về tổng thể, Tu-144 có kích thước lớn và tốc độ nhanh hơn một chút so với Concorde. Điểm khác biệt lớn nhất giữa 2 máy bay là Tu-144 có thêm 2 cánh phụ phía sau buồng lái, giúp máy bay hoạt động tốt dù ở tốc độ thấp. Ảnh: NASA. |
|
| Sau khi gây ấn tượng mạnh tại triển lãm hàng không Paris vào năm 1971, Tu-144 lại trở thành tâm điểm của ngành hàng không thế giới vào năm 1973, nhưng theo ý nghĩa tiêu cực. Ảnh: CNN. |
|
| Trong cuộc trình diễn tại Pháp, Tu-144 đã phát nổ trên không trung và rơi xuống làng Goussainville khiến 6 người trên máy bay và 8 người dưới mặt đất thiệt mạng. Vụ tai nạn này đánh dấu sự trượt dốc của Tu-144. Sự cố đã khiến chương trình phát triển máy bay siêu thanh thương mại của Liên Xô bị chậm đến 4 năm và Concorde được cho phép đi vào hoạt động trước. Ảnh: Getty Images. |
|
| Cuối cùng, Tu-144 thực hiện chuyến bay thương mại đầu tiên vào năm 1977, nhưng tồn tại nhiều lỗi kỹ thuật nguy hiểm. Khoang hành khách quá chật chội, máy bay này chỉ có thể đạt tốc độ siêu thanh khi sử dụng buồng đốt 2 lần như máy bay quân sự, gây tiếng ồn quá lớn. Ảnh: Getty Images. |
|
| "Những người có đôi tai mẫn cảm không thể bay Tu-144", Jonathan Glancey viết trong cuốn Concorde. Hãng hàng không Aeroflot sử dụng Tu-144 để phục vụ tuyến bay từ Moscow đến Alma Ata. Ảnh: Getty Images. |
|
| Nhưng các chuyến bay lâm vào tình trạng “vắng như chùa Bà Đanh”. Dịch vụ bay Tu-144 tuyến Moscow đến Alma Ata bị hủy sau 6 tháng. Thậm chí, máy bay vận chuyển hàng hóa và bưu phẩm còn hoạt động nhiều hơn chở người. Vào năm 1983, Aeroflot quyết định ngừng sử dụng Tu-144. Ảnh: NASA. |
|
| Trong thời gian vận hành, Tu-144 gặp hàng loạt trục trặc kỹ thuật, giảm áp suất trong khoang hành khách đến động cơ ngừng hoạt động. Một vụ tai nạn chết người xảy ra vào tháng 5/1978 ở gần Moscow. Máy bay bị cháy sau khi cất cánh và phải hạ cánh khẩn cấp khiến 2 kỹ sư thiệt mạng. Từ đó, các chuyến bay chở khách đã bị cấm hoàn toàn. Ảnh: NASA. |
|
| Chương trình Tu-144 bị "xếp xó" vào năm 1984. Tổng cộng có 17 chiếc được sản xuất bao gồm cả nguyên mẫu, phần lớn trong số chúng đã bị loại bỏ, vài chiếc được trưng bày trong các bảo tàng hàng không ở Nga và Đức. Máy bay này sau đó được Liên Xô sử dụng trong các chương trình tập huấn cho phi công. Chuyến bay cuối cùng của Tu-144 được thực hiện năm 1999. Ảnh: AFP/Getty Images. |
Tu-144 máy bay siêu thanh Liên Xô
Tu-144
máy bay siêu thanh
Liên Xô
Pháp
Concorde
triển lãm hàng không Paris
