 |
Trong nhiều tháng, các công tố viên liên bang tại Mỹ bắt đầu quá trình thiết lập vụ án hình sự chống lại Sam Bankman-Fried, nhà sáng lập đồng thời là cựu CEO sàn giao dịch tiền mã hóa FTX.
Họ thu thập được lượng lớn bằng chứng, dưới nhiều hình thức khác nhau. Tài liệu bao gồm nhật ký giao dịch tiền mã hóa, cuộc trò chuyện nhóm của Sam Bankman-Fried, cũng như những nhận xét cá nhân của một nhân chứng quan trọng trong vụ án.
Kho bằng chứng kỷ lục
Theo New York Times, bằng chứng của cuộc điều tra hình sự nhắm đến FTX được xếp vào loại lớn nhất từ trước đến nay trong những vụ án gian lận chứng khoán do chính quyền Mỹ truy tố.
Chẳng hạn, trong vụ truy tố gian lận chứng khoán của Martha Stewart năm 2004, các công tố viên công bố 525.000 trang bằng chứng, nhưng con số này đã tăng lên đáng kể trong những năm gần đây.
Sự đa dạng và khối lượng tài liệu khổng lồ trong vụ kiện FTX cho thấy những thách thức pháp lý mà Bankman-Fried đang phải đối mặt. Người đàn ông 31 tuổi này bị truy tố 13 tội danh, bao gồm cáo buộc biển thủ hàng tỷ USD tiền của khách hàng, lừa đảo các nhà đầu tư và vi phạm quy định hỗ trợ tài chính cho chiến dịch tranh cử.
Với phiên tòa được ấn định vào tháng 10, các công tố viên thu thập bằng chứng từ điện thoại, laptop cho đến tài khoản Google của Bankman-Fried, chỉ riêng tài khoản này đã lên tới 2,5 triệu trang tài liệu.
 |
| Sam Bankman-Fried bước ra khỏi tòa án sau phiên xét xử hôm 3/1. Ảnh: Reuters. |
Tại phiên điều trần vào tháng 3, Nicolas Roos, công tố viên liên bang điều tra FTX, cho biết chính phủ thu được một chiếc laptop chứa nhiều thông tin đến nỗi các kỹ thuật viên của FBI phải vật lộn để giải mã tất cả.
Thông thường, bằng chứng của một vụ án hình sự được giữ bí mật đến gần thời điểm xét xử. Nhưng trong trường hợp của Bankman-Fried, các cuộc phỏng vấn và đánh giá hồ sơ tòa án gần đây cung cấp cái nhìn sơ bộ về những gì công tố viên đã thu thập.
Cuộc điều tra bắt đầu vào tháng 11, sau khi FTX sụp đổ khiến thị trường tiền mã hóa rơi vào tình trạng hỗn loạn. Ngay khi sàn giao dịch nộp đơn xin phá sản, các công tố viên bắt đầu thu thập tài liệu, gửi giấy triệu tập nhân viên FTX và tìm kiếm hồ sơ từ các chiến dịch chính trị mà Bankman-Fried đã tài trợ.
Diện thu thập bằng chứng rất rộng. Một người nhận được trát đòi hầu tòa cho biết các công tố viên muốn mọi tài liệu liên quan đến FTX và cử một nhóm chuyên gia dữ liệu để trích xuất thông tin từ một bộ thiết bị suốt nhiều ngày.
Nhân chứng then chốt
Trong khi phần lớn tài liệu thuộc loại tương đồng với các vụ án khác, các công tố viên cũng ghi nhận bằng chứng cá nhân bất thường tại FTX. Có thể kể đến cuốn sổ màu đen, được mô tả là nhật ký của Caroline Ellison, bạn gái cũ của Bankman-Fried, một cựu lãnh đạo cấp cao trong đế chế kinh doanh tiền mã hóa này.
Ellison - CEO Alameda Research, tổ chức "sân sau" của FTX - cũng ghi lại những quan sát về Bankman-Fried trong một loạt tài liệu điện tử. Đôi khi Ellison bày tỏ sự bất bình cá nhân và công việc đối với Bankman-Fried.
 |
| Bạn gái cũ của Bankman-Fried đã nhận tội và làm chứng chống lại nhà sáng lập FTX. Ảnh: Decrypt. |
Ellison có thể là một nhân chứng quan trọng. Người này nhận tội gian lận cùng với 2 lãnh đạo cấp cao khác, Gary Wang và Nishad Singh, đồng thời đồng ý hợp tác với các công tố viên truy tố Bankman-Fried.
Trong những ngày sau khi FTX sụp đổ, Ellison thú nhận với các nhân viên của Alameda rằng bản thân cùng Bankman-Fried, Wang và Singh đã sử dụng tiền của khách hàng FTX để lấp lỗ hổng trong tài khoản của Alameda.
Vai trò đặc biệt của bên thứ 3
Nhiều hồ sơ liên quan đến FTX, bao gồm email, tin nhắn Slack và nhật ký giao dịch, do Sullivan & Cromwell cung cấp. Công ty tư vấn luật lâu năm của sàn giao dịch này hiện nắm quyền kiểm soát sau khi FTX tuyên bố phá sản.
Trong một hồ sơ gần đây, luật sư của Bankman-Fried cho rằng các công tố viên dựa hoàn toàn vào Sullivan & Cromwell để thu thập tài liệu từ công ty. Theo họ, bằng cách "thuê ngoài" quy trình này, các công tố viên đã trốn tránh trách nhiệm pháp lý trong việc chuyển bằng chứng hữu ích cho nhóm bào chữa của Bankman-Fried.
 |
| Chứng cứ bủa vây Bankman-Fried khi công ty tư vấn luật Sullivan & Cromwell liên tục cung cấp thông tin có lợi cho phía công tố. Ảnh: Reuters. |
Công việc thám tử của Sullivan & Cromwell, với hóa đơn trị giá 55 triệu USD gửi lên tòa án phá sản, mang lợi thế cho phía công tố. Trong hồ sơ gửi đến tòa án vào tháng 1, Sullivan & Cromwell công bố đoạn trích từ mã nguồn của FTX, cho thấy có thể Alameda vay số tiền gần như không giới hạn từ sàn giao dịch.
Trong một email gửi các luật sư của Sullivan & Cromwell cùng tháng, công tố viên Roos yêu cầu cung cấp nhật ký giao dịch trên sàn FTX của các tài khoản thuộc sở hữu Bankman-Fried, Ellison, Wang, Singh và 2 người khác.
Ông tìm kiếm các bản ghi cuộc trò chuyện nhóm trên ứng dụng nhắn tin mã hóa Signal có tiêu đề "Xử lý quyên góp", nơi các lãnh đạo FTX thảo luận về vấn đề tài chính của chiến dịch chính trị.
Song song đó, công tố viên cũng thu giữ bằng chứng trực tiếp từ nhóm thân cận với Bankman-Fried. Tháng trước, FBI khám xét ngôi nhà trị giá 4 triệu USD ở Maryland của Ryan Salame, một lãnh đạo cấp cao của FTX, người đã quyên góp hàng chục triệu USD cho các ứng cử viên Đảng Cộng hòa.
Các đặc vụ thu điện thoại của Salame và Michelle Bond, bạn gái ông này, một nhà vận động hành lang về tiền mã hóa. Bà Bond từng thất bại trong cuộc tranh cử Quốc hội hồi năm 2022 với tư cách đảng viên Cộng hòa.
Để blockchain không bị hiểu nhầm
Blockchain vẫn là lĩnh vực rất mới mẻ, dù mang đến tiềm năng thay đổi nhiều ngành công nghiệp. Phần lớn người quan sát nghĩ rằng blockchain gắn với tiền mã hóa cùng hàng loạt bê bối trong thị trường này, nhưng thực chất công nghệ chuỗi khối rộng hơn nhiều.
Mục Công nghệ giới thiệu những bài viết, cuốn sách hay nhất về blockchain để độc giả tìm hiểu thêm về công nghệ được đánh giá cao hiện nay.
